5. Hukuk Dairesi 2021/1263 E. , 2021/3744 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Dava, tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi, Hakimler ve Savcılar Kurulu"nun 06/06/2018 tarih ve 217 sayılı kararı ile 5235 sayılı Kanunun Ek Madde 1 hükmü uyarınca yargı çevresinde bulunan ilk derece mahkemelerince 03/09/2018 tarihinden itibaren verilecek kararlar hakkında istinaf incelemesinin Daire tarafından yapılması gerekmekte ve istinafa konu karar da 03/03/2020 tarihinde verilmiş ise de, istinafa konu dava dosyası Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi"nin 13/09/2018 tarih 2018/1333 Esas - 2018/1026 Karar sayılı kararı ile inceleme konusu yapıldığından, 5235 sayılı Kanunun Ek Madde 1 hükmü uyarınca sonra verilen kararın istinaf incelemesinin de Ankara Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine kararı verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi, somut olayda Dairece 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri uyarınca yargı yeri belirlemesi yapılmış olup, istinaf incelemesi yapılmamıştır. Nitekim nihai kararlar ve ihtiyati tedbir kararları hakkında istinaf kanun yoluna başvurulacağı açıktır. Bu durumda Zonguldak 1. Asliye Mahkemesi’nce verilen 31.07.2019 tarihli nihai karara ilişkin istinaf incelemesinin Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi"nin 6. Hukuk Dairesi’nce yapılıp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamından davacının tapu iptali tescil istemiyle Zonguldak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtığı, mahkemece 07.12.2016 tarih, 2015 /649 esas, 2016/591 Karar sayılı kararıyla davaya bakma görevinin Sulh Hukuk Mahkemesi’ne ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verildiği, Zonguldak 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’ninde 2017/158 Esas, 17/689 Karar sayılı kararıyla karşı görevsizlik kararı verdiği, her iki kararında istinaf edilmeksizin kesinleştiği, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi, 13.09.2018 tarih, 2018/1333 E., 2018/1026 K. sayılı ilamıyla Zonguldak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verildiği anlaşılmaktadır. HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiştir. Ancak yargı yerinin belirlenmesine ilişkin inceleme 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer almamaktadır. Bu nedenle Zonguldak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 03.03.2020 tarih, 2018/370 Esas, 2020/46 Karar sayılı kararı aleyhine davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 22/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.