22. Hukuk Dairesi 2013/1807 E. , 2013/3095 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
...
DAVA : Davacı, kıdem tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş sözleşmesini evlilik nedeniyle fesh ettiğini belirterek, kıdem tazminatı istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacının aralıksız olarak Validebağ Devlet Hastanesinde çalıştığını, davalı şirketin asıl işveren olmayıp Validebağ Öğretmenler Devlet Hastanesi Başhekimliğine işçi temin etme konumunda olduğunu, tüm emir ve talimatın asıl işveren Validebağ Öğretmenler Devlet Hastanesi tarafından verildiğini, ihale alan şirketler değiştiği halde, davacının çalışmasını sürdürdüğünü, dava dışı hastane başhekimliği tarafından davalı şirkete kıdem tazminatı adı altında bir ödeme yapılmadığını, asıl işveren Validebağ Devlet Hastanesi olduğundan husumetin ona yöneltilmesi gerektiğini beyanla, davanın husumet ve esastan reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının 01.06.2006 tarihinden itibaren Validebağ Devlet Hastanesinde bölüm sekreteri olarak çalıştığı, ihale alan şirketler değiştiği halde davacının aynı yerde aynı işi yapmaya devam ettiği, çalışılacak bölüm ve mesaisinin hastane görevlilerince belirlendiği, davalı şirketin hastaneden veri girişi hizmetini ihale suretiyle aldığı, davacının yaptığı görevin hastanenin asıl işlerinden olduğu, belli bir organizasyona, uzmanlığa veya hukuksal bağımsızlığa sahip mal ve hizmet üretimi işi bulunmadığı ve bu itibarla davalı şirketin alt işveren konumunda olmadığı, asıl işverene işçi temini ile kayıt üzerinde işveren gözüktüğü, işverenlik konumunun bulunmadığı, davacının baştan beri çalıştığı hastanenin işçisi olduğu gerekçesiyle davalı şirket hakkında açılan davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında, davalı şirket ile dava dışı Sağlık Bakanlığı (Validebağ Devlet Hastanesi) arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve bunun sonucu olarak davalı şirketin dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinde "bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur." denilmektedir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
4857 sayılı Kanun"un 2/6. son cümlesi uyarınca asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden alt işverenle birlikte sorumludur. 4857 sayılı Kanun ile asıl işverenin, bu kanundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden sorumlu tutulması şeklindeki düzenleme, asıl işverenin sorumluluğunun genişletilmesi olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda, ihbar, kıdem, kötüniyet ve işe iade sonucu işe başlatmama tazminatları ile ücret, fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatili, yıllık izin, ikramiye, pirim, yemek yardımı, yol yardımı gibi tüm işçilik haklarından birlikte sorumluluk esastır.
Somut olayda, davalı şirket ile dava dışı Sağlık Bakanlığı (Validebağ Devlet Hastanesi) arasında düzenlenen 27.04.2009 tarihli hizmet alımlarına ait tip sözleşmenin 5. maddesinde iş tanımı olarak “50 kişi ile 21 ay (01.04.2009-31.12.2010) bilgisayar veri giriş hizmeti alımı” belirtilmiştir. Bu durumda, davalı şirket ile dava dışı Sağlık Bakanlığı arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin mevcut olduğu, dolayısıyla davalı şirketin dava dışı Sağlık Bakanlığı ile birlikte işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu düşünülmeksizin, davalı şirket hakkında açılan davanın husumetten reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.