Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/850 Esas 2022/4431 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No : 2021/2353-2021/2183

İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi
No : 2019/97-2019/378

Dava, Kurum denetmen raporuna istinaden iptal edilen oda kaydına dayalı hizmetlerinin tespiti ile yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine, aksine kurum işlemlerinin iptali istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunu, 1998 yılından beri kendi nam ve hesabına aralıksız bir şekilde hayvansal ve tarımsal faaliyetle uğraştığını, 09.03.2016 tarihli dilekçesi ile emekli aylığı tahsis talebinde bulunduğunu ancak ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün 10.03.2016 tarihli yazısı ile talebinin reddedildiğini, 13.01.2017 tarihinde red işleminin gerekçesini sorduğunu, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün 10.03.2016 tarihli yazısı ile davacıya 29.12.2015 tarihli denetmen raporunda Ziraat Odası kaydının usulüne uygun tutulmadığının tespit edildiğinin ve bu nedenle hizmet sürelerinin iptal edildiğinin bildirildiğini, davacının 13.04.1998 tarihinden başlayan Ziraat Odası kaydı bulunduğunu, ayrıca Adapazarı şeker fabrikasına ekici olarak ürün sattığını, bu ürün bedellerinden Bağ-Kur prim kesintisi yapıldığını, Birtab Tarım Ürünleri Tic. ve San. A.Ş. tarafından da davacı adına Bağ-Kur primi yatırıldığını, uzun yıllardır tarım işi ile uğraşan davacının hizmetlerinin iptal edilmesinin hatalı olduğunu beyanla 25.12.2015 tarih, AÇA/97 sayılı denetmen raporunun iptali ile davacının 13.04.1998 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun ve tahsis talep tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine ve yaşlılık aylıklarının faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının taleplerinin hak düşürücü süreye ve zamanaşımına uğradığını, davacının 14.04.2011 tarihinde kuruma müracaat etmesi üzerine bu tarihten itibaren tarım Bağ-Kur sigortalılığının başlatıldığını, ayrıca davacının 1999, 2001, 2002 ve 2003 dönemlerine ait şeker pancarı teslimatı olduğundan Bağ-Kur prim kesintilerinin tarım Bağ-Kur hesabına aktarılmasını talep ettiğini, buna istinaden ödemelerin sisteme işlendiğini, son olarak 1998 yılı Aralık ayı için tütün kesintisi nedeniyle tescil talebinde bulunduğunu ve talebi gereği tescil işleminin güncellendiğini, davacının 13.04.1998 tarihinden itibaren Ziraat Odası kaydı bulunduğunu iddia ettiğini ancak kurum denetmenlerince düzenlenen 25.12.2015 tarihli raporda üyelik kayıtlarının usulüne uygun tutulmadığının tespit edildiğini, bu nedenle davacının hizmet süresinin tevkifat kesintileri dikkate alınarak tespit edildiğini, kurum işleminde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kısmen kabulü ile;
1-) a) Davacının 13.04.1998 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine,
b) Davalı Kurumca tanzim edilen 25.12.2015 tarih, AÇA/97 sayılı denetmen raporunun iptaline,
c) Davacının 09.03.2016 tahsis talep tarihinde 1479 sayılı Kanun’un Geçici 10. maddesinin 3. fıkrası uyarınca kısmi yaşlılık aylığına hak kazanmış olduğunun ve bu tarihten itibaren varsa buna istinaden kendisine ödenmiş aylıkları Kuruma geri ödemesi gerekmediğinin tespitine,
d) Fazlaya ilişkin diğer istemlerin reddine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili tarafından; dosya kapsamında kurum denetim raporunun aksine bilgi ve belge bulunmadığı, mevcut durumda davacının 1479 sayılı Kanun'un Geçici 10. Maddesinin 3. fıkrası uyarınca kısmi yaşlılık aylığına hak kazanmış olduğunu da kabul etmediklerini, zira davacının kısmi yaşlılık aylığı bağlanması için gereken koşulları sağlamadığı, gerek yerel mahkemece gerekse istinaf mahkemesince eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile karar verildiği belirtilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Anayasamızın 141. maddesinde, yargılamanın aleniyeti ilkesi benimsenmiştir. Bunun anlamı yargılama açık olarak yapılacak ve yargılamanın sonunda verilen karar da açıkça belirtilecektir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 149. (HMK’nun 28.) maddesinde de bu husus belirtilmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 294. maddesi gereğince mahkeme, hazır olan tarafları iddia ve savunmalarını dinledikten sonra yargılamanın sona erdiğini bildirerek kararını tefhim eder. Kararın tefhimi en az aynı Kanunun 297. maddesinde belirtilen hüküm sonucunun tutanağa geçirilerek okunması suretiyle olur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesinde "Hüküm sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, mümkünse sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir", hükmü öngörülmüştür. Hükümlerin çelişkiden uzak ve infaza elverişli olması kamu düzeniyle ilgilidir.
Eldeki dava dosyası incelendiğinde, davacı yanın talebinin Kurum Denetmen raporuna istinaden geçersiz sayılan oda kayıt tarihi itibariyle, 2926 sayılı Kanun kapsamında tarım bağkur sigortalılığının tespiti ile yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti, aksine kurum işlemlerinin iptali istemlerine yönelik olmasına karşın, Mahkemece verilen kararın “Davanın Kısmen Kabulüne, Davacının 13.04.1998 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, Davalı Kurumca tanzim edilen 25.12.2015 tarih, AÇA/97 sayılı denetmen raporunun iptaline, Davacının 09.03.2016 tahsis talep tarihinde 1479 sayılı Kanun’un Geçici 10. maddesinin 3. fıkrası uyarınca kısmi yaşlılık aylığına hak kazanmış olduğunun ve bu tarihten itibaren varsa buna istinaden kendisine ödenmiş aylıkları Kuruma geri ödemesi gerekmediğinin tespitine, Fazlaya ilişkin diğer istemlerin reddine” şeklinde olmakla, davacı yanın talebine ve dosya içeriğine uygun olmadığı anlaşıldığından, infaza elverişli olmayacak şekilde yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 28/03/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.