Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/778 Esas 2022/5543 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
No : 2021/2247-2021/460
İlk Derece
Mahkemesi : Dörtyol 1. İş Mahkemesi
No : 2017/302-2021/70

Dava, iş kazasının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun reddine dair karar verilmiştir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ...' un sahibi olduğu ... Unlu Mamulleri isimli iş yerinde sigortasız olarak çalıştığını, 01/09/2017 tarihinde iş kazası geçirdiğini, pasta işleri ile uğraşırken mikserin kapağının normalde kapalı olması gerektiğini ancak kapağının kilitleme sistemi bulunmadığından kapağı eli ile tutmak zorunda olduğunu kapağın kayması sonucu elini miksere kaptırdığını ve sol serçe ve yüzük parmaklarının birinci boğumundan itibaren koptuğunu belirterek meydana gelen olayın iş kazası olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı SGK vekili, Kurum kayıtlarının tetkikinde kurum sigortalılarından ... TC Kimlik no'lu ...' ın, 01.09.2017 tarihinde ...' a ait ... Unlu Mamulleri unvanlı iş yerinde çalışmakta iken geçirdiğini iddia ettiği iş kazası nedeniyle 16/10/2017 tarih 12.443.292 kayıt numaralı dilekçesi ile kurumumuza başvuru yaptığının tespit edildiğini, sigortalının dilekçesine istinaden ilgili iş yerinde iş kazası tarihinde sigortalılık bildirimi yapılmadığının görüldüğünü, kuruma evrak gönderilemediğini, ilgili belgelerin beklenildiğini, dosya muhteviyatı tamamlandığında sigortalılık tespiti amacıyla sigortalıya ait belgeler Sosyal Güvenlik Denetmenlerine havale edilecek olup, sigortalılığı tespit edildiğinde iş kazası tahkikatı 2016/21 sayılı Genelgenin "2. iş kazası ve meslek hastalığının soruşturulması" konulu maddesine göre işlemler başlatılacağını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davacının müvekkilinin iş yerinde çalışmadığını, işçi iş veren ilişkilerinin bulunmadığını, kazanın meydana geldiği iş yerine ziyarete geldiği sırada mikseri kurcalaması sonucu elini mikserin arasına kaptırdığını, müvekkilinin kazanın oluşmasında bir kusurunun bulunmadığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın konusuz kalmış olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Yerel mahkeme kararı yerinde görülerek istinaf istemlerinin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili; Kurumun üzerine düşeni yerine getirdiğini, dava açmaya sebebiyet vermediklerini, lehe yargılama gideri ve vekalet ücreti verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... vekili, taraflar arasında hizmet akdi unsurlarının bulunmadığını, kusurun davacıda olduğunu, dava açmaya sebebiyet vermediklerini, aleyhe yargılama gideri verilmemesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa'nın 13 ve devamı maddeleridir.
5510 sayılı Yasanın 13. maddesinin birinci fıkrasında iş kazası,
“a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b)-(Değişik bend:17.04.2008-5754 S.K./8.mad) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c)-Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d)-(Değişik bend:17.04.2008-5754 S.K./8.mad) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e)-Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Ne var ki, dava açılmadan önce veya açıldıktan sonra meydana gelen bir olay nedeniyle dava konusunun ortadan kalkması; eş söyleyişle tarafların, davanın esası hakkında karar verilmesinde hukuki yararının kalmaması halinde, bu olayın hükümde göz önüne alınması ve Mahkemenin, davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir. Dava tüm tarafları bakımından konusuz kalmadıkça inceleme yapılması ve uyuşmazlığın sonuçlandırılması gerekir.
Somut olayda, 14.01.2020 tarihli Ünite kararı ile 5510 sayılı Yasanın 13. Maddesi uyarınca iş kazası olduğunun tespit edildiğine dair SGK Başkanlığının yazısı gerekçe gösterilerek, konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiş ise de; aslen Kurumca alınan karar tek taraflı ve sadece davalı ... bağlayacak olup, uyuşmazlığın tüm taraflar yönünden kesin surette çözülmesi gerektiğinden, diğer davalı bakımından da söz konusu olayın araştırılması, 5510 sayılı Yasanın 13’üncü maddesinde belirlenen şartları taşıyıp taşımadığı ve devamla iş kazası olup olmadığı hususunun belirlenmesi yerine, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Adana Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Adana Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 13.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.