MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "yetersiz inceleme sonucu hüküm verilmiş olmasının isabetsiz olduğu belirtilerek; doğru sonuca ulaşılabilmesi için varsa, taşınmazların bulunduğu yere ilişkin mera tahsis kararları, ekleri ve haritaları ile tespit tarihinden en az 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yöntemine uygun şekilde seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, ziraat mühendislerinden oluşacak üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisi aracılığı ile yeniden keşif yapılarak; keşifte, varsa mera tahsis kararı ve haritalarının uygulanıp kapsamlarının belirlenmesi; mera tahsisi yoksa taşınmazların öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazların öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, zaman içinde sınırlarında genişleme olup olmadığı hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmesi, beyanlar arasındaki çelişkilerin gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmesi; ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazın toprak yapısını, eğimini, bitki desenini belirten ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınması; fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmesi; belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde stereoskop ile jeodezi ve fotogrametri uzmanına inceleme yaptırılması, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarının değerlendirilmesi, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, çekişmeli taşınmazların kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 155 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tamamının, 155 ada 12 parsel sayılı taşınmazın ise fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısmının davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla bozma ilamı lehine olan taraf yararına usulü müktesep hak doğar. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Uyulmasına karar verilen bozma ilamında, çekişmeli taşınmazlara ait tespit tarihinden en az 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının; taşınmazların kadastro paftasındaki konumu bilgisayar ortamı aracılığı ile uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmak sureti ile incelenmesi gereğine değinilmiş, ayrıca 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazların tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazların toprak yapısını, eğimini, bitki desenini belirten ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınması belirtilmiş olup, mahkemece her ne kadar 1971, 1980, 1989 ve 2003 tarihli hava fotoğrafları üzerinden jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişilere inceleme yaptırılmış ise de, hava fotoğraflarında çekişmeli taşınmazların konumu gösterilmediği gibi, ziraat bilirkişi kurulu raporu da soyut içerikli olup, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmemiş ve bozma ilamı gereklerine uygun düzenlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, üniversitelerin toprak kürsüsünde görev yapan 3 ziraat mühendisi, fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, dosya arasında bulunan stereoskopik çift hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, bu inceleme sırasında taşınmazların konumu hava fotoğrafında gösterilmeli, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının, varsa imar-ihya çalışmalarının tamamlanma tarihinin, zilyetliğin sürdürülüş şeklinin ve süresinin belirlenmesine yönelik rapor alınmalı; dinlenen tanık ve yerel bilirkişi beyanları bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan, önceki raporları da irdeler şekilde, çekişmeli taşınmazların nitelikleri, toprak yapıları, zirai faaliyete konu olup olmadıkları, zilyetliğin kimden kime ne zaman geçtiği ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile dava konusu taşınmazların bölümleri arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığı hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı, dava konusu taşınmazın tüm yönlerinden çekilmiş fotoğrafları dosya arasına konulmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.11.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.