Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/13052 Esas 2022/5795 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı ve fer'i müdahil SGK vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince davalı ve fer'i müdahil SGK vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, davalı işverenin yanında geçen ve Kuruma bildirilmeyen 01/12/1981 - 21/10/1985 tarihleri arasındaki hizmetlerinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı şirket vekili, davanın reddini istemiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kabulüne, davacının 01/12/1981-21/10/1985 tarihleri arasında 1647 sicil numaralı Filiz Şekerleme unvanlı iş yerinde sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi, davalı ve fer'i müdahil SGK vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı şirket vekili, ispatlanmayan davanın reddi gerektiği halde kabule dair kararın hukuka aykırı olduğunu, Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucunda karar verildiğini belirterek temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
Feri müdahil Kurum vekili, eksik araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulduğunu belirterek temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 24.10.1964 doğumlu davacı adına 1647 sicil sayılı davalı şirket adına tescilli şekerleme imali işyerinde 10.12.1981 ve 01.08.1984 tarihinde çalışmaya başladığına dair işe giriş bildirgesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği, söz konusu işyerinin 20.03.1962 tarihinde 506 sayılı yasa kapsamına alındığı ve halen faal olduğu, davacı adına davalı işyerinden 1981/04., 1982/01., 1984/02. dönemde 30’ar gün, 1984/3. dönemde 114 gün, 1985/01. dönemde 112 gün, 1985/02. dönemde 118 gün, 1985/03. dönemde 51 gün bildirimde bulunulduğu, bordro tanıklarının dinlendiği, Mahkemece 01/12/1981-21/10/1985 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilerek hüküm kurulmuşsa da, dinlenen tanıkların ihtilaf konusu dönemin tamamında çalışması bulunmadığı gibi tanık beyanlarının davacının çalışmasının sürekli olup olmadığına dair ve çalıştığı bölüm konusunda çelişkili beyanda bulundukları anlaşılmaktadır.
Somut olayda, tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeden, yeteri kadar bordro tanığı dinlenmeden eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemece, davacı isticvap olunarak nerede, hangi bölümde çalıştığı, bu dönemlerde ne iş yaptığı, birlikte çalıştığı kişiler sorularak taleplerini açıklaması istenmeli, bildirdiği deliller toplanmalı, ihtilaf konusu dönemin tamamında çalışması bulunan bordro tanıkları dinlenmeli, davacının talep konusu dönemde çalışıp çalışmadığı, sürekli mi kesintili mi çalıştığı, davacının hangi tarihe kadar çalıştığı, ne iş yaptığı sorulmalı, toplanan deliller ışığında varılacak sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. Maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 18.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.