22. Hukuk Dairesi 2012/14090 E. , 2013/3658 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVACI-KARŞI
2-...
DAVACI-KARŞI
DAVALI 3
DAVA : Davacı, cezai şart alacağının tahsiline, karşı davacı ise kıdem tazminatı, fazla mesai, yıllık izin, hafta ve genel tatil, ücret ile harcırah alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı-birleşen dosya davalısı Türk Hava Kurumu vekili, dava dilekçesinde, davacı işçinin, müvekkili kurum tarafından verilen eğitim sonunda pilot olarak yetiştirildiğini, sözleşmede öngörülen zorunlu hizmet süresi tamamlanmadan, davacı işçinin haksız yere iş sözleşmesini feshettiğini beyanla, kurumun eğitim masraflarının ve fesih sebebiyle uğradığı zararlarının hüküm altına alınmasını talep etmiş; birleşen davaya karşı verdiği cevabında, davacı işçinin ödenmemiş işçilik alacaklarının bulunmadığını, davacı işçinin haklı sebep olmaksızın iş sözleşmesini feshettiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı-birleşen dosya davacısı işçi vekili, müvekkilinin davacı işverenlikte pilot olarak çalıştığını, kanuni alacaklarının eksik ödenmesi nedeniyle iş sözleşmesini tek taraflı olarak son verdiğini, bu sebeplerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, birleşen dava dosyasındaki dava dilekçesinde fazla mesai alacaklarının eksik ödendiğini, 2009 yılında hak ettiği yıllık izin alacağının da ödenmediğini belirterek kıdem tazminatı, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacakları, harcırah alacağı ile fark ücret alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı sebeple feshedildiği gerekçesiyle, yazılı şekilde asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davacı-birleşen dosya davalısı Türk Hava Kurumu vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacı işçinin fazla çalışma çalışma yapıp yapmadığı, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde çalışma karşılığı ücretlere hak kazanıp kazanmadığı ve bu ücretlerinin ödenip ödenmediği, buna göre iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı olarak feshedilip feshedilmediği, iş sözleşmesinin işçi tarafından feshinin haklı olup olmadığına ilişkin tespite göre işçiye verilen eğitim karşılığında yapılan masraflardan sorumlu olup olmayacağı noktalarında toplanmaktadır.
1-Davacı işçinin balon pilotu olarak davalı işyerinde çalıştığı anlaşılmaktadır. Davacının dosya kapsamında belirtilen saatlerde çalışma yapmasının olanaklı olup olmadığının tespiti için bu konuda uzman bir pilot bilirkişisinden rapor alınması ve sonuca göre fazla mesai alacağının hesaplanması gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi hatalıdır.
2-Fazla çalışma yaptığını, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacağının ödendiği varsayılır.
Söz konusu alacakların ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, alacağın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil çalışmasının olup olmadığı araştırılmalıdır. Bununla birlikte, işyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışıldığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin alacağının bordroda görünenden daha fazla olduğu yönünde bir ihtirazi kaydının bulunması halinde, daha fazla çalışıldığının ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışma yaptığını yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut olayda, davacı işçi balon pilotu olarak görev yaptığı dönemde, yaz sezonlarında, haftanın yedi günü, günlük onbeş saat çalışmayla görev yaptığını iddia etmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, fazla çalışma cetvellerine göre davacının fazla çalışması ile genel tatil günlerindeki çalışması hesaplamıştır. Davalı vekilince, dosyaya sunulan, fazla mesai tahakkukuna ilişkin hazırlanmış bordrolar imzasız olmakla birlikte, bordrolarda tahakkuk ettirilen meblağların banka hesabına yattığı belirtilerek, banka hesap numaraları bildirilmiştir. Mahkemece davacının bildirilen bankada hesabı olup olmadığını sormuş, gelen yazı cevabında davacının bildirilen bankada hesabının olmadığı belirtilmiştir. Bunun üzerine davalı vekili söz konusu hesabın kurum adına olduğunu ve hesabın kurum adına sorulması gerektiğini belirtmiştir. Mahkemece bu yönde bir araştırma yapılmamıştır. Mahkemece, davalı vekili tarafından bildirilen banka aracılığıyla yapılan ödemeleri gösterir hesap ekstrelerinin istenerek, fazla mesai ve ücret bordrolarındaki ücret tahakkuklarının karşılaştırılması, işçinin yapılan ödemelere ihtirazı kaydının bulunup bulunmadığının araştırılması, özetle iş yeri kayıtlarının incelenerek bir sonuca gidilmesi, neticeye göre, işçinin iş sözleşmesini haklı feshedip feshetmediğinin, kıdem tazminatı ve sair işçilik alacaklarına hak kazanıp kazanmadığının değerlendirilmesi gereklidir. Yazılı şekilde eksik inceleme ve araştırmayla sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.