Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2082 Esas 2022/5924 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2019/130-2021/854
İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi

Dava, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının 2007-2011 yılları ve 2011-2015 yılları arasında Kozluk Ziraat Odası Yönetim Kurulu üyeliği görevini üstlendiğini, 2015 yılında yapılan seçim sonrasında davacının yönetim kurulu üyeliğinin son bulduğunu, Kozluk Ziraat Odası personelinin söz konusu dönemlere ilişkin primlerinin davalı kurumca davacıdan ve diğer yönetim kurulu üyelerinden istendiğini, bunun üzerine davacının itiraz dilekçesi ile davalı kuruma başvurduğu ve davalı kurumun 28/03/2017 tarih ve 20408295-119 sayılı komisyon kararı ile itirazlarının reddedildiğini, seçimle başa gelen yöneticilerin söz konusu prim borçlarından sorumlu tutulamayacağını, prim borçlarının odaya ait olduğunu, kaldı ki 2007-2011 yılları ve 2011-2015 yıllarında mevcut yönetimin üyelerce ibra edildiğini beyanla ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün 28/03/2017 tarih ve 20408295-119 sayılı komisyon kararı iptaline, mahkeme masraf ve ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili;Kozluk Ziraat Odası Başkanlığı işyeri ile ilgili kuruma olan borcundan dolayı haciz işlemleri uygulandığını, Odaların kuruma olan borçlarında Oda tüzel kiliği ile birlikte başkan ve yönetim kurulu üyelerinin de sorumlu olduğunu beyanla davanın reddine, mahkeme masraf ve ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince, “Dava konusu uyuşmazlığa ilişkin ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 23/08/2017 tarih ve 20408295-119 sayılı komisyon kararında davalı kurum tarafından davacının yönetim kurulu üyesi olduğundan hareket edilerek işlem tesis edildiği, ancak davacıya tebliğ edilmiş bir ödeme emrinin bulunmaması, davacının 6964 sayılı Kanunun 13. maddesinde belirtilen şekilde oda yönetim kurulu başkanı, başkan vekili yada üye olarak müşterek imzası ile odayı ilzam ettiğine dair davalı kurum tarafından sunulmuş bir belge bulunmaması gerekçesiyle,
Davanın kabulü ile,
... Sosyal Güvenlik İl müdürlüğünün 28/03/2017 tarih ve 20408295-119 sayılı komisyon kararına ilişkin işlemin iptaline, şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı SGKB vekili istinaf dilekçesinde özetle mahkeme kararının eksik inceleme ile verildiğini, usul ve yasaya aykırı olduğunu istinaf sebebi olarak ileri sürmüştür.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesince,Davalı vekilinin ... 2. İş Mahkemesinin 18/09/2018 tarih ve 2017/545 Esas - 2018/422 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun, HMK'nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
SGK vekili, kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
6183 sayılı kanunun 58. maddesinde; "kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahıs, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zaman aşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait itiraz işlerine bakan vergi itiraz komisyonu nezdinde itirazda bulunabilir. İtirazın şekli, incelenmesi ve itiraz incelemelerinin iadesi hususlarında Vergi Usul Kanunu hükümleri tatbik olunur.
Borcun bir kısmına itiraz eden borçlunun o kısmın cihet ve miktarını açıkça göstermesi lazımdır, aksi halde itiraz edilmiş sayılır" hükmü,
Mükerrer 35. maddesinde; "Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenlerin şahsi mal varlıklarından bu kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Bu madde hükmü, yabancı şahıs veya kurumların Türkiye'deki mümessilleri hakkında da uygulanır.
Tüzel kişilerin tasfiye haline girmiş veya tasfiye edilmiş olmaları, kanuni temsilcilerin tasfiyeye giriş tarihinden önceki zamanlara ait sorumluluklarını kaldırmaz. Temsilciler, teşekkülü idare edenler veya mümessiller, bu madde gereğince ödedikleri tutarlar için asıl amme borçlusuna rücu edebilirler" hükmü,
506 sayılı Kanunun 80. maddesinde; "Sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşların tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelkişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri kuruma karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur" hükmü,
5510 sayılı Kanunun 88. maddesinde; "Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur." hükmü yer almaktadır.
6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanununun Odayı temsil ve ilzam başlıklı 13. maddesinde; "Odayı yönetim kurulu başkanı temsil eder. Odanın kanuni temsilcisi yönetim kurulu başkanıdır. Bununla beraber oda yönetim kurulu başkanı veya başkan vekili ile diğer bir üyenin müşterek imzaları odayı ilzam eder. Oda meclisinin kararı ile yönetim kurulunun yetkilerinden bir kısmı, yönetim kurulu üyelerinden bir veya birkaçına yahut oda genel sekreterine devredebilir. Oda bütçelerinden harcama başkan veya başkan vekili ile oda genel sekreterinin, genel sekreterin bulunmadığı hallerde muhasip üyenin müşterek imzası ile yapılır. Yönetim kurulu kararı ile üst sınırı belirlenecek harcama, oda genel sekreteri tarafından yapılabilir" hükmü yer almaktadır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından ... Tarım San. Tic. Ltd.Şti. ne gönderilen 01/03/2017 tarihli maaş haczi konulu yazıda, 2014/10290 vd. Takip numaralı dosyaya ilişkin prim+işsizlik (1997/8-2016/12 arası) 235.000,00 TL borç nedeniyle davacının maaşına borç bitinceye kadar haciz konularak dekont edilmesinin istenildiği, bu nedenle davacı tarafından davalı kuruma itiraz edildiği, dava kurum tarafından davacıya gönderilen 28/03/2017 tarih ve 20408295-119 sayılı komisyon kararı ile davacının itirazlarının reddedildiği ve ilgili komisyon kararının iptali istemiyle eldeki davanın açıldığı; ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından Mahkemeye gönderilen 22/12/2017 tarihli yazıda, davacı ... ile ilgili olarak 05/12/2017 tarihinde e-haciz işlemi yapılarak banka hesaplarına bloke konulduğunun, davacının sigortalı olarak çalışmış olduğu ... Tarım San. Tic. Ltd.Şti. ne gönderilen 01/03/2017 tarih, 211469 sayı ile maaş haczi için yazı gönderildiği ve herhangi bir para gelmediği için işlem yapılmadığının belirtilerek ödeme emirleri ile ilgili belgelerin yazı ekinde gönderildiği, 2009/10707, 2009/10708, 2012/10290, 2014/010290, 2014/10291, 2014/10292, 2012/11303, 2012/12324, 2012/12325, 2013/14034, 2013/14035, 2013/10802, 2013/10803, 2013/10804, 2015/10420, 2015/10421, 2015/10558 sayılı 2006-2015 yılları arası prim, damga vergisi, işsizlik sigortası prim borçlarına ilişkin ödeme emirlerinin incelenmesinde Ziraat Odası Başkanlığı adına düzenerek Odaya tebliğ edildiği, ... tarafından Odanın borçlarının 5510 sayılı Kanun'un geçici 60.maddesi kapsamında 18 taksit halinde yapılandırılması için 26/12/2014 tarihinde davalı kuruma başvurduğu görülmüş, dava dosyasında davacıya tebliğ edilen ödeme emrine rastlanılmamıştır. Dava dosyasında davacıya tebliğ edilen ödeme emri bulunmadığı, 29.06.2017 tarihli Kozluk İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından gönderilen yazı cevabında, davacının Kozluk Ziraat Odası Yönetim Kurulunda 02/02/2007 tarihli seçiminde yönetim kurulu asil üyeliği ve Oda idare heyeti üyeliklerine seçildiği, ayrıca 06/02/2011 tarihinde yapılan Ziraat Odası Başkanlığı seçiminde tekrar yönetim kurulu asil üyeliği ve Oda idare heyeti üyeliklerine seçildiği ve bu görevine 07/02/2015 tarihli Ziraat Odası Başkanlığı seçimine kadar devam ettiğinin bildirildiği, 13.03.2018 tarihli Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin yazısında, Kozluk Ziraat Odasında müfettişlerce yapılan teftiş sonucu Oda faaliyetinin bulunmadığının anlaşılması üzerine Odanın kapatılmasına karar verildiği, Kozluk Ziraat Odası'nın malvarlığının aktif ve pasifi ile ... Ziraat Odasına yediemin olarak devredilmesine karar verildiği, kapatılan odanın yönetim kurulu başkanı olmak üzere diğer organ üyelerden yazılı ve sözlü olarak defalarca talep edilmesine rağmen Kozluk Ziraat odasına ait başta üye kayıt defteri ve karar defteri olmak üzere sair kayıt ve kuyudatın ... Ziraat Odasına devri istenilmiş ise de devrin henüz gerçekleşmediği, müzekkere ile sorulan hususla ilgili olarak cevap verme imkanının bulunmadığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece; iptali istenilen 23/08/2017 tarihli komisyon kararında davalı kurum tarafından davacının yönetim kurulu üyesi olduğundan hareket edilerek işlem tesis edildiği, ancak davacıya tebliğ edilmiş bir ödeme emrinin bulunmadığı ve davacının 6964 sayılı Kanunun 13. maddesinde belirtilen şekilde oda yönetim kurulu başkanı, başkan vekili yada üye olarak müşterek imzası ile odayı ilzam ettiğine dair davalı kurum tarafından sunulmuş bir belge bulunmadığından bahisle davanın reddine karar verilmiş ise de; davacının temsil ve ilzama yetkili olup olmadığına yönelik Mahkeme araştırması yeterli değildir. Devredilen Kozluk Ziraat Odasının Yönetim Kurulu üyesi davacının temsil ve ilzama yetkili olup olmadığına yönelik araştırmanın Kozluk Ziraat Odasının devredildiği ... Ziraat Odasından ve Ziraat Odaları Birliğinden sorulmak suretiyle belirlenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.