Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/1275 Esas 2022/5806 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/1772-2021/1619
İlk Derece
Mahkemesi : ... 16. İş Mahkemesi

Dava, iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esasdan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi

I-İSTEM
Davacı vekili, davacının davalı şirkette 15.11.2009 tarihinde elektrik teknisyeni olarak çalışmaya başladığını, 21.11.2009 tarihinde davalının alt işveren olarak iş yaptığı Şırnak Su Arıtma Tesisi inşaatının orta gerilim hattı ve çevre aydınlatmaları işleri için Şırnak'a gönderildiğini, dönüş yolunda trafik-iş kazası geçirdiğini, sigorta girişinin ise kazadan hemen sonra yapıldığını, kaza sonucunda sağ omzunun kırıldığını ve ağır ameliyatlar geçirdiğini, bu durumun maluliyetine sebep olduğunu, tam olarak sağlığına kavuşamadığını, maluliyetin tespiti için kuruma başvuru yapıldığını ayrıca ... 3. İş Mahkemesi'nin 2009/1192 esas sayılı dosyası ile tazminat davası açıldığını, olayın iş kazası olduğunun tespit edilmesi halinde işlem yapılacağının bildirildiğini belirterek, davacının 21.11.2009 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası olarak tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili, zamanaşımı, hak düşürücü süre, derdestlik, husumet, görev ve yetki itirazında bulunduklarını, çalışanların prim ödeme gün sayıları ile sigorta primlerini gösteren kayıt ve belgelerin kuruma bildirilme yükümlülüğünün işverene ait olduğunu, davacının talebi ile ilgili Kurumun yaptığı işlemin doğru olduğunu, herhangi bir eksiklik bulunmadığını bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...'a usulüne uygun olarak tebligat yapılmış, davalı cevap dilekçesi vermemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, dava konusu 21.11.2009 tarihinde gerçekleşen kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar vermiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi davalılar vekillerinin istinaf başvurularının HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURMA NEDENLERİ:
Davalı kurum vekili, olayın iş kazası olduğunun ispatlanamadığını, davalı işveren vekili, kazanın şirketleri ile bir ilgisinin bulunmadığı, iş kazası değil trafik kazası olduğunu, mahkemece davanın kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığı yönünden temyiz etmişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava, iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Davaya konu olan ve tespiti istenen "iş kazası" mevzuatımızda 506 sayılı Kanunun 11-A ve 5510 sayılı Kanunun 13. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, her iki kanunda da iş kazası tanımlanmamış, kazanın hangi hal ve durumlarda iş kazası sayılacağı yer ve zaman koşulları ile sınırlandırılarak belirlenmiştir.
Eldeki davaya konu olayın meydana geldiği tarih itibari ile davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 13.maddesidir. Anılan maddeye göre eldeki davayla ilgili olarak iş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının,görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtlaişin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.
Açıklanan bu madde hükmüne göre, iş kazası; maddede sayılı olarak belirtilmiş hal ve durumlardan herhangi birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır.
Gerek uygulama ve gerek öğretide açıkça kabul edildiği ve madde metninden de anlaşıldığı üzere bu maddede sayılan haller örnekleme niteliğinde değil, sınırlayıcı niteliktedir. Bu hallerden birine girmeyen sigorta olayı iş kazası sayılamaz. Sayılan bu hallerin birlikte gerçekleşme koşulu bulunmayıp, herhangi birinin gerçekleşmiş olması gerekli ve yeterlidir.
Eş söyleyişle, iş kazası hukuksal nitelikte bir olay olup, bu olayın yukarıda açıklanan yasa maddesinde sınırlandırılan ve belirtilen hallerden herhangi birinin oluşmasıyla ortaya çıkması gerekir.
İş kazasının unsurları üzerinde de kısaca durmak gerekirse, şöyle sıralanabilir; kazaya uğrayan 5510 sayılı Kanun anlamında sigortalı sayılmalı; bu sigortalı bir kazaya uğramalı ve uğranılan kaza 5510 sayılı Kanunun yukarıda ayrıntısı açıklanan 13. maddesinin fıkrasında sayılan hal ve durumlardan birinde meydana gelmeli; sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan bir olay biçiminde gerçekleşmeli; bu olay ile sigortalının uğradığı zarar arasında uygun illiyet (nedensellik) bağı bulunmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacının 21.11.2009 tarihinde meydana gelen kazanın iş kazası olduğunun tespitini talep ettiği, davacının 01.12.2009-31.12.2009 tarihleri arasında davalıya ait ... Enerji iş yerinden bildiriminin bulunduğu, ...- ... Enerji ünvanlı iş yerinin ... İnş.Tem.Tic.Ltd.Şti. - ... İnş. A.Ş. İş ortaklığının 1 nolu aracı iş yeri olduğu, ... Belediyesi ile iş ortaklığı arasında içmesuyu şebekesinin rehabilitasyonu, depolar ve terfi merkezleri inşaatı ile ilgili 23.09.2008 tarihli sözleşme imzalandığı, iş ortaklığı tarafından alınan işin elektrik işlerinin 29.09.2009 tarihli sözleşme ile ...- ... Enerji'ye verildiği anlaşılmaktadır.
Diğer yandan; kaza, olay günü Şırnak ilinden ... iline gitmek üzere yola çıkan davacı ve arkadaşları Nurdağı civarında trafik kazası geçirmişler ve davacı kaza neticesinde yaralanmıştır. Davacının tedavisine ilişkin ... Şehitkamil Devlet Hastanesi adli rapor formunda muayene tarihinin 22.11.2009 tarihi olduğu belirtilmiş ve davacının tedavisine 24.11.2009 tarihinde müracaat ettiği Özel 100 Yıl Hastanesinde devam edilmiştir. Dosyada dinlenen tanıklar davalıya ait iş yerinde davacıyla birlikte çalıştıklarını, davalı çalışanları olarak Şırnak'a pano kurmaya gittiklerini,Şırnak'dan ...'ya dönüşte kaza geçirdiklerini beyan etmişlerdir. Şırnak Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü ise ... İnş...Ltd.Şti. - ... İnş. A.Ş. İş ortaklığına herhangi bir ihale verilmediğini bildirmiştir.
Somut dosyada kaza olayının Şırnak'dan ...'ya dönerken meydana geldiği anlaşılmakla birlikte, Şırnak'ta yapılan işin davalıya ait iş yeri ile ilgisi yeterince araştırılmadan eksik incelemeyle hüküm kurulmuştur. Bu itibarla Şırnak'ta yapılan işin mahiyet ve kapsamı ile işin hangi işverenlik nezdinde ifa edildiği araştırılmak suretiyle işverenlik sıfatının kime yada kimlere ait olduğu mahkemece araştırılarak, elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle, sair yönler incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 18.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.