22. Hukuk Dairesi 2016/19228 E. , 2019/15678 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı iş yerinde otobüs şoförü olarak EGO emrinde diğer şirket işçisi olarak çalıştırıldığını, davalıların muvazaalı olarak idari şartnamelerdeki ücretleri uygulamadığını, ücretin eksik ödendiğini beyanla fark kıdem tazminatı ile fark ücret, ilave tediye, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti fark alacaklarını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekilleri, muvazaa iddiasını kabul etmediklerini, asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğunu, davacıya haklarının ödendiğini beyan ederek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde taraflar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında davacının kıdem tazminatı fark alacağının bulunup bulunmadığı uyuşmazlık konusudur.
Davacı, dava dilekçesinde kendisine davalılar arasındaki idari şartnamelere göre ücret ödemesi yapılması gerekirken yapılmadığını beyanla ücret farkı, ilave tediye, kıdem tazminatı farkı ve bir kısım işçilik alacaklarını talep etmiştir.
Kıdem tazminatı yönünden Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda 2012 yılı mayıs ayından sonra idari şartnamelere göre ödenmesi gereken ücretin üzerinde ödeme yapıldığı gerekçesiyle kıdem tazminatı fark alacağı hesaplanmamıştır. Oysaki davalı tarafça dosyaya sunulan kıdem tazminatı bordrosunda yapılan hesaplamada davacının fesih tarihindeki yevmiyesi 69.40 TL olarak belirlenip 225.81 TL yemek bedeli günlük 7.53 TL eklenerek 76.93 günlük brüt ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır. Ödenmesi gereken ilave tediye alacağının eklenilmediği tespit edildiğinden 1 yıllık ilave tediye tutarı da 365 e bölünerek yevmiyeye eklenerek davacının kıdem tazminatı alacağının hesaplanması gerekirken yazılı şekilde hesaplama yapılmaksızın talebin reddi hatalı olup bozma sebebidir.
3-Taraflar arasında davacının alacaklarının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı, ıslaha karşı ileri sürülen zamanaşımı itirazının nasıl değerlendirilmesi gerektiği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu "eksik bir borç" haline dönüştürür ve alacağın dava edilebilme özelliğini ortadan kaldırır.
Bu itibarla zamanaşımı savunması ileri sürüldüğünde, eğer savunma gerçekleşirse hakkın dava edilebilme niteliği ortadan kalkacağından, artık mahkemenin işin esasına girip onu incelemesi mümkün değildir.
Uygulamada, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması, dava açma tekniği bakımından, tümü ihlal ya da inkâr olunan hakkın ancak bir bölümünün dava edilmesi, diğer bölümüne ait dava ve talep hakkının bazı sebeplerle geleceğe bırakılması anlamına gelir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca benimsenmiş ilkeye göre, kısmi davada fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmuş olması, saklı tutulan kesim için zamanaşımını kesmez, zamanaşımı, alacağın yalnız kısmi dava konusu yapılan miktar için kesilir.
Somut olayda, dava kısmi alacak davası olarak açılmış ve sonuçlandırılmıştır. Davalı vekili, davacının dava ve ıslah dilekçesine karşı kanuni süre içerisinde zamanaşımı def"inde bulunmuştur. Ek raporda davalının ıslaha karşı zamanaşımı savunması nedeniyle ıslah tarihinden geriye 5 yıl gidilerek alacaklar ilk talep tutarı da eklenerek hesaplandığı halde mahkemece ilk talep gözardı edilerek hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 10.09.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.