MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, dava tarihinden 20 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının getirtilmesi, mahallinde komşu köylerden seçilecek yerel bilirkişi ve taraf tanıkları, 3 ziraat mühendisi, 3 harita bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla keşif yapılması, yerel bilirkişi ve tanıkların taşınmaz başında dinlenilmesi, taşınmazın evvelinin ne olduğu, ne zamandan beri ve kim tarafından kullanıldığı, taşınmazın imar ihyaya muhtaç olup olmadığı, muhtaç ise imar-ihyasının ne zaman tamamlandığının sorulması, yöntemince mera araştırması yapılması, hava fotoğraflarının incelenmesi, ziraatçi bilirkişi kurulundan taşınmazın ne zamandan beri ekonomik amaca uygun olarak kullanıldığının tespit edilmesi amacıyla rapor alınması, taşınmazın sulu mu yoksa kuru tarım arazisi mi olduğunun belirlenmesi, davacı adına belgesiz zilyetlik yoluyla tescil edilen yer olup olmadığının araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 119 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 25.05.2018 tarihli fen bilirkişi raporunda (A2) harfi ile gösterilen 71.294,57 metrekare bölümünün davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşacağından bu hakkın ihlal edilememesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde, davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin niteliğinin, imar- ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyanın tamamlandığı tarihin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresinin ve sürülüş biçiminin belirlenmesinde en önemli delil hava fotoğraflarının incelenmesi olduğundan, hükmüne uyulan bozma ilamında, bozma öncesi dosya arasına getirtilen 1999 yılı hava fotoğrafının taşınmazın niteliğinin ve zilyetlik süresinin belirlenmesi açısından yeterli ve elverişli olmadığı, bu nedenle dava tarihi olan 2007 yılından en az 20 yıl öncesine ilişkin iki ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğrafının dosya arasına getirtilerek, dosya arasında bulunan 1985 yılına ait hava fotoğrafı ile birlikte incelettirilmesi gereğine değinildiği halde, sadece 1985 yılı ve 1999 yılı hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılarak, hava fotoğrafından yöntemine uygun şekilde ve yeteri kadar yararlanılmamış; çekişmeli taşınmazın niteliği, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresinin tespiti açısından ziraatçı bilirkişinin hüküm vermeye elverişli olmayan yetersiz ve soyut içerikli raporu ile yetinilmiş, bu hususta 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış; çekişmeli taşınmazın bitişiğindeki sulama kanalının ne zaman yapıldığı ve bu amaçla kamulaştırma yapılıp yapılmadığı araştırılmamış, kamulaştırma yapılmış ise evrakları getirtilerek mahallinde uygulanmamış ve dava konusu taşınmaz bölümü üzerinde davacı lehine zilyetlikle kazanım şartlarının oluşup oluşmadığı somut olarak ortaya konulmadan hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaz bitişiğinde bulunan sulama kanalı nedeniyle kamulaştırma yapılıp yapılmadığı belirlenerek, yapılmış ise buna ilişkin bilgi ve evraklar ile harita ve krokisi ilgili kurumdan getirtilmeli, ayrıca çekişmeli taşınmaza ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre taşınmaza ait tüm hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden celp edilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, yöreyi iyi bilen, tarafsız ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile bir fen bilirkişisi, üç kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulu ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, evveliyatı itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı, mevcut ise hangi tarihte başladığı ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, taşınmaz imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ne şekilde imar-ihya edildiği ve imar- ihyanın ne zaman tamamlandığı, davacının çekişmeli bölüm üzerinde ne şekilde tasarrufta bulunduğu hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde çelişkinin giderilmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki tarımsal niteliğini bildiren, gerçekleştirildiği iddia edilen imar-ihyanın tamamlanma tarihi ile zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini irdeleyen, önceki ziraat bilirkişi raporlarını değerlendiren, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan, dosya arasına getirtilen tüm hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi suretiyle, çekişmeli taşınmazın fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki niteliği, kullanım şekli ve imar-ihya çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığı hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden, varsa kamulaştırma haritası zemine uygulanmak suretiyle, taşınmazın yeri mahkeme ve Yargıtay denetimine açık şekilde belirlenerek, krokide işaretlenmek suretiyle, keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; bu şekilde dava tarihi itibariyle davacı yararına 3402 sayılı Yasa’nın 14 ve 17. maddelerinde yazılı imar-ihya ve zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği duraksamasız şekilde saptanmalı; davaya konu taşınmazın kamulaştırma alanına tecavüzünün bulunup bulunmadığı üzerinde durulmalı ve çekişmeli taşınmazın tamamı ya da bir bölümünün kamulaştırıldığı ve bu bölüm üzerinde zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının oluştuğunun tespiti halinde ise, mülkiyetin tespitine yönelik karar verilmesi gerektiği dikkate alınmalı ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlerden ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.04.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.