Danıştay 4. Daire 2018/6747 Esas 2022/1822 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/6747
Karar No : 2022/1822


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Vergi Dairesi Başkanlığı
(…Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Yapı Elemanları İnşaat Otomotiv Elektrik Bilişim Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca arsa sahiplerine yapılan teslimlerin katma değer vergisine tabi olmadığından bahisle ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk etttirilen 2016/12. dönemine ilişkin katma değer vergisinin arsa sahiplerine yapılan teslimlere ilişkin 1.027.200,00-TL tutarındaki kısmının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …Vergi Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, kat irtifaklı arsa payının, arsa sahibine isabet eden kısmı, ayrı bir devir, temlik, takas ve alım-satıma konu olmadığı, varsayıma ve mukayeseye dayalı bir vergilendirme yapılması vergide, ''kanunilik ilkesi''ne de aykırılık teşkil ettiği, davacı şirket tarafından, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca arsa sahibine teslim edilen bağımsız bölümlere ait olarak arsanın değerlendirilmesi kapsamında yapılan işlemleri ayrı bir teslim olarak düşünmeye olanak bulunmadığından, 2016/12. vergilendirme dönemine ilişkin olarak ihtirazi kayıtla verilen beyannameye istinaden tahakkuk ettirilen katma değer vergisinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinde ve Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin 8. Bölümünde, müteahhidin arsa sahibine arsa karşılığı olarak yapmış olduğu daire yahut iş yeri teslimlerinin katma değer vergisine tabi olduğunun yasal olarak hüküm altına alındığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …Vergi Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 24/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.




(X) KARŞI OY :
Davacı adına, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca inşa ettiği bağımsız bölümlerin arsa sahiplerine teslimlerinin katma değer vergisine tabi olmaması gerektiği ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk etttirilen 2016/12. dönemine ilişkin katma değer vergisinin arsa sahiplerine yapılan teslimlere ilişkin 1.027.200,00-TL tutarındaki kısmının kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının istinaf kanun yolu incelemesi sonucunda istinaf başvurusunun reddine karar veren Vergi Dava Dairesi kararı temyiz edilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10'uncu maddesinin (a) fıkrasında; mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması, katma değer vergisini doğuran olay olarak sayılmıştır. Buna göre, katma değer vergisini doğuran olay, bir malın teslimi veya hizmetin yapılmasıdır. Teslimin tanımı ise aynı Kanun'un 2'nci maddesinde yer almaktadır.
Buna göre; bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi, "teslim" tanımına girmektedir. Ayrıca, Kanunun 1'inci maddesinin ilk fıkrasında, teslim ve hizmetin vergiyi doğurabilmesi için, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılmış olması koşulu da aranmıştır. Bu tanımlardan da açıkça görüleceği üzere; "teslim", satış akdinde satıcının edimini oluşturmaktadır. Arsa sahipleri ile yüklenici arasında yapılan sözleşmelerin başlığı, Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi"dir. Sözleşme ile yüklenicinin edimi; sözleşmeye uygun olarak inşa edeceği daire ve iş yerlerinden bazılarının mülkiyetini arsa sahiplerine devretmekten; arsa sahiplerinin edimi ise, arsanın mülkiyetinin yükleniciye devrinden ibarettir. Söz konusu hukuki durumun, arsanın üçüncü kişilere satılmasından ve bu satıştan sağlanan para ile bir başkasına ait binadan bağımsız bölümlerin satın alınmasından herhangi bir farkı yoktur. Bu tür "bileşik" sözleşmeler, 818 sayılı Borçlar Kanununun 232'nci maddesinde, "trampa" olarak tanımlanmış ve bu sözleşmeye satış akdinin hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır. Ayrı ayrı yapılması olanaklı iki satış akdinin "trampa" sözleşmesi şeklinde bileşik olarak yapılmasının amacı, her satışa ait semenin (satış parasının) taraflar arasında fiziki gidiş-gelişinin önlenmesidir. Ancak, bu durum, tarafların herbirinin edimine satış akdinin hükümlerinin uygulanmasına ve sözleşmenin trampa olarak adlandırılmasına engel değildir. Her akde ait semenin karşı tarafa nakden ödenmesinin ortadan kaldırılması; başka ifadeyle, yalnızca mal teslimi ile ilgili edimlerin karşılıklı olarak gerçekleştirilecek olması, sözleşmenin trampa sayılmasına yeterlidir. Olayda da, bu koşul gerçekleşmiştir. Sözleşmenin başlığındaki, "Kat Karşılığı ..." ibaresindeki "karşılık" sözcüğü, sözleşmenin trampa sayılabilmesi için gerekli mübadele halinin varlığının göstergesidir. Sözleşmenin arsanın değerlendirilmesi amacıyla yapılmış olmasının da, bu hukuki durumu değiştirici etkisi bulunmamaktadır. Zira, her alım satımda, esasen, bir değerlendirme amacı vardır.
Bu durumda, arsa sahiplerine yapılan bağımsız bölüm teslimlerinin, davacının ticari faaliyeti çerçevesinde akdedilen ve satış akdi hükümlerine tabi olan trampa sözleşmesi uyarınca gerçekleştirilmesi nedeniyle katma değer vergisine tabi olduğu ve bu nedenle ihtirazi kayıtla beyan üzerine tarh edilen katma değer vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığından temyiz isteminin kabulü ile Vergi Dava Dairesinin kararının bozulması gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyorum.




(XX) KARŞI OY :
Davacı adına, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca inşa ettiği bağımsız bölümlerin arsa sahiplerine teslimlerinin katma değer vergisine tabi olmaması gerektiği ihtirazi kaydıyla verilen beyannameye dayanılarak 2016/12. dönemine ilişkin katma değer vergisinin arsa sahiplerine yapılan teslimlere ilişkin 1.027.200,00-TL tutarındaki kısmının kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının istinaf kanun yolu incelemesine sonucunda istinaf başvurunun reddine karar veren Vergi Dava Dairesi kararı temyiz edilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun ''Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler'' başlıklı 1. maddesinin 1. fıkrasında, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu, aynı Kanun'un 2. maddesinin 5. fıkrasında, trampanın iki ayrı teslim hükmünde olduğu, 4. maddesinin 2. fıkrasında da, bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her birinin ayrı bir işlem olduğu, hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergiye tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 37. maddesinde ise, her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançların ticari kazanç olduğu, 2 fıkrasının 4. bendinde, gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı uğraşanların elde ettikleri kazancın ticari kazanç sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bakılmakta olan davada, davacı şirket ile Kayseri İli Kocasinan İlçesi …Mah. …pafta …ada …parsel sayılı taşınmaz malikleri arasında ''Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi'' imzalandığı, inşaat projesi tamamlandıktan sonra arsa maliklerinin payına düşen bağımsız bölümlerin teslim edildiği, teslim anında fatura düzenlenerek faturalarda katma değer vergisinin de gösterildiği, arsa maliklerine yapılan bağımsız bölüm teslimlerinin katma değer vergisinin konusuna girmediğinden bahisle davacı şirket tarafından 2016 yılı Aralık dönemi katma değer vergisi beyannamesi verilirken, arsa sahiplerine yapılan bağımsız bölüm teslimlerine ilişkin 1.027.200,00-TL'lik kısmına ihtirazi kayıt konularak verildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, arsa kaşılığı inşaat işlerinde iki ayrı teslim bulunmakta olup, bunlardan ilki, arsa maliki tarafından müteahhide arsa teslimi, ikincisi ise müteahhit tarafından arsaya karşılık olmak üzere yapılan bağımsız bölümlerin arsa sahiplerine teslimidir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, arsa maliklerine kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yapılan teslimlerin, 193 sayılı Kanun'un 2. fıkrasının 4. bendine göre ticari kazanç olduğu ve bu sebeple katma değer vergisinin konusuna girdiğinden arsa maliklerine yapılan teslimler nedeniyle katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir.
Bu durumda, davacı şirketin ihtirazi kayıtla verdiği beyannameye istinaden yapılan tahakkuk işleminde hukuka aykırılık bulunmadığından temyiz isteminin kabulü ile Vergi Dava Dairesinin kararının bozulması gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyorum.