Danıştay 7. Daire 2019/324 Esas 2022/1146 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/324
Karar No : 2022/1146

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVALI): ... Bakanlığı adına
... Gümrük Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. ...
2- (DAVACI): ... Sanayi ve Ticaret Türk Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı şirket adına 2017 yılında tescilli 10 adet muhtelif tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi kapsamında ithal edilen "siyah çay" cinsi eşyanın yerli çay ile birlikte bazı işlemlerden geçirilmesi suretiyle elde edilen mamulün satış hasılatı üzerinden marka kullanımı karşılığı ödenen royalti tutarının ithal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmemesi gerektiği yolundaki ihtirazi kayıtla beyan edilerek ödenen gümrük ve katma değer vergileri ile ihracatçının yurt dışı hesabına royalti bedeli ödemelerinin transfer edildiğini tevsik eden banka transfer kayıtlarının ibraz edilmediğinden bahisle tahakkuk ettirilen kaynak kullanımı destekleme fonu payı ve bu fon payının matraha dahil edilmesi suretiyle ek olarak tahakkuk ettirilen katma değer vergisi, anılan fon payı ile fon payından kaynaklanan katma değer vergisi üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali ile ödenen tutarın hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle dava açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, olayda, gerek ithale konu "siyah çay" cinsi eşya, gerekse "yerli çay" cinsi eşyanın işlem görmüş ve paketlenme aşamasına gelmiş siyah kuru çay niteliğinde olduğu, harmanlama ve paketleme sürecinde "..." markası altında her bir üretim modeline göre farklı oranlar kullanılarak karışıma tabi tutuldukları, dolayısıyla ham madde mahiyetinde olmayan ithale konu eşyanın sadece basit işlemden geçirilmek suretiyle yerli ürünle karıştırılarak paketlendiği, bu durum ayniyet değişikliği oluşturmayacağından, "eşya ile ilgi olma koşulunun" sağlandığı, yine davacı şirket ile grup şirketi olan ... Şirketi arasındaki lisans sözleşmesinin incelenmesinden, "..." markanın kullanımı hususunda davacıya münhasır hak tanındığı, nihai ürünün ve dolayısıyla ithal eşyasının sadece bu ticari marka ile satışına izin verildiği, ürünün ambalaj veya pazarlanması sırasındaki takdim şekli, telif hakkının korunması için öngörülen yükümlülükler gibi konularda davacıya sınırlamanın getirildiği, kalite ve görüntü standartlarından hiçbir şekilde taviz verilmemesinin ve marka ile ilgili telif hakkının veya diğer yükümlülüklerin ihlali halinde sözleşmenin feshinin öngörüldüğü, bu hususlar göz önüne alındığında ithale konu eşyanın ham madde olarak kabulü halinde dahi sadece basit işlemden geçirilerek paketlendiği, lisans sözleşmesine konu ticari marka ile satışının zorunlu olduğu ve royalti ödemesinin de bu satış hasılatı üzerinden hesaplandığı, davacının fiilen tüm ithalatlarını grup şirketlerinden yaptığı ve incelenen dönemlerin hiçbirinde davacının üçüncü kişilerden alım yapmamış olduğu nazara alındığında, royalti ödemesinin ithalat aşamasındaki sözleşmede satış koşulu olarak öngörüldüğünün kabulünün gerektiği, diğer taraftan, ithale konu eşyanın nihai ürün içerisindeki oranının veya ayrıştırılabilmesinin önemli olmadığı, ithal eşya ile yerli eşya oranı nazara alınarak royalti ödemesinin ne kadarının ithal eşyasına ait olduğunun nesnel ve ölçülebilir verilere dayanarak tespit edilebilmesinin önem arz ettiği, bu itibarla, ithale konu eşyanın basit işlemden geçirilerek yerli eşya ile harmanlanması sonucu nihai ürün elde edildiğinden ithal eşya gerek ürün olarak gerekse ham madde olarak kabul edilse dahi hem "eşya ile ilgili olma" hem de "satış koşulu gereği olma" kriterlerinin mevcut olduğu, ayrıca ödenen royalti bedelinin ithalatların gerçekleştiği tarih itibarıyla bilinebilir durumda olmasının önem arz etmediği, ithal edilen ve yurt içinden temin edilen çayların dönem bazında toplam üretim içerisindeki oranlarının davacı şirket kayıtlarından hesaplanarak cironun ithal çaya isabet eden kısmının belirlenebileceği, ithal edilen çayın tamamının royalti veren ... şirketinden ithal edilmesi karşısında yasal ifadesiyle "ödenecek fiyat" olarak Gümrük Yönetmeliği'nin 53. maddesinde öngörülen "istisnai kıymetle beyan" kapsamında beyan edilebileceği, neticede royalti ödemelerinin ne kadarının ithal eşya ile ilgili olduğunun nesnel ve ölçülebilir verilerle tespitinin mümkün olduğu, bu durumda, royalti ödemesinin eşyanın gümrük kıymetine ilave edilmesi için mevzuatta öngörülen koşulların oluştuğu, diğer yandan royalti ödemelerinin beyannamelerin tescil tarihinden sonraki süreçte satış hasılatları üzerinden ödendiği, dolayısıyla royalti ödemelerinin yapıldığı vadelere kadar davacıya bir kaynak kullandırma söz konusu olduğu sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin ihtirazi kayıtla beyan edilerek ödenen gümrük ve katma değer vergilerinin iadesi istemi ile ek olarak tahakkuk ettirilen kaynak kullanımı destekleme fonu payı ile fon payının kıymete eklenmesi suretiyle hesaplanan katma değer vergisine isabet eden kısımlarında hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu işlemin kaynak kullanımı destekleme fonu payı ve fon payından kaynaklanan katma değer vergisi üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasına isabet eden kısmına ilişkin olarak ise, kaynak kullanımı destekleme fonu payı üzerinden ceza kararı alınabileceğine ilişkin yasal bir düzenlemenin bulunmadığı, bu durum Anayasa'nın 38. maddesinde ifade edilen "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırılık teşkil edeceğinden, dava konusu işlemin para cezasına isabet eden kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin ihtirazi kayıtla beyan edilerek ödenen gümrük ve katma değer vergilerinin iadesi istemi ile ek olarak tahakkuk ettirilen kaynak kullanımı destekleme fonu payı ile fon payının kıymete eklenmesi suretiyle hesaplanan katma değer vergisine isabet eden kısımları yönünden davanın reddine, dava konusu işlemin para cezasına isabet eden kısmının ise iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacının istinaf başvurusunun dava konusu işlemin ihtirazi kayıtla beyan edilerek ödenen gümrük ve katma değer vergilerinin iadesi istemine isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkrası yönünden reddine, davacının istinaf başvurusunun kısmen de kabulüyle dava konusu işlemin ek olarak tahakkuk ettirilen kaynak kullanımı destekleme fonu payı ile fon payının kıymete eklenmesi suretiyle hesaplanan katma değer vergisine isabet eden kısımları yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının kaldırılmasına, olayda, ithale konu eşyaya ilişkin royalti ödemesinin iki firma arasındaki sözleşmeye bağlı olarak beyannamelerin tescili ve ithalatların gerçekleşmesinden sonraki süreçte, satış hasılatları üzerinden ve belli dönemler itibarıyla ödenme koşuluna bağlandığı, kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekline göre yapılan ithalatların kaynak kullanımı destekleme fonuna tabi olduğu göz önüne alındığında, olayda, kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi yapılmasını gerektirecek bir ödeme şeklinin meydana geldiğine ilişkin tespitin yapılmadığı, royalti ödemesinin belirli bir sürece bağlanması durumu ilgili mevzuatta öngörülen kaynak kullanımı destekleme fonu payı alınması sonucunu doğurmayacağından, dava konusu işlemin anılan kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin ek olarak tahakkuk ettirilen kaynak kullanımı destekleme fonu payı ile fon payının kıymete eklenmesi suretiyle hesaplanan katma değer vergisine isabet eden kısımlarının iptaline, dava konusu işlemin ek olarak tahakkuk ettirilen kaynak kullanımı destekleme fonu payı ile fon payının kıymete eklenmesi suretiyle hesaplanan katma değer vergisi üzerinden hesaplanan para cezaları yönünden ise, para cezalarının üzerinden hesaplandığı fon payı ve verginin iptalinde belirtilen gerekçeyle davalı idarenin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı idarece, davacı adına tahakkuk ettirilen kaynak kullanımını destekleme fonu payında ve fon payının kıymete eklenmesi suretiyle tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ile fon payı ve fon payına bağlı katma değer vergisi üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasında ve bunlara vaki itirazın reddinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmekte; davacı tarafından, olayda, satış koşulu olma şartının gerçekleşmediği, royalti ödemesinin imalata ilişkin değil pazarlamaya ilişkin olduğu, gerekli ham maddeleri grup şirketlerle bağı olmayan ilişkisiz firmalardan da satın alabilme haklarının bulunduğu ve çay alımlarının % 90'ının ilişkisiz firmalardan yapıldığı, royalti sözleşmesinin sadece çay ile ilgili olmadığı, 122 adet ürünüde kapsadığı, %100 yerli çaydan oluşan mamuller içinde royalti ödendiği, kimlerden çay alınabileceği, çayın kalitesi, menşei, fiyatları gibi hususlarla ilgili olarak kontrol ve denetime tabi olmadıkları, lisans sahibinin haklarının sadece çayın kalitesinin korunmasıyla sınırlı olduğu, ithale konu çayın sadece dem verme, koku, renk, tat gibi kriterlerin sağlanması amacıyla getirildiği ileri sürülmekte ve duruşma yapılması istenilmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI: Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuş; davalı idarece, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, duruşmaya gerek görülmeyerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz istemlerinin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının ONANMASINA,
3. ... TL maktu harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 22/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.