Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/1082 Esas 2022/6031 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/3055-2021/2897
İlk Derece
Mahkemesi : Denizli 4. İş Mahkemesi
No : 2019/41-2021/409

Dava, aksi Kurum işleminin iptali ile birikmiş aylıkların faiziyle beraber davacıya ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 01/02/1990 tarihinde ... Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.de çalışmaya başladığını, ancak söz konusu şirketten müvekkilinin sigortalılık hizmetleri davalı Kuruma bildirilmediğinden, Mahkememizin 2013/449 Esas sayılı dosyasında dava açtıklarını, anılan davaya ilişkin yargılama sonucunda, davanın kabulü ile müvekkilinin sigortalılık başlangıç tarihinin söz konusu şirkette çalışmaya başladığı 01/02/1990 tarihi olduğunun tespitine karar verildiğini, bundan önce emeklilik talebiyle davalı Kuruma yaptıkları başvurunun reddedildiğini, mahkeme kararı kesinleştikten sonra tekrar emeklilik talebinde bulunduklarını ve talep üzerine müvekkiline emekli maaşı bağlandığını, davalı Kurumun ilk başvuruda emeklilik talebini kabul edip müvekkiline maaş bağlaması gerektiğini beyanla; müvekkillinin emeklilik başlangıç tarihinin 25/07/2013 olduğunun tespitine ve müvekkiline 25/07/2013 tarihinden Kurumun maaş bağladığı 26/12/2018 tarihine kadar birikmiş maaşlarının işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili, 04/11/2020 havale tarihli ıslah dilekçesiyle, dosyada alınan 05/02/2020 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda dava dilekçesini talep sonucu yönünden ıslah ederek müvekkiline birikmiş aylıklarına karşılık olarak raporda hesaplanan 95.599,60-TL'nin ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı Kurum vekili, cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız ve yersiz olduğunu, kesinleşen Mahkememizin 2013/449 Esas ve 2016/387 Karar sayılı kararı gereğince davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01/02/1990 olarak kabul edildiğini ve davacının emeklilik işlemlerinin yapıldığını, Mahkememizin 2013/449 Esas sayılı dosyasının incelenmesinden anlaşılacağı üzere, anılan davada, davacının emeklilik aylığı bağlanması ve birikmiş emekli aylıklarının ödenmesi konusunda bir talebinin ve bu konuda verilmiş bir kararın bulunmadığını, mahkeme kararı doğrultusunda, davacıya 2013-2018 yılları arasında birikmiş olan aylıkların ödenmesine dair bir karar bulunmadığından Kurumun kendiliğinden bu yönde işlem yapmasının mümkün olmadığını, bu durumun davacıya 07/01/2019 tarihli kurum yazısı ile bildirildiğini, davacı tarafın Mahkememizin 2013/449 Esas ve 2016/387 Karar sayılı dosyasında açılan davada bu yöndeki taleplerini ileri sürebilecekken sunmadığından daha sonra belirtilen taleplerle ayrı dava açmasının yerinde olmadığını, buna göre Kurumun davanın açılmasına sebebiyet vermediğini beyanla; davanın reddini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi ile,
1-Davacının tahsis talep tarihi olan 25/07/2013 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine,
2-Davacının tahsis talep tarihi olan 25/07/2013 tarihinden davalı Kurum tarafından yaşlılık aylığının bağlandığı 26/12/2018 tarihine kadar ödenmesi gereken yaşlılık aylıkları ile işlemiş yasal faizlerine karşılık olarak 88.163,04-TL'nin davalı Kurumdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
İSTİNAF SEBEPLERİ
DDavalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, davacının iddialarını ispatlayamadığını, kurum işleminin aksini ispata yarar delil olmadığını, davanın reddi gerektiğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, 10. Hukuk Dairesince “1- Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına,
2- Davanın kısmen kabulü ile;
-Davacının 01/08/2013 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının TESPİTİNE,
- Davacının 01/08/2013 tarihinden davalı Kurum tarafından yaşlılık aylığının bağlandığı 26/12/2018 tarihine kadar ödenmesi gereken yaşlılık aylıkları ile işlemiş yasal faizlerine karşılık olarak 88.163,04 TL'nin davalı Kurumdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
IV- TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, istinaf gerekçeleri ile kararı temyiz etmiş, kararın bozulmasını istemiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacının 25/07/2013 tarihli tahsis talebi, davalı kurumca, davacının sigorta başlangıcının 01/11/1992 tarihi olduğunun kabulü ile, 506 sayılı Kanun'un geçici 81. maddesinin (B) bendinde öngörülen 25 yıl sigortalılık süresi ile 53 yaşını doldurma ve 5600 gün prim ödeme koşullarından, primi ödeme gün sayısı koşulu oluşmakla birlikte, sigortalılık süresi ve yaş koşulu oluşmadığından aylığa hak kazanmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Tahsis talebinin reddi üzerine, davacı tarafından açılan sigorta başlangıcının tespiti davasında, Denizli 4 İş Mahkemesinin 02/06/2016 tarihli, 2013/449 Esas ve 2016/387 Karar sayılı kararıyla sigorta başlangıcının 01/02/1990 tarihi olduğunun tespitine dair verilen kararın Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin 01/03/2018 tarihli, 2016/17228 Esas ve 2018/1998 Karar sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmekle, 01/03/2018 tarihinde kesinleşti anlaşılmıştır.
Sigorta başlangıcının tespitine ilişkin kesinleşen karar ile davacı tarafından 09/11/2018 tarihli tahsis başvurusu ile ilk tahsis talep tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması istemli dilekçe üzerine davalı kurum tarafından, sigorta başlangıç tarihinin askerlik borçlanma süresi kadar geriye götürülerek 01.06.1988, işe başlama tarihinin 01.02.1990 tarihi olarak gösterildiği ve 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün primi ödenmiş gün sayısı, 51 yaş koşulu oluştuğundan davacıya 506 sayılı Yasanın Geçici 81/1-B-h maddesi gereğince 01.12.2018 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı, ilk tahsis talep tarihinden itibaren aylık bağlanmama gerekçesi olarak da, Denizli 4 İş Mahkemesinin 2013/449 Esas sayılı dosyasında görülen davada davacıya 25.07.2013-26.12.2018 tarihleri arasındaki birikmiş yaşlılık aylıklarının yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine ilişkin olarak bir karar verilmediğini, mahkeme kararının dikkate alınarak 01.02.1990 tarihinin ilk işe giriş tarihi olarak kabul edildiğini, 25.07.2013 tarihli tahsis talebinin dikkate alınmasının mümkün olmadığının bildirildiği ve bu yazı üzerine de eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, yaptırılan bilirkişi raporu ile davacıya 01/08/2013-26/12/2018 tarihleri arasında ödenmesi gereken yaşlılık aylığı ve faiz miktarı hesaplattırılmak suretiyle bulunan aylık ve faiz miktarı yönünden davanın kabulüne karar verilmiş ise de karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Mahkemece yapılacak iş; 01/08/2013 başlangıç tarihli aylık bağlama karar doğru ise de, aylık miktarı yönünden değerlendirme hatalıdır. Davacının, aylığın kazanıldığı tarihte aylık bağlansa idi ne kadar aylık alacağı kurumdan sorulması gerekirken bu konuda bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle karar verilmesi hatalıdır. Davacının alacağı aylık miktarları davalı Kurumdan sorulmalı, Kurum tarafından bildirilen miktar yönünden uyuşmazlık bulunması durumunda bilirkişi incelemesi yaptırılmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.