Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, davacının, dava dışı ... Ecza Deposu Sağ. Ürn. Paz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti’nde geçen hizmetlerini iptal eden Kurum işleminin iptali ile iptal olan sürelerin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar verilmiştir.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dilekçesinde, dava dışı ... Ecza Deposu Sağ. Ürn. Paz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı iş yerinden bildirilen hizmetlerin fiili çalışmaya dayanmadığı gerekçesiyle 2009 Temmuz ayı ile 2010 Ocak tarihleri arasındaki hizmet süresinin iptaline yönelik davalı Kurum tarafından yapılan işlemin iptali ile hizmet süresinin geçerli sayılmasına karar verilmesini istemiştir.
II- CEVAP:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; Kurum işleminin doğru olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın reddine dair karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının, dava dışı ... Ecza Deposu Sağlık Ürünleri Paz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı işyerinde fiilen çalıştığından verilen mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
B- BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine dair karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, aynı sebeplerle Gaziantep BAM 10. Hukuk Dairesi Kararının bozulması gerektiğini beyan etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Somut olayda, davacının... Ecza Deposu Sağ. Ürn. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti."ne ait ... sicil no’lu ilaç pazarlama işyerinden 30.06.2009-02.01.2010 tarihleri arası hizmetlerinin bildirildiği, Kurum tarafından işyeri kayıtlarından yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 29.06.2012 tarihli ve SŞ-081 sayılı rapor doğrultusunda bu işyerinden yapılan bütün şahısların çalışmalarının iptal edildiği, Kurum müfettişlerince işyerinde yapılan incelemelere ait tutanaklar ile denetim raporlarının dosyaya getirtildiği, ancak mahkemece davacının çalışma olgusunun yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde araştırılmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; davacının çalışmasının gerçekliğinin belirlenebilmesi amacıyla; dava konusu dönemde dava dışı... Ecza Deposu Sağ. Ürn. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti’nin, dava konusu dönemde ödediği tüm vergiler belirlenmeli bunun için vergi dairesinden tüm vergi beyannameleri getirtilmeli; puantaj kayıtları, ücret tediye bordroları, hasta sevk kağıtları, yaptığı işe göre davacının isim ve imzasını taşıyan fatura ve benzeri her türlü belge celbedilmeli; ilgili meslek/ticaret odasından kapasite raporu, faaliyet durumu ve varsa davacı ile ilgili tüm bilgi ve belgeler istenmeli, tüm vergi beyannameleri, kapasite, (gerektiğinde keşif yapılarak tespit edilecek) işyeri mekan ve büyüklüğü/fiziki şartları, ciro, elektrik, su tüketimi ve her türlü veri gözetilmek suretiyle çalışması gereken sigortalı sayısı, gerektiğinde alanında uzman ilgili meslek mensubu, mali müşavir ve hukukçudan oluşan bilirkişi heyetinden rapor alınarak belirlenmeli, bu raporda dava konusu dönemdeki dönem bordrolarında çalıştığı bildirilen sigortalı sayısı ile de karşılaştırma yapılmalı; somut bilgi ve görgüye sahip tanıkları bildirmeleri taraflardan istenmeli ve buna ilişkin tanık/tanıkların tespiti zabıtadan istenmeli; yargılama aşamasında dinlenen tanıkların sıfatlarına ilişkin belgeler temin edilmeli; dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile komşu veya benzeri işleri yapan veya bu şirketten mal temin eden başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak somut bilgi ve görgülerine başvurulmalı, denetim tutanaklarındaki tanıkların yeniden beyanları alınarak diğer tanık beyanları ile arasında çelişki olursa çelişki giderilmeli ve böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Yukarıda belirtilen bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 24/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.