Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10471 Esas 2022/5023 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
No : 2019/2026-2021/1029
İlk Derece
Mahkemesi : İstanbul 36. İş Mahkemesi
No : 2018/441-2019/382

Dava, davacının ilk sigortalılık başlangıç tarihinin 01.10.1987 tarihi olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, sigorta başlangıç tarihinin 01.10.1987 tarihi olduğunun tespitini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı ... vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece; Davanın kabulü ile davacı ...'nin sigorta başlangıç tarihinin 01/10/1987 olduğunun ve 01/10/1987 tarihinde bir gün sigortalı çalıştığının tespitine,
karar vermiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı vekili tarafından, davanın reddine karar verilmesi istemiyle istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İstanbul 36. İş Mahkemesinin 26/09/2019 tarih, 2018/441 Esas- 2019/382 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasanın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine, karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından, kararın usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek anılan kararın kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemiyle temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Sigorta başlangıcının tespiti istemine yönelik olarak yapılan incelemede;
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır.
Dosya kapsamında; iş yeri dönem bodrolarının verilmediği ve bu kapsamda bodro tanığı olmadığı; dava konusu çalışmanın geçtiği iddia olunan hanın eski bir iş hanı olup, içerisindeki dükkanların kapalı olduğu ve komşu iş yeri tanığının tespit edilemediğinin yapılan kolluk araştırması ile anlaşılması ile mahkemece davacı tanığı olan ve aynı zamanda dosya kapsamında yer alan vergi kayıtlarından 01.12.1985-31.03.1991 tarihleri arası Dökmeciler ...'da demir döküm faaliyeti ile iştigal ettiği ve komşu iş yeri tanığı olduğu anlaşılan tanık ... ve iş yeri sahibi ...'ın beyanları esas alınmak suretiyle karar verilmesi karşısında; öncelikle, davacının çalışmasının geçtiği iddia edilen işyerine(hana) o tarihte komşu olan diğer işyerlerinin sahipleri, kapsama alınış tarihleri ve bildirge tarihinde anılan iş yeri çalışanları, davalı Kurumdan sorulmak suretiyle ilgili komşu iş yeri tanıkları tespit edilerek, bilgi ve görgülerine başvurulmalı, tüm bu araştırmalara rağmen beyanına başvurulacak hiçbir tanığın tespit edilememesi halinde, her ne kadar imza inkarında bulunulmamış olsa da, imza incelemesi o dönem verilmiş işe giriş bildirgesinin sıhhati yönünden yapılan bir inceleme olup, diğer delilleri de kuvvetlendirecek mahiyette bir delil olması hususu da gözetilerek, dosya kapsamında yer alan dava dışı işverenlikten verilmiş, imzalı, 01.10.1987 tarihli işe giriş bildirgesi üzerinde bilirkişi marifetiyle imza incelemesi yaptırılmak suretiyle aidiyeti saptanarak eylemli çalışmanın var olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 06.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.