Davacı .... ile davalılar 1-.... 2- .... arasındaki davadan dolayı Asliye Hukuk Hakimliğince (Tic.Mah.Sıf.) verilen 10.01.2013 gün ve 2009/494-2013/27 sayılı hükmü bozan Dairemizin 27.03.2014 gün ve 2013/2476-2014/2120 sayılı ilamı aleyhinde davacı ile davalı ... vekillerince karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan ayıplı ifa nedeniyle meydana gelen zararın tazmini, kâr kaybı ve dava tarihine kadar işlemiş faiz alacağının tahsili istemlerine ilişkin olup; Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalı imalatçı şirket vekilince temyizi üzerine Dairemizce 27.03.2014 tarih, 2013/2476 Esas ve 2014/2120 Karar sayılı ilamla, davalı imalatçı şirket yararına bozulması yönündeki ilama karşı, davacı iş sahibi ile davalı imalâtçı şirket vekillerince bu defa karar düzeltme yoluna başvurulmuş, dosya yeniden incelenmiştir.
1-Yargıtay ilamında belirtilen gerektirici nedenler karşısında davacı iş sahibi ... ile davalı imalâtçı ...vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme nedenleri 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiç birisine uygun olmadığından reddi gerekmiştir.
2-Davacı iş sahibi şirket vekili, taraflarına ait salça fabrikasında kullanılması için domates üretimi yapmak üzere üçüncü kişilerden kiralanan taşınmazlar üzerinde damla sulama sistemini kurulması konusunda 28.12.2008 tarihinde 320.000,00 TL götürü bedel karşılığında davalı ... ile sözleşme imzalandığını, davalı yüklenici şirketin sistemin kurulumunda diğer davalı imalatçı ....."nin garantisi altında bulunan boruları kullandığını, ancak boruların ayıplı olması nedeniyle sistemin kurulduğu tarlalarda dikili bulunan domates fidelerinin önemli bir bölümünün kuruduğunu, kurumayan kısımlarda da verimin düştüğünü ifade ederek, dava ve ıslah dilekçeleri birlikte düşünüldüğünde 2.255.968,00 TL verim kaybı, 780.000,00 TL tamirat ve ikinci kez masraf yapılması nedeniyle meydana gelen zarar, 15.000,00 TL kâr kaybı ve 5.000,00 TL dava tarihine kadar işlemiş faiz olmak üzere toplam 3.055.968,00 TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı yüklenici şirket davaya cevap vermemiş, yargılamayı da takip etmemiştir.
Davalı imalâtçı şirket vekili ise, taraflarına husumet düşmeyeceğini, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını, verim kaybının geç dikim yapılması ve haşereyle yeterince mücadele yapılmamasından kaynaklandığını, ayrıca malç plastiği kullanımı nedeniyle hatalı kullanım bulunduğunu, bu nedenlerle, taraflarına kusur izafe edilemeyeceğini ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece 18.05.2011 tarihli bilirkişiler kurulu raporu doğrultusunda işlemiş faiz ve kâr kaybı haricinde kalan kısım yönünden davanın kabulüne karar verilmiş; karar, davalı imalatçı şirket vekilince temyiz edilmiştir.
Dairemizce yapılan temyiz incelemesi neticesinde; davalı imalâtçı şirket vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmek suretiyle, verim kaybının hesaplanmasında esas alınan sanayi tipi salçalık domates fiyatının .... kayıtları esas alınarak 0,13 TL/kg ve ikinci kez dikim yapılan alanlarda kullanılan domates fidelerinin birim fiyatının 0,05 TL/adet olarak alınması, bu birim fiyatlar esas alınarak düzenlenen 17.12.2012 tarihli bilirkişiler kurulu raporunda gösterilen 4. alternatif hesaplama biçimine göre 708.536,00 TL üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği ifade edilerek mahalli mahkemesince verilen hükmün davalı imalatçı şirket yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Davacı iş sahibi şirket vekili dava dilekçesinde, ikinci kez dikim yapılan alanlarda kullanılan domates fidelerinin birim fiyatının 0,05 TL/adet olduğunu ifade etmiştir. Buna karşılık, dava dilekçesi ekinde bu iddiasını kanıtlamak için, bu fidelerin satın alındığı şirket olarak gösterdiği dava dışı .... tarafından kendileri adına keşide edilmiş bulunan 01.08.2009 tarih ve .... seri numaralı faturada muhtelif kodlarla ayrıntıları gösterilen domates fidelerinin birim fiyatları 0,01 TL + %8 KDV olarak gösterilmiştir. Bu durumda, fide fiyatlarının 0,05 TL/adet olarak kabul edilmesi davacının sebepsiz yere zenginleşmesine yol açacaktır. Zira, davacı gerçek zararını 0,01 TL + %8 KDV üzerinden faturalandırdığı domates fideleriyle karşılamıştır. Bu durumda, esas olan iş sahibinin gerçek zararının belirlenerek tazmini olduğundan, mahkemece ikinci kez yapılan üretim masrafları kapsamında sanayi tipi salçalık domates fidesinin birim fiyatının 0,01 TL + %8 KDV olarak kabul edilmesi zorunludur.
3-Uyuşmazlık tarihi itibariyle olaya uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 98/II. maddesi gereğince, haksız fiillerden doğan sorumluluğa ilişkin düzenlemelerin, sözleşmeye aykırı hareketlerde de kıyasen uygulanması gerekir. Bu kapsamda, 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 42. maddesi uyarınca, davacının gerçek zararını kanıtlaması gerekir. Zararın sabit olmasına karşılık miktarının tereddütsüz bir şekilde kanıtlanması mümkün olmadığı takdirde; Hakim, olayın olağan gelişim şekli ve zarar gören tarafın aldığı tedbirleri gözeterek hak ve nesafet kuralları dairesinde tazminatı belirler.
Bu çerçevede, davalıların ayıplı imalâtları nedeniyle davacı iş sahibi şirketin bir zararının doğduğu sabittir. Ancak, davacının zararının miktarı tereddütsüz bir şekilde kanıtlanabilecek nitelikte değildir. Bu halde, zararı belirlemek için kullanılacak kriterlerin mümkün olduğunca objektif esaslara göre hak ve nesafet kuralları da gözetilerek belirlenmelidir.
Mahkemece yapılan yargılama sırasında, verim kaybının hesabında kullanılacak sanayi tipi salçalık domates birim fiyatının belirlenebilmesi için ...."ne yazı yazılmış ve buradan alınan 29.12.2009 tarihli cevapta, 2009 yılı Haziran ayı itibariyle domatesin fiyatı 0,60 TL/kg, Temmuz ayı itibariyle de 0,30 TL/kg olarak bildirilmiştir.
Ancak, bu yazı cevabı resmi ve bilimsel bir kayda dayanmadığından tek başına domates birim fiyatının belirlenmesinde kullanılamaz. Yine, 17.12.2012 tarihli bilirkişiler kurulunca ... kayıtlarına göre, sanayi tipi salçalık domatesin birim fiyatının 0,13 TL/kg olduğu ifade edilerek buna göre hesaplama yapılmışsa da, davacı vekilinin karar düzeltme dilekçesi ekinde sunmuş olduğu ..."nın 08.05.2014 tarih ve 147/6 sayılı yazısı ve eklerinde bilirkişiler kurulunun belirlemiş olduğu esaslar haricinde fiyatlar belirlendiği görülmektedir. Bu nedenle, bu kuruluşun kayıtlarının da tek başına domates birim fiyatının belirlenmesinde kullanılması hak ve nesafet kurallarına uygun düşmeyecektir. Mevcut haliyle, mahkemece zararın doğduğu 2009 yılında domates hasadının ne zaman yapıldığı ve bu dönem için sanayi tipi salçalık domates fiyatının 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 98/II. maddesi delaletiyle 42. maddesi kapsamında hak ve nesafet kurallarına göre belirlenmiş olduğu kabul edilemez.
Bu açıklamalara göre, mahkemece; zararın doğduğu tarlaların bulunduğu yerin ...."nden o yerde sanayi tipi salçalık domates hasadının 2009 yılında hangi aylarda yapıldığı ve 2009 yılı itibariyle üretim yapılabilecek her bir ay itibariyle bu türdeki domatesin toptan satış fiyatının istenerek, bu kurumdan alınacak cevabi yazı içeriği, ..."nün 29.12.2009 tarihli yazı cevabı ve ..."nın 08.05.2014 tarih ve 147/6 sayılı yazısı ile ekleri dikkate alınarak, 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 42. maddesi de gözetilerek, verim kaybı hesabına esas alınacak sanayi tipi salçalık domatesin birim fiyatının belirlenmesi gerekir.
Bu durumda; mahkemece yeniden konusunda uzman bir bilirkişiler kurulu oluşturularak az yukarıda gösterilen ve dosya kapsamında bulunan deliller ile dosya kapsamına alınacak diğer deliller bir bütün halinde değerlendirilerek açıklanan ilkeler doğrultusunda tamir gideri, ikinci kez yapılan üretim masrafları ve verim kaybı sebebiyle davacı iş sahibinin isteyebileceği tazminat miktarı 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 42. maddesi de gözetilerek hesaplattırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahalli mahkemesince verilen kararın açıklanan bu gerekçelerle bozulması gerekirken, ikinci kez yapılan üretim masraflarının hesaplanmasında esas alınacak domates fidesi fiyatının 0,05 TL/adet ve verim kaybının hesaplanmasında esas alınacak sanayi tipi salçalık domatesin birim fiyatının 0,13 TL/kg olarak alınması gerektiği yönünde bozulduğu bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından, Dairemiz bozma ilamının kaldırılarak, hükmün 2 numaralı bentte yazılı nedenlerle davalı imalâtçı şirket; 3 numaralı bentte yazılı nedenlerle davacı iş sahibi ile davalı imalâtçı şirket yararına bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı iş sahibi ... ile davalı imalâtçı ...vekillerinin sair karar düzeltme nedenlerinin reddine, 2. bent uyarınca davalı imalâtçı ...., 3. bent uyarınca davacı iş sahibi ... ile davalı imalâtçı ...vekillerinin karar düzeltme taleplerinin KABULÜNE, Dairemizin 27.03.2014 tarih, 2013/2476 Esas ve 2014/2120 Karar sayılı bozma ilâmının kaldırılmasına, mahalli mahkemesince verilen hükmün 2. bent uyarınca davalı imalatçı ..., 3. bent uyarınca davacı iş
sahibi ... ile davalı imalâtçı ...yararına BOZULMASINA, 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacı şirketten alınarak temyiz aşamasında Yargıtay duruşmasında kendisini vekille temsil ettiren davalı ..."ye verilmesine, davacı taraf mahalli mahkemesince verilen karara karşı temyiz kanun yoluna başvurmadığından lehine vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, ödedikleri karar düzeltme peşin harçlarının istek halinde karar düzeltme isteyen davacı ile davalı ..."ye geri verilmesine, 20.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.