Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8567 Esas 2022/4342 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 9. İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı işverene ait farklı sicil numaralı işyerlerinde, Haziran/2007 – 30.12.2009 ve 28.11.2013 – 04.06.2015 tarihleri arasında inşaat ustası olarak son aylık net 3.750,00 TL'den çalıştırılmasına rağmen, eksik bildirilen sigortalı çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı şirket vekili, davacının duvarcı ustası olarak çalıştığını ve çalışmalarının sürekli olmadığını, müvekkili şirketin Haziran/2007 – Aralık/2009 tarihleri arasında faaliyet gösterdiği bir kısım inşaat işyerlerinde inşaat yasakları nedeniyle kesintili çalıştığını, 28.11.2013 – 04.06.2015 dönemindeki inşaatlarda da davacının çalışmalarının eksiksiz olarak Kuruma bildirildiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili, davada 5 yıllık hak düşürücü sürenin söz konusu olduğunu, davacının hizmet döküm cetveline göre; davalı işverene ait ve taşeron olarak aldığı muhtelif işyerlerinde geçen çalışmalarının bildirildiğini, tespitini istediği dönemde başkaca çalışmasının görülmediğini, iddiasını yazılı belgeler bağlamında somut ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
HÜKÜM:
Mahkemece ; ‘’Davanın kısmen kabulü ile;
... T.C.kimlik ve ... s.s. numaralı davacı ...’un; davalı işveren ...Proje İnş.ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait ve alt işveren (taşeron) olarak iş aldığı işyerlerinden;
....48 sicil sayılı işyerinde; 12.6.2007 – 30.6.2007 ve 26.10.2007 – 20.3.2008 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 165 gün çalıştığı, 165 günlük çalışmasının tümünün Kuruma bildirildiğinin tespitine,
...35 sicil sayılı işyerinde; 20.3.2008 – 30.6.2008 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 102 gün çalıştığı, 102 günlük çalışmasının tümünün Kuruma bildirildiğinin tespitine,
... sicil sayılı işyerinde; 11.12.2009 – 30.12.2009 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 20 gün çalıştığı, 20 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin tespitine
...35 sicil sayılı işyerinde; 28.11.2013 – 30.1.2014 ve 29.11.2014 – 4.5.2015 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam (62 + 156) 218 gün çalıştığı, (27 + 156) 183 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 35 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine
...48 sicil sayılı işyerinde; 31.1.2014 – 24.3.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 54 gün çalıştığı, 53 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 1 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine
...sicil sayılı işyerinde; 25.3.2014 – 4.6.2014 ve 5.5.2015 – 1.6.2015 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam (71 + 28) 99 gün çalıştığı, (71 + 28) 99 günlük çalışmasının tümünün Kuruma bildirildiğinin tespitine,
...sicil sayılı işyerinde; 5.6.2014 – 28.11.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 174 gün çalıştığı, 165 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 9 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine,
En son aylık net 3750,00.-TL net ücretle çalıştığına dair iddianın benimsenmesinin mümkün olmadığı anlaşıldığından bu konudaki talebin reddine " şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
A-) Davalı ...Proje ....Ltd.Şti. vekili ile fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; ... 9. İş Mahkemesi'nden verilen 28/12/2017 tarih, 2016/87 Esas ve 2017/533 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına,
1-Davanın kısmen kabulüne,
10009613910 T.C. kimlik ve ... s.s. numaralı davacı ...’un; davalı işveren ...Proje İnş.ve Yapı Malz.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait ve alt işveren (taşeron) olarak iş aldığı işyerlerinden;
1472211.35 sicil sayılı işyerinde; 28.11.2013 – 30.1.2014 ve 29.11.2014 – 4.5.2015 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam (62 + 156) 218 gün çalıştığı, (27 + 156) 183 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 35 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine,
1165104.48 sicil sayılı işyerinde; 31.01.2014 – 24.3.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 54 gün çalıştığı, 53 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 1 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine
1518534.35 sicil sayılı işyerinde; 5.6.2014 – 28.11.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 174 gün çalıştığı, 165 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 9 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine,
Fazla talebin reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, bilirkişi raporuna karşı itirazlarının dikkate alınmadığı, müvekkilinin çalıştığı sürelerin tespitinde dosya kapsamındaki delillerin sene sonu yoğunluğu nedeniyle yeterli değerlendirilmediği, süre ve ücretin eksik hesaplandığı, yerel mahkemece eksik inceleme ile hüküm kurulduğu gerekçeleriyle
Fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili, tanıkların hiçbirisinin davacının kesintisiz çalıştığına dair beyanları olmadığı gerekçeleri ile kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava, 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki dosyada, davacının hizmet döküm cetvelinden talep konusu dönem içinde davalı şirkete ait ...,...,...,...,...,...,...,sicil nolu işyerlerinden bildirimleri olduğu görülmektedir. Çalışmaların bildirildiği tüm işyerlerine ait dönem bordrolarının getirtilerek, her iş yeri için ayrı ayrı davacının çalışmasını bilebilecek bordro tanıkları dinlenilmeli, davacıyla ilgili varsa tüm belge ve kayıtlar işverenden istenilmeli, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu, çalışmanın varlığı ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, ayrıca hak düşürücü süre yönünden de tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil Kurum ve davacı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, sair temyiz itirazları incelenmeksizin ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince yeniden esas hakkında verilen kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/2 maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi