Danıştay 7. Daire 2018/1471 Esas 2022/1096 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1471
Karar No : 2022/1096

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Uluslararası Nakliyat Otomotiv İnşaat Turizm Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av…

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … sayılı Tır karnesi muhteviyatı "kullanılmış oto parçası" olarak beyan edilden eşyayı taşıyan tırın fiziki muayenesinde, belge kapsamında yer almayan, beyan harici muhtelif markalarda oto parçası cinsi eşya tespit edilmesi üzerine, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte bulunan şekli uyarınca, gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; beyan harici eşyaların CIF değerinin heyet marifetiyle eşyaların piyasa verilerinin baz alınarak belirlendiği, Gümrük Kanunu'nda yer alan kıymete ilişkin düzenlemelerin eşyaların gümrüklenmiş değerinin hesaplanmasında göz önünde bulundurulmamış olması sebebiyle, somut verilerden yoksun hesaplamaya dayanılarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDiALARI: Tespit edilen beyan harici eşyalara ilişkin fatura ibraz edilmediğinden CIF kıymetin piyasa ve internet verileri baz alınarak belirlendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… sayılı Tır karnesi muhteviyatı "kullanılmış oto parçası" olarak beyan edilden eşyayı taşıyan tırın fiziki muayenesinde, belge kapsamında yer almayan, beyan harici muhtelif markalarda (6 adet oto beyni, 8 adet yağ pompası, 1 adet vites kutusu, 40 adet far nodulü, 4 adet direksiyon mili, 4 adet ön koltuk, 4 adet arka koltuk, 1 adet tampon, 2 adet kapı iç döşeme) oto parçası cinsi eşya tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte bulunan şekli uyarınca, asıl sorumlu sıfatıyla davacı adına karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 3. maddesinin 16. fıkrasında, gümrük beyanının eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasını ifade edeceği, 17. fıkrasında, beyan sahibinin gümrük beyanında bulunan kişi olduğu, 20. maddesinin (a) bendinde, gümrük beyanında bulunan kişinin rejim hak sahibi olduğu, (b) bendinde ise, transit rejiminde rejim hak sahibine "asıl sorumlu" denileceği, 235. maddesinin 5. fıkrasının, olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınacağı hükme bağlanmıştır.
Gümrük Yönetmeliği'nin olay tarihinde yürürlükte bulunan mülga 278. maddesinde ise, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşyanın, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edileceği, Kanun'un 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanmasını müteakip eşyanın sevkine izin verileceği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, 4458 sayılı Kanun'un 235. maddesinin 5. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte bulunan şekli uyarınca ceza kesilebilmesi için transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olması; bir eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun kabul edilebilmesi için de giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilmesi ve gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Olayda ise, transit beyannamesi kapsamında belirgin bir şekilde farklı eşya beyan edilmesi değil, tır karnesi muhteviyatında yer almayan fazladan tespiti yapılan eşyaların mevcudiyeti söz konusudur.
Bu bakımdan, anılan madde hükmünün olayda uygulanma imkanı olmadığından, belirtilen hüküm dayanak gösterilmek suretiyle karara bağlanan para cezasını, yukarıda değinilen gerekçeyle iptal eden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararda sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1…. Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 18/03/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesi 5. fıkrasının fiilin gerçekleştiği tarihteki yürürlük şeklinde; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınacağı, hükme bağlanmıştır.
24/10/2019 tarihinde 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesi ile yapılan değişiklikle; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, yapılan kontrol veya muayene sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde fiilin niteliğine göre bu fıkranın (a) ve (b) bentlerine, transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, hareket gümrük idaresinden sevk edilmesinden sonra varış gümrük idaresine varışından önce ya da varış gümrük idaresinde yapılan kontrolü veya muayenesi sonucunda beyana göre eksiklik veya fazlalık tespit edilmesi hâlinde fiilin niteliğine göre bu fıkranın (c) veya (d) bentleri uyarınca işlem yapılır. Bu fıkranın (c) ve (d) bentleri kapsamında değerlendirilemeyecek eksiklik ve fazlalık durumları ile bu durumların tespitine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
a) Farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verilir.
b) Farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne,
kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.
c) Beyana göre eksik olduğunun tespit edilmesi hâlinde, eksik çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra eşyanın gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verilir.
d) Beyana göre fazla olduğunun tespit edilmesi hâlinde, fazla çıkan eşyanın gümrük vergileri kadar idari para cezası verilir ve fazla çıkan eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur olarak düzenlenmiştir.
Gümrük Yönetmeliğinde farklı eşya tanımlanmış olup, transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşya, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edilmiştir.
Transit rejim beyanıyla bu rejim hükümlerine tabi olunmakla, beyannamenin sunulması ile araçta “yanlızca bu beyana konu” eşyanın yer aldığı bunun dışında eşyanın olmadığı anlamına geldiği tabiidir. Aksi düşünce “beyan harici” ifadesini beyan haricinde farklı eşya da olsa bu eşyanın transit geçmesine izin verileceği anlamını doğuracaktır. Nitekim dosya kapsamında beyan harici eşya olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu yorum ile beyannamede yer alan eşyanın yanında fazladan farklı nitelikte çıkan eşya söz konusu olduğu hallerde cezanın uygulanmaması ve transit geçişin gerçekleşebileceği sonucu doğmuş olmaktadır. Bu şekilde, Kanunun düzenlemesindeki maksadın gerçekleşmesine mani olacak lafzi bir yorum gerektirecek kanun metni olmadığı gibi gümrük yönetmeliğinde (Değişik:RG-1/4/2020-31086) yapılan değişiklik ile “beyan edilen serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilaveten farklı eşya tespit edilmesi halinde” ibaresi ile bu halin tespiti durumunda 235. maddenin 5. fıkrasının (d) bendinin uygulanacağına yer verilmiştir.
Beyan edilenden farklı eşya çıkmış olması hali ile beyan edilenin yanında farklı eşyanın tespit edilmesi aynı anlam ve sonuç doğuracağından, 4458 sayılı Kanunda 24/10/2019 tarih 7190 sayılı Kanunun 12. maddesi ile 235/5-d maddesinde yapılan değişiklik hükümlerinin ve gümrük yönetmeliğinin 239. maddesinde değişikliğe paralel yapılan yönetmelik değişiklik hükmünün davacının lehine düzenleme olup olmaması durumlarına göre değerlendirilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.