Danıştay 6. Daire 2022/87 Esas 2022/3454 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/87
Karar No : 2022/3454



HAKİMİN REDDİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR

Davacı ... Derneği vekili Av. ... tarafından, Sinop Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının iptali istemiyle Sinop Belediye Başkanlığına karşı açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... sayılı kararı ile yürütmesinin durdurulması isteminin reddine karar verilmesinden sonra davalı idare vekili tarafından verilen ve 03.12.2021 tarihinde Bölge İdare Mahkemesi kayıtlarına giren dilekçe ile reddi hakim talebinde bulunulması üzerine, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 57. maddesinin 3. fıkrası uyarınca söz konusu talep hakkında karar verilmek üzere Dairemize gönderilen dosyada işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Mahkemelerde çekinme ve ret" başlıklı 57. maddesinin 3. fıkrasında, idare ve vergi mahkemelerinde reddedilen başkan ve üyenin birden çok olması halinde istemin bölge idare mahkemesince, bölge idare mahkemelerinde reddedilen başkan veya üyenin birden çok olması halinde istemin Danıştayca inceleneceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un 31. maddesinde Hukuk Muhakemeleri Kanununa atıf yapılan konular arasında hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi konusu da yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen düzenlemeler uyarınca, idari yargıda, hakimin reddinin istenilmesi durumunda, bu konuda karar verecek olan merci hakkında özel düzenleme olan 2577 sayılı Kanunun esas alınması; diğer hususlarda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili maddelerinin uygulanması gerekmektedir.
6100 sayılı Kanunun 36. maddesinde, "Hakimin tarafsızlığından şüpheyi gerektiren önemli bir sebebin bulunması hali" hakimin reddi sebebi olarak kabul edilirken anılan maddenin 1. fıkrasında "(a) Davada, iki taraftan birine öğüt vermiş ya da yol göstermiş olması, (b) Davada, iki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekmediği halde görüşünü açıklamış olması, (c) Davada, tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hakim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması, (ç) Davanın, dördüncü derece de dahil yansoy hısımlarına ait olması, (d) Dava esnasında, iki taraftan birisi ile davası veya aralarında bir düşmanlık bulunması" hallerinde hakimin reddi sebebinin var olduğunun kabul edileceği kurala bağlanmış, 38. maddesinde, "(1) Hâkimin reddi sebebini bilen tarafın, ret talebini en geç ilk duruşmada ileri sürmesi gerektiği, tarafın, ret sebebini davaya bakıldığı sırada öğrenmiş ise en geç öğrenmeden sonraki ilk duruşmada, yeni bir işlem yapılmadan önce bu talebini hemen bildirmek zorunda olduğu, belirtilen sürede yapılmayan ret talebinin dinlenemeyeceği, (2) Hâkimin reddinin, dilekçeyle talep edileceği, bu dilekçede, ret talebinin dayandığı sebepler ile delil veya emarelerin açıkça gösterilmesi ve varsa belgelerin eklenmesi gerektiği, (3) Hâkimin reddi dilekçesinin, reddi istenen hâkimin mensup olduğu mahkemeye verileceği, (4) Ret talebinin geri alınamayacağı" ve 41. maddesinde, "Hakimin reddi talebi, aşağıdaki hallerde kabul edilmeyerek geri çevrilir: a) Ret talebi süresinde yapılmamışsa. b) Ret sebebi veya bu sebebe ilişkin inandırıcı delil veya emare gösterilmemişse. c) Ret talebinin davayı uzatmak amacıyla yapıldığı açıkça anlaşılıyorsa..." hükmüne yer verilmiştir.
Reddedilen Bölge İdare Mahkemesi başkan ve üye sayısı birden fazla olduğu için, istemin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 57. maddesinin 3. fıkrası uyarınca Dairemizce incelenmesi gerekmektedir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu işlemin iptali yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karara karşı yürütmenin durdurulması istemli olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine, yürütmenin durdurulması isteminin reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... sayılı kararını veren heyette yer alan başkan ... ile üyeler ... ve ...'a yönelik olarak; başkanının, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... sayılı dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulması yolunda verilen kararında imzasının bulunduğu, ilk derece mahkemesinde davaya bakan hakimin istinaf aşamasında hukuka uygunluk denetimi yapamayacağı, heyetteki üyelerin ise, yürütmenin durdurulmasına dair İdare Mahkemesinin anılan kararına karşı yapılan itirazın reddi yolunda ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... sayılı kararında imzalarının bulunduğu, bu nedenle dosya hakkında öncesinde kanıya sahip olan başkan ve üyelerin tarafsız ve objektif yargılama yapmaları hususunda kuvvetli şüphe oluştuğu şeklinde iddialar ileri sürülerek davalı idare vekili tarafından reddi hakim talebinde bulunulduğu görülmektedir.
Bu çerçevede, reddi hakim talebine ilişkin olarak ileri sürülen iddiaların genel olarak yargısal denetime ilişkin olduğu ve yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde belirtilen sebeplerden hiçbirisine girmediği, ayrıca Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi başkan ve üyelerinin tarafsızlıklarından şüpheyi gerektirecek özel bir sebebin de ortaya konulamadığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, reddi hakim talebinin reddine, dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.