Esas No: 2021/11793
Karar No: 2022/4329
Karar Tarihi: 24.03.2022
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11793 Esas 2022/4329 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, MEB'e bağlı bir ortaokulda asgari ücretle hizmetli olarak çalıştığını ve hizmet tespiti istemiyle dava açtı. İlk derece mahkemesince kısmen haklı bulundu ve davalılar istinaf yoluna başvurdu. Bölge adliye mahkemesi istinafı reddetti, ancak davalılar temyiz etti. Temyiz mahkemesi, mahkemenin okulun kapalı olduğu dönemleri sormaması nedeniyle kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesinin kararını bozdu. 506 sayılı Yasa'nın 79/10 ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9 maddeleri, tespit davalarının kamu düzeniyle ilgili olduğunu ve özenle yürütülmesi gerektiğini belirtmektedir.
Kanun Maddeleri: 506 sayılı Yasa'nın 79/10 ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9 maddeleri.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
No : 2020/388-2021/1090
İlk Derece
Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının MEB'e bağlı Evliya Çelebi İmam Hatip Ortaokulunda 1999/Aralık -12/06/2015 tarihleri arasında asgari ücretle hizmetli olarak çalıştığını, sigorta bildiriminin kısa dönemler için taşeron temizlik firmaları üzerinden yapıldığını, iş yerinde emir ve talimatları okul müdüründen aldığını belirterek 1999/Aralık -12/06/2015 tarihleri arasındaki hizmet süresinin tespitini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı MEB vekili;hak düşürücü sürenin geçtiğini, yetki, görev, zaman aşımı ve dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini, MEB bünyesinde çalışan işçilerin eğitim öğretime ara verilen dönemlerde çalışmaya ara verdiğini, kaymakamlık olurlarının 9-10 ay gibi kısıtlı süreler için verildiğini, davacı iddiasının yasal ve hukuksal tüm incelemeler sonucunda değerlendirilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Fer'i müdahil Kurum vekili; hak düşürücü sürenin geçtiğini, hizmet tespitine ilişkin talebin yasal ve hukuksal tüm incelemeler sonucunda değerlendirilmesi, kurum kayıtları aksinin eşdeğer nitelikte resmi belgelerle kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; "1)Davanın kısmen kabulü ile, davacı ...'ın 3400020159958 sigorta sicil numarası ile davalı MEB nezdinde
-01/12/1999-31/12/1999 tarihleri arasında günlüğü 3,79.-TL den 30 gün süre ile,
-01/01/2000-31/03/2000 tarihleri arasında günlüğü 4,00.-TL den 90 gün süre ile,
-01/04/2000-15/06/2000 tarihleri arasında günlüğü 5,00.-TL den 75 gün süre ile,
-15/09/2000-31/03/2001 tarihleri arasında günlüğü 5,00.-TL den 195 gün süre ile,
-01/04/2001-15/06/2001 tarihleri arasında günlüğü 7,00.-TL den 75 gün süre ile,
-15/09/2001-31/12/2001 tarihleri arasında günlüğü 7,00.-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2002-31/03/2002 tarihleri arasında günlüğü 7,40.-TL den 90 gün süre ile,
-01/04/2002-15/06/2002 tarihleri arasında günlüğü 9,26.-TL den 75 gün süre ile,
-15/09/2009-31/12/2002 tarihleri arasında günlüğü 10,91.-TL den 105 gün süre ile,
-15/09/2004-31/12/2004 tarihleri arasında günlüğü 14,80.-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2005-15/06/2005 tarihleri arasında günlüğü 16,29.-TL den 165 gün süre ile,
-15/09/2005-31/12/2005 tarihleri arasında günlüğü 16,29.-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2006-22/03/2006 tarihleri arasında günlüğü 17,70.-TL den 82 gün süre ile,
-01/04/2006-15/06/2006 tarihleri arasında günlüğü 17,70.-TL den 75 gün süre ile,
-15/09/2006-31/12/2006 tarihleri arasında günlüğü 17,70.-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2007-15/06/2007 tarihleri arasında günlüğü 18,75.-TL den 165 gün süre ile,
-15/09/2007-31/12/2007 tarihleri arasında günlüğü 19,50-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2008-13/01/2008 tarihleri arasında günlüğü 20,28.-TL den 13 gün süre ile,
-01/01/2010-15/06/2010 tarihleri arasında günlüğü 24,30.-TL den 165 gün süre ile,
-16/10/2010-31/12/2010 tarihleri arasında günlüğü 25,35.-TL den 74 gün süre ile,
-01/01/2011-24/04/2011 tarihleri arasında günlüğü 26,55.-TL den 114 gün süre ile,
-21/01/2012-15/06/2012 tarihleri arasında günlüğü 29,55.-TL den 144 gün süre ile,
-15/09/2012-31/12/2012 tarihleri arasında günlüğü 31,35.-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2013-30/04/2013 tarihleri arasında günlüğü 32,62.-TL den 120 gün süre ile,
-01/01/2014-15/06/2014 tarihleri arasında günlüğü 35,70.-TL den 165 gün süre ile,
-15/09/2014-31/12/2014 tarihleri arasında günlüğü 37,80.-TL den 105 gün süre ile,
-01/01/2015-15/03/2015 tarihleri arasında günlüğü 40,05.-TL den 75 gün süre ile çalıştığının tespitine, fazlaya dair istemin reddine, " karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı MEB vekili; bilirkişi raporu ibraz edilmeden, rapora karşı beyanlarını ibraz için süre verilmeden bilirkişi raporu okunmaksızın hüküm kurulduğunu, davanın 5 yıllık hakdüşürücü süre içinde açılmadığını, hizmetlerinin yaz tatillerinde çalışmamasının genel bir uygulama olduğunu, işçilik alacakları davasıyla çalışmanın kabul edilemeyeceğini belirterek mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
Feri müdahil Kurum vekili bilirkişi raporuna itirazların dikkate alınmadığını eylemli ve gerçek çalışmasının ispatlanması gerektiğini, bordrolu çalışanların dinlenmesi gerektiğini, feri müdahil olan kurum aleyhine yeni hüküm kurulamayacağını belirterek mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı MEB ve davalı feri müdahil Kurum vekillerinin istinaf istemlerinin reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... ve fer’i müdahil Kurum vekilleri istinaf sebepleri ile aynı doğrultuda kararın usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek anılan kararın kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa'nın 79/10 ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9 maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır.
Dosya kapsamında, mahkemece okulun kapalı olduğu dönemlerin sorulmadığı dolayısıyla bu yönde bir araştırma yapılmadan bir tespit yapıldığı anlaşılmakla ,buna ilişkin araştırma yapılarak davacının okulun tatil dönemlerinde çalışmasının olup olmadığına dair tereddütsüz şekilde belirleme yapılarak; okulun tatil dönemlerinde çalışmadığına dair kanıya varıldığı taktirde ...’ndan okulun kapalı olduğu tarihler sorulmak suretiyle bu dönemin dışlanarak karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ... ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.
C.C.