Bölge Adliye
Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, 31.12.2015 tarihli yurtdışı borçlanmasının geçerli olduğunun tespiti ve borçlanma talep tarihideki meblağ üzerinden borçlanma işleminin yapılması gerektiğinin tespiti ve kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 31/12/2015 tarihinde iadeli taahhütlü postayla yurtdışı borçlanma talep dilekçesini SGK Kırşehir il Müdürlüğü"ne gönderdiğini, davalı Kurumun 31/05/2016 tarih ve ... sayılı yazı ile davacının Belçika"daki çalışmalarını gösterir belgeyi 01/06/2016 tarihinde adi posta ile istediğini, davacının 01/10/2016 tarihinde iadeli taahhütlü posta ile istenen belgeyi gönderdiğini, davalı Kurumun ise 09/09/2016 tarihli yazısı ile “Kurumun 2011/48 sayılı Genelgesine istinaden 31/05/2016 tarihli yazıları ile istemiş oldukları hizmet cetvelinin 3 aylık süre içinde gönderilmediği gerekçesi ile yurtdışı borçlanma talebinin iptal edildiğinin” bildirdiğini, ancak davalı Kurumca bu yazının postaya veriliş tarihinin 10 gün sonra 19/09/2016 tarihi olduğunu, oysa ki davalı Kurumun 31/05/2016 tarihli yazısının 01/06/2016 tarihinde postaya verilmiş olduğunu, 3 aylık sürenin hangi tarihten itibaren geçerli olacağının saptanmasında aynen yurtdışı borçlanmalarının iadeli taahhütlü posta ile gönderilerek tebliğ edildiği tarihten itibaren geçerli olduğu gibi eksik olan belge istenmesinin de iadeli taahhütlü posta ile yapılarak yazının tebliğ tarihinden itibaren 3 aylık sürenin başlaması gerektiğini, bu durumda SGK Kırşehir il Müdürlüğünün 31/05/2016 tarihli yazısının 01/06/2016 tarihinde postaya verilmiş adi posta olması nedeni ile tebliğ edilmeyen yazının 1 hafta sonra davacıya ulaşmış olduğunu, iadeli taahhütlü posta ile yapılmayan ayrıca postaya veriliş tarihi yerine yazılarının tarihini dikkate alarak 3 aylık süre saptanmasının hatalı olduğunu belirterek; davacının 3201 sayılı Yasa gereğince yapmak istediği yurtdışı borçlanma işleminin 3 aylık sürenin geçmesi sebebi ile reddi şeklindeki davalı kurum işleminin iptaline, davacının 31/12/2015 tarihli borçlanma talebinin geçerli sayılmasına, borçlanmanın talep tarihindeki günlük meblağdan yapılması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; kurumca yapılan işlemlerde Kanun ve mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmesi istenmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince; "davanın kabulü ile, kurum işleminin iptaline, davacının 3201 sayılı Yasa gereğince yaptığı 31/12/2015 tarihli borçlanmanın geçerli olduğunun tespitine bu tarih itibariyle borçlanma işleminin günlük borçlanma bedeli üzerinden yapılması gerektiğinin tespitine," karar verilmiştir.
Davalı kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; kurum işlemlerinde hata bulunmadığı gerekçesi ve resen tespit edilecek gerekçelerle usul ve yasaya aykırı kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
B-BAM KARARI
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, “... davalı Kurumun "31/12/2015... no.lu zarf ile gelmiştir" notunun bulunması, davalı Kurumun 31/05/2016 tarih ve ... sayılı yazısı ile davacının borçlanma talebine cevaben "...hizmet borçlanma cetveli olmadığı tespit edildiğinden borçlanma dilekçenize herhangi bir işlem yapılamamıştır. Eksik olan belgelerin 3 ay içinde İl Müdürlüğümüze gönderilmemesi halinde borçlanma talebiniz iptal edilecektir..." şeklinde davacıya bildirim yapılmış olması, davalı Kurumca yukarıdaki bahse konu bildirimin PTT kanalıyla 01/06/2016 tarihinde adi posta ile davacıya gönderilmiş olması ve davacının da bu bildirimi bir hafta sonra (08/06/2016 tarihinde) teslim alındığını belirtmiş olması, davacının 01/09/2016 tarihli (Kurum kayıtlarına 02/09/2016 tarihinde intikal eden) yurtdışı borçlanma talep dilekçesindeki eksik olan hizmet cetveli aslının PTT kanalı 01/09/2016 tarih ve ... barkod numarası ile iadeli taahhütlü olarak davalı Kuruma gönderildiğine dair posta gönderim belgesinin olması, davalı Kurumca teslim alınan hizmet belgesi aslının alındığına dair dilekçenin üstünde de davalı Kurumun "01/09/2016... no.lu zarf ile gelmiştir" notunun bulunması hususu ile yukarıdaki tüm tespitler birlikte dikkate alındığında davacının 31/12/2015 tarihli yurtdışı borçlanma talebinin geçerli olduğu ve davalı Kurumun 09/09/2016 tarih ve ... sayılı yurtdışı borçlanma talebinin iptali işleminin yerinde olmadığının kabulü gerekmektedir...”gerekçesiyle davalı Kurum vekilinin istinaf talebinin HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar vermiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
5754 sayılı Yasa"nın 79. maddesiyle değişik 3201 sayılı Yasa"nın "borçlanma tutarı ve borçlanma tutarının iadesi" başlıklı 4. maddesi, "Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun 82"nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32"sidir. Ancak, prime esas asgari günlük kazancın altında olmamak üzere borçlanma tutarına esas alt sınırı farklı bir miktarda belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Borçlanılan süreler, yurda kesin dönüş yapılmış olması şartıyla aylık tahsisi için yazılı talepleri halinde 5510 sayılı Kanun"un 41"inci maddesinin son fıkrası hükümlerine göre değerlendirilir. Tahakkuk ettirilen borç tutarı, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenir. Ödeme yapılan gün sayısı prim ödeme gün sayısına ve prime esas kazanca dahil edilir. Tahakkuk ettirilen prim borcunu tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler için yeniden başvuru şartı aranır...” hükmünü içermektedir.
Dava konusu somut olayda, davacı, 31.12.2015 tarihinde iadeli taahhütlü gönderi ile yazılı şekilde borçlanma talebinde bulunmuş ancak talebine eklemesi gereken yurtdışı çalışmasına dair hizmet cetvelini eklememiştir. Öte yandan davalı Kurum bu eksikliği 31.05.2016 tarihli yazıyla davacıya bildirmek suretiyle eksikliğin 3 ay içinde giderilmesini aksi takdirde borçlanma talebinin iptal edileceğini de bildirmiştir.
3201 sayılı Yasa"nın 4. maddesinde, üç aylık ödeme süresi belirlenmiş olup, 3201 sayılı Yasayla ilgili uyuşmazlıklarda üç aylık sürenin makul süre olarak alınabileceğini göstermektedir.
Buna göre, davacının 31.12.2015 tarihinde yaptığı borçlanma talebi, ekine yurtdışı hizmet cetvelini eklememiş olmaması nedeniyle usulsüzdür. Davacının kanunda öngörülen 3 ay içinde bu eksikliğini gidermemesi ve işbu davanın 05.12.2016 tarihinde açılması karşısında, davanın reddi gerekirken kabulüne ilişkin verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/1 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 19.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.