MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.08.2011 gününde verilen dilekçe ile tapu iptal ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili ile davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının 10647 ada 1 parsel ile 10637 ada 2 parsel sayılı taşınmazların hissedarı olduğunu, 10647 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 1/100, 10637 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ise 1/8 hissesinin davalıya satıldığını, davacının satışı haricen öğrendiğini, davacıya yapılmış kanunun aradığı anlamda resmi bir bildirim bulunmadığını, yasal önalım hakkı nedeni ile davalı adına kayıtlı hisselerin iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu edilen taşınmazlarda davacı ile davalının imar uygulaması ile paydaş olduğunu, ancak ilgili planın iptal edildiğini bunun üzerine 577/A sayılı geri dönüş planı hazırlandığını, planın henüz tapuya işlenmediğini, işlendiği takdirde davanın konusuz kalabileceğini, bu yüzden ilgili işlemler beklenilerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 176 ada 4 parsel sayılı taşınmazdaki davalıya ait 1/8 pay çoğaltılarak 81475/651800 pay kabul edilerek bu paya ait tapu kaydının iptali ile 19278/651800 payın davacı adına, geriye kalan 62197/651800 payın ise yeniden davalı adına tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili ile davalı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır.
Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nin 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
TMK’nin 733/3 maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6-358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.
Somut olaya gelince; davanın 10637 ada 2 parsel ile 10647 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar için davalı adına kayıtlı hisselerin ön alım hakkına dayalı olarak iptali talepli açıldığı, ancak 05.02.2015 havale tarihli fen bilirkişisi ve inşaat bilirkişisince hazırlanan ortak raporda da belirtildiği üzere, 577/A sayılı geri dönüş planı ile dava konusu parsellerin geri dönerek 176 ada 4 parsel sayılı taşınmazda birleştiği, bu sebeple de mahkemece davanın kabulü ile 176 ada 4 parsel sayılı taşınmazdaki davalı hissesinin çoğaltılması suretiyle kısmı tapu iptaline karar verildiği anlaşılmıştır. Her ne kadar 05.02.2015 havale tarihli bilirkişi raporunda ; eski 176 ada 4 parsel sayılı taşınmaz maliki ...’ın imar sonrası 21/08/2009 tarihinde 5 adet taşınmazı davalıya sattığı, davalının şu anki güncel 176 ada 4 parsel sayılı taşınmazdaki 1/8 hissesinin bu 5 taşınmazın toplamından oluştuğu, açılan bu dava ile satışı yapılan 5 taşınmazdan 2 tanesinin ön alım nedeni ile tapu iptali istendiğinden yapılan orantı ile, davalının 1/8 payının çoğaltılarak 81475/651800 olarak kabulü ile bu payın davacının dava konusu ettiği 2 taşınmaza karşılık gelen kısmının 19278/651800 pay olduğu belirtilmiş ve mahkemece de bu oran üzerinden kısmi iptale karar verilmişse de mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda varılan sonuç doğru değildir. Dava konusu 10637 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ile 10647 ada 1 parsel sayılı taşınmazlardaki dava dışı eski malik ... tarafından devredilen hisselerin güncel tapu kayıtlarındaki mevcut durum incelenerek ona göre karar verilmesi gerekir. Bu nedenle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.05.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.