MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü.

-KARAR-

Dava, şartlı bağış hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir.
Davacı, 646 ve 712 parsel sayılı taşınmazlarını, yapılmakta olan köy ilkokuluna yer temini için ... Köyü Muhtarlığına temlik etmesi karşılığında, köy merkezindeki taşınmazlardan 4.000 m2"lik yer verileceğine dair 11.03.2004 tarihli İhtiyar Heyeti Kararı alındığını, taşınmazlarını devretmesine karşın yer verilmediğini, yapılan düzenleme ile ... Köy Tüzel Kişiliği’nin kaldırıldığını ve ... Belediyesi’ne bağlandığını, sözlü ve yazılı başvurularının olumsuz sonuçlandığını ileri sürerek İhtiyar Heyeti’nin aldığı karar doğrultusunda 4.000 m2 taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescilini, olmazsa söz konusu 4.000 m2 taşınmazın bedelinin tahsilini, olmadığı takdirde bu taşınmaza eşdeğer davalı ... sınırları içindeki başka bir taşınmazın adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının yaptığı başvurunun Belediye Meclisi Kararı ile reddedildiğini, taşınmazların şartsız olarak bağışlandığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, taşınmazların hibe edilmesi nedeniyle bedelinin talep edilemeyeceği, muayyen olmayan bir taşınmazın da tapusunun istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bilindiği üzere, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 285. maddesinde bağışlama sözleşmesi “bağışlayanın sağlararası sonuç doğurmak üzere, malvarlığından bağışlanana karşılıksız olarak bir kazandırma yapmayı üstlendiği sözleşme” olarak tanımlanmış, 290. maddesinde de koşullu bağışlamaya yer verilmiş buna göre; “bağışlamanın bir koşula bağlanarak” yapılabileceği ifade edilmiştir. 288. maddesinde “bir taşınmazın veya taşınmaz üzerindeki ayni bir hakkın bağışlanması sözü vermenin geçerliliği ancak resmi şekilde yapılmış olmasına bağlıdır”, “şekle uyulmaması sebebiyle geçersiz olan bağışlama sözü verme, bağışlayan tarafından yerine
getirildiğinde elden bağışlama hükmündedir. Ancak geçerliliği resmi şekle bağlanmış olan bağışlamalarda bu hüküm uygulanmaz,” düzenlemesine yer verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 705. maddesine göre de taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescille olur.Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak bu hallerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır. Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706. maddesinde de taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması resmi şekilde düzenlenmiş olmalarına bağlıdır düzenlemesine yer verilerek taşınmaz mülkiyetinin devri amacıyla yapılan sözleşmelerin resmi şekilde yapılmasının geçerlilik şartı olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Öte yandan bağıştan dönme(rücu), bağışlayanın bağışlanana varması gerekli tek taraflı beyanıyla geriye yürüyerek (makable şamil) hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlanan bağışlayana veya yakınlarına karşı bir cürüm işlerse veya yasa gereği yapmakla zorunlu olduğu ödevlerini önemli surette aksatırsa yahut bağışlamayı sınırlayan ödevleri haklı bir sebep olmaksızın yerine getirmezse bağışlayan bağıştan dönme(rücu) sebebini öğrendiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde beyanda bulunmak veya dava açmak suretiyle bağıştan dönebilir. Bağıştan dönme (rücu) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 295. (818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 244.) maddesinde aynen; “Bağışlayan, aşağıdaki durumlardan biri gerçekleşmişse, elden bağışlamayı veya yerine getirdiği bağışlama sözünü geri alabilir ve bağışlananın istem tarihindeki zenginleşmesi ölçüsünde, bağışlama konusunun geri verilmesini isteyebilir:
1. Bağışlanan, bağışlayana veya yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse.
2. Bağışlanan, bağışlayana veya onun ailesinden bir kimseye karşı kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranmışsa.
3. Bağışlanan, yüklemeli bağışlamada haklı bir sebep olmaksızın yüklemeyi yerine getirmemişse.” şeklinde hükme bağlanmıştır. Yasa koyucu söz konusu TBK"nın 295. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları hükmüyle mirastan ıskat sebeplerini düzenleyen 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 510. maddesi arasında paralellik sağlamış, bağıştan yararlanan kişiyi bağışlayanın devamlı baskısından kurtarmak istemiştir. Gerçekten basit olayların dönme(rücu) nedeni sayılması, yukarıda değinilen mahzurun yanında, açıklanan yasa maddelerinde izlenen amaca aykırı bir durum yaratacağı gibi hak ve adalet duygularını da zedeler. Bu itibarla her iki madde hükümleri birlikte değerlendirilerek olayların kapsamları, nitelikleri, özellikle vahamet derecelerinin göz önünde bulundurulması zorunludur. Hemen belirtmek gerekir ki; bağıştan dönme(rücu), kurulmuş olan bir sözleşmeyi sonradan ortaya çıkan sebeplere göre sona erdiren yenilik doğurucu bir hak olduğundan, bağışlanan ancak dönme(rücu) anında elinde kalan miktarı vermekle yükümlüdür. Bu hak TBK"nın 297. maddesine göre geri alma sebebinin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içerisinde kullanılmalıdır.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişme konusu 646 ve 712 parsel sayılı taşınmazların davacı tarafından ilköğretim okuluna yer temini için ... Köy Tüzel Kişiliği"ne hibe edildiği, buna karşılık köydeki tapulama harici yerleşim alanında tapulanan yerden 4000 m2 arsa verileceği, bu arsanın davacı ... ve çocukları adına tahsis edilip verileceğine dair Köy Karar Defterinde karar alındığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, TBK"nun 297. maddesi gereğince davanın süresinde açılıp açılmadığı değerlendirildikten sonra; dava süresinde açılmış ise Köy Karar Defterinde davacının temlik ettiği taşınmazların karşılığında davacıya 4000 m2 taşınmaz verileceği hususunda alınan karar da değerlendirilmek suretiyle ve yukarıdaki ilkeler gereğince değerlendirme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 09.09.2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


-KARŞI OY-

Dosya içeriğine, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle davacının bağışlama yoluyla temlik ettiği 646 ve 712 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin talebinin bulunmaması nedeniyle davanın reddi kararı doğru olduğundan hükmün onanması gerektiği kanaatiyle TBK"nın 297. maddesi yönünden inceleme yapılması gerektiği yönündeki sayın çoğunluğun bozma kararına katılmıyorum.