Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10934 Esas 2022/5446 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

İş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi zararının tazmini davasının yapılan yargılaması sonunda; (kapatılan) 21. Hukuk Dairesince verilen bozma kararına uyularak ilâmda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesinin davacılar ve davalılardan ... Gemi İnş. San ve Tic. A.Ş. ile ... Marine Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetleri İnşaat San. Tic. AŞ avukatlarınca istenilmesi ve de davacılar avukatı tarafından duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 16/05/2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davacılar adına Av. ... ile davalılar ... Gemi İnşa. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Marine Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetleri İnşaat San. Tic. A.Ş. adlarına Av. ... geldiler. Diğer davalı adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilip incelemenin aynı gün öğleden sonraya bırakılmasına karar verilerek, dosyanın mahalline geri çevrilmesine karar verilmişti. Dosyanın tekrar Dairemiz'e gönderilmesi üzerine Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplerle, temyiz kapsam ve nedenlerine göre davalı ...- Marine Kılavuzluk Römorkaj Hiz. İnş. Tic. A.Ş. ile ... Gemi İnşa San. Tic. A.Ş. vekilinin tüm, davacılar vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
1- Gerek mülga BK’nun 47 ve gerekse de olay tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK’nun 56. Maddesinde hâkimin bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verebileceği öngörülmüştür. Hâkimin manevi zarar adı ile ölenin yakınlarına verilmesine karar vereceği para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin Duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 26.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hâkim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Manevi tazminatın tutarını belirleme görevi hâkimin takdirine bırakılmış ise de hükmedilen tutarın uğranılan manevi zararla orantılı, duyulan üzüntüyü hafifletici olması gerekir. Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları tarafların sosyal ve ekonomik durumları paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu olayın ağırlığı olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması, bunun yanında olayın işverenin işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerini yeterince alınmamasından kaynaklandığı da gözetilerek gelişen hukuktaki yaklaşıma da uygun olarak tatmin duygusu yanında caydırıcılık uyandıran oranda manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. ( HGK 23.6.2004, 13/291-370)
Somut olayda, mahkemece verilen 29.05.2015 tarihli kararda davacı eş lehine 40.000 TL, anne ve baba lehine ise 10.000 TL’şer manevi tazminata hükmedilmiş (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin 19.02.2019 tarih ve 2017/2454 E- 2019/1114 K sayılı ilamıyla diğer sebeplerle beraber iş bu davacılar lehine hükmedilen manevi tazminatların azlığı yönünden kararın bozulduğu, bozmaya uyan mahkemece davacı eşe 50.000 TL, anne ve baba lehine 20.000 TL’şer manevi tazminata hükmedilmiş ise de iş bu temyize konu kararda davacı eş, anne ve baba lehine hükmedilen manevi tazminat miktarlarının bu davacılar yönünden sigortalının vefatı nedeniyle uğradıkları manevi kaybı tazmin etmekten uzak olup; manevi tazminatların az olduğu açıktır.
O halde mahkemece yapılacak iş, uyulan bozma ilamı doğrultusunda davacı eş ile anne, babanın iş kazası neticesinde vefat eden yakınları sigortalının kaybı nedeniyle uğradıkları manevi kaybı tazminle orantılı miktarda hakkaniyete uygun bir miktar manevi tazminata hükmetmekten ibarettir.
2- Taraflar arasında maddi tazminat hesabında hükme esas alınan hesap raporunda esas alınan veriler noktasında da uyuşmazlık bulunduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin 19.02.2019 tarih ve 2017/2454 E- 2019/1114 K sayılı ilamıyla davacı eşe sigorta şirketi tarafından yapılan ödemenin yapıldığı tarihteki veriler esas alınarak davacı eşin gerçek zararının saptanması, davacı eşe yapılan ödemenin gerçek zararını hangi oranda karşıladığının belirlenmesi, usuli kazanılmış hak çerçevesinde hükme esas alınan (21.03.2015 tarihli) bilirkişi hesap raporunda tespit edilen maddi zarar tutarlarından bu karşılama oranında indirim yapılması ve kalan miktara hükmedilmesi yönünden ilk karar bozulmuştur. Bozmaya uyan mahkemenin bozma doğrultusunda inceleme yapmak ve bozma haricinde kalan hususlar yönünden taraflar lehine oluşan usuli kazanılmış hakkı gözeterek hüküm tesis etmesi gerekir, bu cümleden olarak bozma kararından sonra hesap bilirkişiden alınan 03.08.2019 tarihli hesap raporunda denkleştirme için ödemenin yapıldığı 18.08.2010 yılı işlemiş dönem sonu olarak kabul edilerek yapılan hesapta 2010 yılı için esas alınan asgari ücret verilerinin o yıl için kabul olunan asgari ücret verileri altında olduğu, öte yandan sigortalının pasif devre süresinin de davalı lehine usuli kazanılmış hak teşkil eden PMF 1931 bakiye ömür tablosuna göre 6 yıl esas alınması gerekirken 3 yıl 2 ay olarak hesap edilmesi de hatalı olmuştur.
O halde mahkemece yapılacak iş, belirtilen hususlara riayet ederek oluşan usuli kazanılmış hakları da gözeterek alınacak hesap raporunu hükme esas almaktan ibarettir.
Mahkemece işaret olunan sebepler gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları dikkate alınarak, ilk derece mahkemesi hükmü bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle, BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde yatıran tarafa iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının ilgililerden tahsiline, davacılar avukatı yararına takdir edilen 3.815,00 TL. duruşma avukatlık parasının davalılara yükletilmesine, 12/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.