Danıştay 10. Daire 2022/1354 Esas 2022/1596 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1354
Karar No : 2022/1596

TEMYİZ EDENLER (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
VEKİLLERİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri Yrd. V. …
2- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

DAVANIN KONUSU : 10/10/2015 tarihinde Ankara Garı önünde meydana gelen patlamada hayatını kaybeden …'un çocukları (…, …, …, …, …, …) olan davacılar tarafından, patlamanın yaşanmasında idarenin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle annelerinin hayatını kaybetmesi nedeniyle maruz kaldıklarını ileri sürdükleri manevi zararın tazmini istemiyle yapılan 09/12/2015 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile her bir davacı için ayrı ayrı 200.000,00 TL olmak üzere toplam 1.200.000,00 TL manevi tazminatın, başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

YARGILAMA SÜRECİ :
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Doğrudan doğruya tam yargı davası açılması" başlıklı 13. maddesinde idari eylemlerden doğan tam yargı davalarında, idareye başvurarak ön karar alınmasının zorunlu olduğu, ancak böyle bir ön karar alındıktan sonra tam yargı davası açılabileceğinin düzenlendiği, ilgili Kanun kapsamında yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin işlemin idari davaya konu olabilecek nitelikte bir işlem olmaması nedeniyle 13. madde uyarınca yapılan başvuru üzerine açılan tam yargı davasında, başvurunun reddine ilişkin işlemin iptal davasına konu edilmesinin mümkün olmadığı, bu durumda idari eylemden kaynaklanan zararın tazmini istemine ilişkin olarak davalı idareye yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin ön karar olması nedeniyle ortada idari davaya konu olabilecek nitelikte bir işlem olmadığından, başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin esasının incelenmesine olanak bulunmadığına, davacıların her biri adına ayrı ayrı 200.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istemine ilişkin kısmına gelince; dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, miting saati 12:00 olmasına rağmen daha erken saatte toplanmaya başlanıldığı, olayın 10:05 civarında gerçekleştiği düşünüldüğünde idarece birtakım önlemlerin alınması tamamlanmış ise de, henüz miting saati gelmediğinden çalışmaların devam ettiği, davacıların patlamaya ilişkin istihbari bilgi bulunmasına rağmen önlem alınmadığına yönelik iddialarını ortaya koyar nitelikte somut deliller bulunmadığı, bu nedenle olayda idarenin hizmet kusurunun varlığını ortaya koymanın mümkün olmadığı, olayın sosyal risk ilkesi bağlamında değerlendirilmesi gerektiği, terör olayları nedeniyle meydana gelen ve sosyal risk ilkesi kapsamında bulunup 5233 sayılı Kanun uyarınca karşılanmayan manevi zarara bağlı tazminat taleplerine ilişkin uyuşmazlıklarda, idare hukukunun tazminata ilişkin ilke ve kuralları çerçevesinde 2577 sayılı Kanun'un öngördüğü usullere tabi olarak manevi tazminat ödenip ödenmeyeceğine ilişkin yargısal incelemenin yapılması gerektiği, olay nedeniyle duyulan acı ve üzüntü ile orantılı olarak takdiren her bir davacı için ayrı ayrı 50.000,00 TL olmak üzere toplam 300.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerce davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat istemlerinin ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararlarının Danıştay Onuncu Dairesinin 15/12/2020 tarih ve E:2019/11229 K:2020/6302 sayılı kararı ile bozulması üzerine bozma kararına uyularak davacıların istinaf başvurularının reddine, davalı idarelerin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kısmen reddine ... İdare Mahkemesi kararının davacıların manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile toplam 300.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idarelerce davacılara ödenmesine ilişkin kısmı yönünden kaldırılmasına, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun değişik 45/4.maddesi uyarınca manevi tazminat istemi yönünden yeniden incelenen davada; müteveffanın çocuklarına ayrı ayrı takdiren 40.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihi olan 09/12/2015 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerce davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından, olayda hizmet kusuru bulunduğu dikkate alındığında hükmedilen manevi tazminat tutarlarının düşük olduğu ileri sürülmektedir.

Davalı … Bakanlığı ve … Valiliği tarafından, uyuşmazlık konusu olay 5233 sayılı Kanun kapsamında kaldığından davacılar lehine manevi tazminata hükmedilemeyeceği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, davacıların temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davacılar tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,
3. Adli yardım isteminin kabul edilmiş olması nedeniyle ödenmemiş olan temyiz yargılama giderlerinin davacılardan tahsili için Mahkemesince müzekkere yazılmasına, bu aşamada davalı idareler tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 23/03/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.