Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/1693 Esas 2022/4212 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 3. İş Mahkemesi

Dava, idari para cezasının iptali ve istirdat istemine ilişkindir. 
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına davanın usulden reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, 24.07.2016 – 16.11.2017 tarihleri arasında ... L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda tutuklu olduğundan bahisle 5510 sayılı Kanun'un 91.maddesi kapsamında, bu dönemde uygulanan idari para cezasının ve tahakkuk ettirilen tüm prim ve damga vergisi borçlarının geri alınmasını, ödediği tüm tutarların yasal faizi ile birlikte iade edilmesi istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin SGK ... Sosyal Güvenlik İI Müdürlüğü Şehzadeler Sosyal Güvenlik Merkezi Müdürlüğü'nün 30.01.2018 tarih ve 434.742 sayılı işleminin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, 5510 sayılı Kanun'un 91. maddesindeki “tutukluluk durumunun”da içinde bulunduğu mücbir sebep hallerinin sona ermesinden itibaren ilave üç aylık süre içinde yasadan kaynaklanan bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmesi halinde bu bildirimlerin süresinde yapılmış kabul edileceğine ilişkin hüküm uyarınca 25.12.2017 tarihinde davalı idareye başvuruda bulunduğunu, davalı idarece tutuklama tarihinden itibaren üç aylık süre içinde başvuru yapılmadığı gerekçesiyle taleplerinin reddedildiğini, söz konusu hüküm gereğince yapmış olduğu bildirimlerin süresinde kabul edilerek para cezasının geri alınmasını, ödemiş olduğu tutarın tarafına iade edilmesi gerektiğini beyanla, ödemiş olduğu 23.116,95 TL'nin 24.01.2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı SGK Başkanlığı vekili, davacıya ait işyerinde yapılan denetimlerde çalıştığı tespit edilen kişilere ilişkin bildirim yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, davacı adına idari para cezası verildiğini, davacı tarafından yasal süresi geçirildikten sonra 29.11.2017 tarihinde itiraz edildiğini, itiraz komisyonunun kararına karşı otuz günlük yasal süresi içinde dava açılmadığını, davacının daha sonra 5510 sayılı Kanun'un 91'inci maddesi uyarınca bildirimlerini yapmış olduğunu belirtilerek para cezasının geri alınması gerektiğinden bahisle yaptığı başvurusu üzerine dava konusu işlemin tesis edildiğini, mevzuata uygun olarak tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Dahili davalılar tarafından davaya cevap verilmediği görülmüştür.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davanın kabulü ile;
06/06/2017 tarihli tebligatın usulsüz olduğu anlaşılmakla 20.684,00TL idari para cezasının iptali ile ödeme tarihi olan 24/01/2018 tarihinden itibaren yasal faizleriyle birlikte iadesine, " şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“…somut uyuşmazlıkta idari yargının görevli olması gerektiği üzerinde durulmamış olması usul ve yasaya aykırı bulunduğundan; aleyhine istinaf kanun yoluna başvurulan kararın, esası incelenmeksizin kaldırılmasına ve davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine HMK 353/I-(a)-3.4 maddesi uyarınca karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası oluşturulmuştur…” gerekçesiyle, yerel mahkeme kararı kaldırılarak “1-Dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, taleplerinin 5510 sayılı Yasanın 91/2. maddesine dayandığını, öte yandan istirdat taleplerinin bulunduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, davacı, davalı kurum tarafından tahakkuk ettirilen idari para cezasına ait işlemin iptali ile bu ceza nedeniyle ödemiş olduğu tutarın istirdatını istemiş, Bölge Adliye Mahkemesince, idari para cezasının yerindeliği konusundaki denetimin idari yargı görevi içerisine girdiği gerekçesiyle yukarıda belirtilen şekilde karar verilmiş ve idari para cezası yönünden verilen karar Dairemizce de yerinde görülmüş ise de, söz konusu idari para cezası nedeniyle ödenmek zorunda kalınan tutarın iadesine ilişkin talep yönünden kararın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
İdari para cezası nedeniyle ödenmek zorunda kalınan tutarın iadesi istemli talebin görülme yerinin iş mahkemesi olduğu belirgin olmakla, idari para cezasının iptali istemli talebin tefrik edilerek idari yargının görevli olduğuna dair karar verilip, idari para cezasının idari aşamada kesinleşmesi veya idare mahkemesine müracaat halinde sonucu bekletici mesele yapılarak, istirdat istemi hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulü ile davanın usulden reddine dair kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.