22. Hukuk Dairesi 2012/7838 E. , 2013/3367 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
AVUKAT ...
DAVA : Taraflar arasındaki, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.02.2013 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat Gülten Ayana geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirkete ait işyerinde 20.01.2002-01.03.2011 tarihleri arasında asgari ücretle meyve sabunu imalat işinde çalıştığını, işveren tarafından iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, resmi bayramların tümünde dini bayramların ise ilk günleri hariç çalıştığını, ayda en az iki pazar çalıştırıldığını, çalıştığı dönemlerde günde ortalama en az üç saat fazla çalışma yaptığını iddia ederek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile hafta tatili ücretlerinden oluşan alacakların davalıdan faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı işveren vekili, davacının davalı şirkette çalışmadığını, bu şirketin şehir merkezinde Alipaşa kapalı çarşıda bulunduğunu, oysa sabun imalatının sanayi sitesinde Edirne Sabun Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nde yapıldığını, husumet itirazında bulunduklarını, ayrıca alacakların zaman aşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalı işverenin davacı işçinin iş sözleşmesini haklı bir neden yokken feshettiği, davacının ayrıca fazla çalışma ücreti ve yıllık izin ücreti alacakları olduğu, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti taleplerinin ise yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Davacı ile davalı arasındaki uyuşmazlık, davacının davalı işveren nezdinde çalışıp çalışmadığı ve buna bağlı olarak davacının taleplerinden kimin sorumlu olduğu noktasında toplanmaktadır.
Davacı, davalıya ait işyerinde sabun imalat işinde çalıştığını iddia ederken davalı davacının kendi işçileri olmadığını, sabun imalatı yapılan işyerinin dava dışı Edirne Sabun Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne ait olduğunu, ayrıca davacının serbest hamal olarak çalışan bir kişi olduğunu savunmaktadır.
Mahkemece davalı ve dava dışı Edirne Sabun Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında organik bağ bulunduğu, davacının taleplerinden davalının sorumlu olduğu kabul edilerek davacının talepleri hakkında karar verilmiştir.
Dosya içeriğine göre; davalı şirket ile dava dışı Edirne Sabun Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin mevcut ortaklarının aynı kişiler olduğu, her iki şirketin faaliyet konularının benzer nitelik gösterdiği, davacının iddia ettiği çalışma dönemine ilişkin Sosyal Güvelik Kurumuna yapılmış bir bildirimin olmadığı, yine aynı dönem için prim ödemesinin de bulunmadığı görülmektedir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31. maddesinde “hakimin davayı aydınlatma ödevi” düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre, “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.” denilmektedir.
Diğer taraftan yine aynı Kanun"un 169. maddesi uyarınca mahkeme davanın temelini oluşturan vakıalar ve onunla ilişkisi bulunan hususlar hakkında tarafları resen isticvap edebilir.
Somut olayda; davacının davalı şirkette çalışıp çalışmadığı, serbest hamallık mı yaptığı yoksa meyveli sabun imalat işinde mi çalıştığı konuları açıklığa kavuşturulmamıştır. Mahkemece davacının talepleri hakkında karar verilmeden davayı aydınlatma ödevi kapsamında önce bu hususların netleştirilmesi gereklidir. Bu amaçla davacı isticvap edilmeli, gerekirse davacının çalıştığını iddia ettiği işyerinde keşif yapılarak davacının yaptığı iş ile işvereni belirlenmelidir. Bundan sonra görevli olunup olunmadığı değerlendirilerek görevli olunduğu tespit edilecek olunursa davacının talepleri hakkında bir karar verilmelidir. Belirtilen esaslara aykırı olarak hüküm kurmaya elverişli olmayan dosya kapsamına göre eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. Bozma sebebine göre sair temyiz sebeplerinin incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 990,00 TL duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 19.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.