Mahkemesi...Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi :... 2. Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davacı karşı davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl dava, eser sözleşmesi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ile fazla ödemenin istirdadına, karşı dava ise, ödenmeyen iş bedeli, mahrum kalınan kar ve manevi tazminatın tahsiline ilişkin olup, mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen hüküm taraf vekilllerince istinaf edilmiş, istinaf mahkemesince talebin esastan reddedilmesi üzerine bu kez davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı, davalı ile arasında 11.03.2015 tarihli Metropol otel projesinde Aquapanel bölme duvar, cephe duvarları ve cephe kaplamasının malzeme, nakliye, imalât ve işçiliklerinin yapımı için KDV dahil 670.000,00-TL götürü bedelle sözleşme imzalandığını, taahhüt süresinin aşılması üzerine Aquapanel cephe kaplama detay imalâtı 44.098,00 TL de eklenerek, 17.06.2015 tarihinde ek protokol imzalandığını, ek protokol ile iş bedelinin KDV hariç 611.777,32 TL olarak kabul edildiğini, davalıya 435.500,00 TL"lik 7 adet çek verildiğini, harici ödemelerle davalıya toplam 470.000,00 TL ödeme yapıldığını, ancak işin 10.08.2015 tarihinde bitmesi taahhüt edilmiş olmasına rağmen henüz uygulama yapılacak cephelerin 1/4"ünün tamamlanmış olduğunu, davacıya ait 62.000,00 TL bedelli son çekin dava sonuna kadar ödenmesinin engellenmesi ile 670.000,00 TL miktarında borçlu olmadığının tespitine ve alacaklı olunan tutarın istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ise, bahsi geçen 7 adet toplamda 435.000,00 TL tutarındaki çekler ile binanın cephe kaplaması malzemesinin tamamının alınarak şantiye alanına depo edildiğini, işveren şirket ile yeniden, iş süresini ve ödemelerin ne şekilde yapılacağını ve imalât işinin ne zaman yapılıp teslim edileceği ile ilgili olarak aralarında 17.06.2015 tarihli ek protokol düzenlendiğini, yapılan ek protokol gereği 10.08.2015 tarihi itibariyle cephe kaplama imalâtının teslim edilmesi gerektiğini, işveren şirketin şantiyede iş güvenliği kurallarına uymadığı gerekçesiyle mühürlenmesi nedeniyle, şantiyenin 03.07.2015 tarih ila 18.08.2015 tarihi arasında çalışmaya kapatılması sonucu işin teslim edilmesi gereken sürenin aşıldığını, sözleşmenin 4. maddesi son fıkrası gereği verilen çek bedelleri karşılığı alınan kaplama malzemesinin şantiye adresine sevki yapılarak şantiye alanında muhafaza edileceğinin kararlaştırıldığını, davalı şirketin iki hakedişteki alacağı miktarının 36.373,79 TL+ 31.514,67 TL = 67.888,47 TL olduğunu, bu paranın sadece 31.602,68 TL"sinin ödendiğini, 35.335,29 TL"nin ödenmediğini, ayrıca 28.08.2015 tarihinde 20.489,72 TL nispetinde 3. hakediş hazırlanarak işveren şirkete gönderildiğini ancak ödenmediğini, şantiyede bulunan ekipmanların alınmak istendiğini ancak davacı şirketin engellediğini, mahkemece akdin feshine karar verilmesi ile cari hesapta kalan 35.335,29 TL ve 3. hakedişten dolayı doğan 20.489,72 TL"nin, davacı şirketin usul ve yasaya aykırı hareketi neticesi sözleşmenin feshine neden olmasından dolayı şimdilik 5.000,00 TL kar mahrumiyeti ve ayrıca 5.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 65.825,01 TL"nin sözleşmenin feshi ihbarının tebliğ tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte tahsiline, davacı tarafından açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemesince, mahallinde keşifle alınan bilirkişi raporu ve ek raporla davalı tarafça yapılan imalâtın sözleşme kapsamındaki işlerin %59 seviyesinde olduğu, ilk sözleşme bedeli olan KDV dahil 670.000,0 TL götürü bedele oranlandığında, davalı yüklenici tarafından yapılan imalât bedelinin 395.300,00 TL olduğu, davacının iş yerinde kalan davalıya ait imalâtta kullanılacak malzemelerinin bedelleri 59.406,25 TL de eklenerek çıkan 454.706,25 TL"nin, (davalıya verilen ve ödenmeyen 62.000,00 TL çek dahil ) davalıya yapılan ödeme 470.000,00 TL"den düşüldüğünde, davacının davalıya verdiği ihtiyati tedbirle durdurulan 62.000,00 TL"lik çekin 15.293,75 TL"lik kısmından davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, karşı davada ise, davalının sözleşmenin feshinde haksız olduğu ve buna bağlı olarak kâr kaybını talep edemeyeceği, dosya kapsamında manevi tazminat talep etme şartlarının da oluşmadığı belirtilerek karşı davanın da reddine karar verilmiştir. Hükme karşı taraflarca istinaf talep edilmiş, istinaf talebinin reddi üzerine bu kez davacı vekilince temyiz talep edilmiştir.
Taraflar arasında, Metropol otel projesinde Aquapanel bölme duvar, cephe duvarları ve cephe kaplaması, cephe kaplama detay imalâtı yapılması, malzeme, imalât, nakliye ve işçiliklerinin yapımı için ilk olarak KDV dahil 670.000,00 TL götürü bedelli sözleşme imzalandığı, sonrasında cephe kaplaması detay imalâtı 44.098,00 TL da eklenerek, 17.06.2015 tarihli KDV hariç 611.777,32 TL bedelli ek protokol imzalandığı ihtilâfsız olup, davacı-karşı davalı iş sahibi, davalı-karşı davacı yüklenicidir. Taraflar arasında düzenlenen eser sözleşmesinde, iş bedeli 611.777,32 TL olarak kararlaştırılmış olmakla niteliği itibariyle 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 480. ve devamı maddelerinde düzenlenen götürü bedelli sözleşmedir. Buna göre davalı yüklenici, kararlaştırılan bu bedelle sözleşmede yer alan üstlendiği işleri yapmak, davacı iş sahibi de iş bedelini ödemek durumundadır. Götürü bedelli sözleşmelerde, gerçekleştirilen imalâtın, işin tamamına göre fiziki gerçekleşme oranı belirlenmeli, belirlenen bu oran götürü bedele uygulandıktan sonra yüklenicinin hak ettiği iş bedeli saptanmalıdır. Somut olayda; mahkemece mahallinde keşif yapılarak alınan birinci bilirkişi raporunda, yapılan imalâtın oranının %59 seviyesinde olduğu, tespit bilirkişi raporunda da imalâtın %25 seviyesinde olduğu belirlenmesi üzerine, aradaki çelişkinin giderilmesi için ek rapor alınmış, ek raporda da açıkça, yapılan işlerde dikkate alınan sözleşmedeki pozların, kısmen yapılmasına rağmen, bu pozlar içerisinde birden fazla iş olduğu halde, yapılmayan kısım ayrılmadan, bu pozların tamamlandığı dikkate alınarak hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Ek rapora itiraz edilmesi üzerine 2. heyet oluşturularak rapor alınmış, 2. bilirkişi heyeti de ayrı bir değerlendirme yapmadan, ilk rapordaki gerçekleşme oranına atıf yapmakla yetinmiş, yeni bir oranlama yapmamıştır. Ayrıca taraflar arasında yapılan ilk sözleşme sonrasında, 31.05.2005 tarihinde ek sözleşme yapılmış ve yeni bir kısım imalâtın 44.000,00 TL yapılması kararlaştırılarak, toplam iş bedeli KDV hariç 611.777,00 TL olarak belirlenmiştir. Ek sözleşeme ile belirlenen bedel dikkate alınması gerektiği halde, bulunan gerçekleşme oranı ilk sözleşme bedeli olan 670.000,00 TL"ye oranlanarak sonuca ulaşılmıştır.
Mahkemece yapılması gereken iş; alanında uzman yeni bilirkişi heyeti oluşturularak, 31.05.2015 tarihli ek sözleşmedeki KDV hariç 611.777,00 TL bedel dikkate alınarak ve bu sözleşmedeki pozlarda yer alan birim fiyatlar esas alınarak, pozun birden fazla iş kapsaması halinde, bu pozlardaki yapılan işlerin de kendi içinde oranlanarak, yapılan imalâtın gerçekleşme oranı tespit edilmeli, sözleşme bedeline (KDV hariç 611.777,00 TL) oranlanmak suretiyle yapılan imalât bedeli bulunduktan sonra, ödendiği konusunda ihtilâf olmayan 470.000,00 TL düşülerek, sonucuna göre tarafların talepleri hakkında karar vermekten ibarettir. Bu hususlar gözardı edilerek karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün istinaf eden davacı yararına BOZULMASINA, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacı-karşı davalıdan iadesine,
6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 24.06.2020 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.