Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/818 Esas 2022/5287 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Safranbolu 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların murisi ...’ın, davalıya ait işyerinde çalışmasına rağmen 28.03.2013 – 26.06.2013 Kurum'a bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini talep etmişlerdir.
II- CEVAP
Fer’i müdahil Kurum vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kabulü ile;
Müteveffa ... T.C. Kimlik numaralı ...'ın davalılardan ...'a ait yurtta 28/03/2013 tarihinden 26/06/2013 tarihine kadar çalışmış olduğunun tespitine, çalıştığı tespit olunan tarihlerin SGK kayıtlarına tesciline” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“Fer-i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil Kurum vekili, salt tanık beyanlarının davayı kabule yeterli olmayacağı gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça bordrolu, komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Dosya kapsamına ve toplanan delillere göre; dinlenen tanık beyanlarının, müteveffanın işe başlama ve bitiş tarihleriyle ilgili herhangi bir somut beyan içermediği, sadece davalı işverenlikte çalıştığını beyan ettikleri, çalışma dönemine dair bir bilgi dosya kapsamında bulunmadığı, ölenin zaten davalı işverenlikte 26.09.2011 – 28.02.2012 arasında çalışmış olduğu ve bildirimlerinin yapıldığı, davalı ve tanık beyanlarına göre işyerinde bildirim yapılmaksızın işçi çalıştırılmadığı, tanık beyanlarının dava konusu döneme mi yoksa bildirimi yapılan döneme ilişkin mi beyanda bulunduklarının netleştirilmediği anlaşılmakla, mahkemece davanın kabulü için yapılan araştırma yetersiz bulunmuştur.
Mahkemece, gerekirse dinlenen tanıklar yeniden dinlenerek, işe başlama ve ayrılış tarihleri hiçbir kuşkuya ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenip, işe başlama ve ayrılış tarihlerinin ne şekilde tespit edildiği karar gerekçesinde tartışılmalı, bildirilen dönemden başka davaya konu dönemde çalışma olup olmadığı somut delillerle ortaya konularak elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,
karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 11.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.