MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi


Asıl davada davacı tarafından 10.01.2016, birleştirilen davada 07.01.2016 tarihlerinde davalılar aleyhine verilen dilekçelerle mirasın hükmen reddi talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl ve birleştirilen davaların kabulüne dair verilen 12.10.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı Maliye Hazinesi vekili ve davalı ... AŞ. yetkilisi tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi"nce istinaf taleplerinin esastan reddine dair verilen kararın davalı Maliye Hazinesi vekili ve davalı ... AŞ yetkilisi tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR
Asıl davada davacı, birleştirilen davada davacı vekili, asli müdahillik talebiyle mirasçılar 21.04.2014 tarihinde vefat eden muris ...’nın terekesinin borca batık olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Maliye Hazinesi vekili cevap dilekçesinde, ölümden itibaren 3 ay içerisinde dava açılmadığını, murisin ... Tekstil Boya San ve Tic. A.Ş. ve İflas Halinde ... Konfeksiyon End. Ve Tic. A.Ş.’nin yönetim kurulu başkanı olduğunu, bu şirketlerden dolayı 115.474,37 TL vergi borcunun bulunduğunu, dava şartlarının oluşup oluşmadığının mahkemece araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... A.Ş. vekili cevap dilekçesinde, ... Konfeksiyon End. Ve Tic. A.Ş’nin ... Tekstil Boya San ve Tic. A.Ş. ile organik bağının bulunduğunu, bu şirketler ve aralarında murisin de bulunduğu gerçek kişiler hakkında ... Ticaret Mahkemesinin 2007/93 Esas sayılı dosyasında alacak davası açtıklarını, banka takibinin 01.01.2001’de başladığı, bu tarihten itibaren kredi borçlularının mal kaçırma faaliyetlerine giriştiğinden bahisle murisin malvarlığı araştırmasının 01.01.2001 itibariyle yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Yerel mahkemece davanın kabulüne, mahkemenin 2016/1 ve birleştirilen ...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/132 Esas sayılı dosyada açılan davanın ve müdahillerin taleplerinin kabulüne, miras bırakan ..."nın terekesinin borca batık olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Davalı Maliye Hazinesi vekili ve davalı ... Tekstil Boya San. Ve Tic. A.Ş. yetkilisinin istinaf talebi, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince esastan reddedilmiştir.
Hükmü, davalı Maliye Hazinesi vekili ve davalı ... Tekstil Boya San. Ve Tic. A.Ş. yetkilisi temyiz etmişlerdir.
Dava, TMK"nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu"nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu"nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Davanın kabulüne karar verilmiş ise de mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. Kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.
Somut olayda, mahkemece murisin ölüm tarihi itibariyle üzerine kayıtlı gayrımenkul, araç, banka kaydı olup olmadığı, davalılara ölüm tarihi itibariyle borç miktarının araştırılmadığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, murisin 21.04.2014 tarihi itibariyle gayrımenkul, araç, banka kaydının bulunup bulunmadığının araştırılması için ilgili tapu, emniyet, banka müdürlüklerine yazı yazılmalıdır. Murisin ... Tekstil Boya San ve Tic. A.Ş. ve İflas Halinde ... Konfeksiyon End. Ve Tic. A.Ş.’nin yönetim kurulu başkanı olduğu iddia edilmekte olup murisin ortak olup olmadığına dair bir beyan, belge bulunmadığından murisin ölüm tarihi itibariyle şirketlerde hissedar olup olmadığı araştırılmalı, hissedar olduğunun anlaşılması halinde hissesine denk gelen miktar terekenin aktifine dahil edilmelidir. Davalılara olan borcunun ölüm tarihi itibariyle miktarı belirlenmelidir.
Ayrıca, davalı Maliye Hazinesi vekilince cevap dilekçesinde murisin ... Tekstil Boya San ve Tic. A.Ş. ve İflas Halinde ... Konfeksiyon End. Ve Tic. A.Ş.’nin yönetim kurulu başkanı olduğunu, bu şirketlerden dolayı vergi borcunun bulunduğu belirtilmesine rağmen bu konu hakkında da mahkemece bir araştırma yapılmamıştır. Murisin anonim şirketin kamu borçlarından sorumluluğunun kaynağı ve ölüm tarihi itibariyle sorumlu olduğu tutar net olarak tespit edilmelidir. Üstelik TMK’nın 610/2. maddesine göre terekeyi sahiplenen mirasçıların mirası reddetme hakkı bulunmadığından davacı mirasçıların mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadıkları da (murisin anılan şirketlerde, ortaklığının buluması halinde hisselerinin akıbeti, murisin gayrımenkul, menkul, araç kayıtlarının bulunduğunun anlaşılması halinde intikal. vs gibi) araştırılmalıdır. Terekenin ve davacının durumu net olarak tespit edildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Ayrıca, birleştirilen dosya davacısı ...’nın, asli müdahiller ..., ..., ... ve ...’nın Av. ...’a verdiği vekaletnamede mirasın reddini içeren özel yetki bulunmamaktadır. Av. ...’ın vekili olarak kabul edilen diğer asli müdahiller ..., ..., ..., ... ve ...’in anılan avukata verdikleri vekaletnamelere dosya içerisinde ve UYAP ortamında rastlanılamamıştır. Birleştirilen davada davacı ve anılan asli müdahillerin vekiline özel yetkiyi içeren vekaletname sunması için süre verilmesi ve bu eksikliğin tamamlattırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi, bölge adliye mahkemesince de istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle HMK 373/1. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 28.05.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.