Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/424 Esas 2022/5748 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No : 2021/2307-2021/2875
İlk Derece
Mahkemesi :... İş Mahkemesi
No :2016/87-2021/246

Dava, Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Dava, davacının Kurumca iptal edilen 01/04/1992-01/07/2008 tarihleri arasındaki 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılık süresinin geçerli olduğunun tespiti ile aksine Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
II-CEVAP
Davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince, “davanın kısmen kabulüne, davacının 01/04/1992-01/05/1992 ve 01/07/1992-01/07/2008 tarihleri arasında kesintisiz 2926 sayılı Yasa kapsamında davalı kurum tarafından zorunlu sigortalı olarak kabul edilmesi gerektiğinin tespiti ile aksi yöndeki kurum işleminin iptaline, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince; davacının ziraat odası kaydının devam ettiği, dava konusu dönemde kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunduğu , davalı kurumun herhangi bir araştırma yapılmaksızın davacıyı 01/04/1992 - 30/04/2008 tarihleri arasında sigortalı kabul ederek bu döneme ait prim borçlarını 6111 sayılı yasaya göre yapılandırmak suretiyle davacıdan 14/07/2008 tarihinde tahsil ettiği, ilk derece mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçeleri ile davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
SGK vekili, davacının 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğunu iddia ettiği dönemlerde 4/a kapsamında sigortalı olduğunu, 4/a sigortalılığının bittiği dönemde tekrar kuruma müracaatı olmadan kendiliğinden 2926 sayılı Kanun kapsamına girdiği yönündeki kabulün hatalı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde; davacının 16/03/1992 tarihinde Kuruma intikal eden bildirge ile 01/04/1992 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında tescil edildiği, ziraat odası kaydının 01/04/1992 tarihinden devam ettiği, 27/06/2008 ve 27/04/2011 tarihlerinde yapılandırma başvurusunda bulunarak prim borçlarını ödediği, 03/02/1992-30/06/1992 ve 17/05/2008-01/07/2008 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığı bulunduğu, davacının 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığının 22/10/2012 tarihli hizmet cetvelinde, 01/04/1992- 28/02/2011 (53.madde) ve 16/09/2011-devam şeklinde göründüğü halde, Kurum tarafından daha sonra ,tarım bağ kur sigortalısı olarak tescil edildiği tarih ile 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmasının çakışmasından dolayı, 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığının 01/08/2008 tarihinden başlatılması yönünde işlem tesis edildiği, davacı adına prim tevkifatının dosya kapsamında bulunmadığı ,ilk prim ödemesinin 30/06/2008 tarihinde yapıldığının görüldüğü, mahkemece davaya konu edilen dönemde davacının tarımsal faaliyetinin devam edip etmediği hususunda bir kısım araştırmaların yapıldığı anlaşılmaktadır.
Eldeki dosyada, 03/02/1992-30/06/1992 tarihleri arası 506 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığın varlığı karşısında, davacının 01/04/1992 tarihli 2926 sayılı Yasa kapsamındaki tescili geçersiz sayılacağından ve yeniden sigortalılık için, prim tevkifatı, ürün teslimi,prim ödemesi aranacağından sigortalılığın bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiği ; 2926 sayılı Yasa kapsamındaki tescil tarihi ile çakışan 03/02/1992-30/06/1992 tarihleri arası 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmanın fiili olmadığı gerekçesiyle geçersizliği iddia edilmediği ve iptali söz konusu olmadığı sürece , çakışan sigortalılık durumuna göre ihtilafın giderileceği gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.