Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2137 Esas 2022/5930 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No : 2020/1378-2021/2300
İlk Derece
Mahkemesi : ... 25. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının ... Anaokulu adlı işyerinde 22.10.2015-07.07.2016 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığını, sigortalılığının davalı kuruma bildirilmediğini, çalıştığı süre boyunca maaşını tam alamadığını, iş yerinde iki günde bir nöbetçi olarak iş bitim saatinden 2 saat fazla çalıştırıldığını, sergi olduğu hafta sonlarında da tam gün çalıştırıldığını, defalarca talep etmesine rağmen ücretini ve diğer alacaklarını alamadığı için işten ayrıldığını iddia ederek; davacının, davalıya ait işyerinde 22.10.2015-07.07.2016 tarihleri arasında çalıştığının/hizmetinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Feri müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; kurumun davalı işverenin yanında feri müdahil olarak davaya dahil edilmesi gerektiği, davanın 5 yıllık hak düşümü süresi içinde açılması gerektiği, iddia edilen çalışmanın devamlı mı kısmi zamanlı mı araştırılması, çalışmanın geçtiği iddia edilen işyerinin kanun kapsamında gerçekte var olup olmadığının araştırılması, dava kamu düzenine ilişkin olduğundan savunmanın re'sen genişletilmesi gerektiği belirtilerek; feri müdahil sıfatı ile dava duruşmalara katılımına, feri müdahil olarak Kurum aleyhine hüküm kurulmamasına, pasif husumet yokluğu, yetki, görevsizlik, derdestlik, husumet ve hak düşürücü süre gibi ilk itirazlarımız ile zamanaşımı defi yapılmış sayılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kısmen kabulü ile; davacının davalıya ait 1300652.06 sicil numaralı işyerinde 22/10/2015-30/04/2016 tarihleri arasında kesintisiz asgari ücret üzerinden hizmet akdine dayalı olarak çalıştığının tespitine, tespitini talep ettiği 01/05/2016-07/07/2016 tarihleri arasındaki hizmetleri kuruma eksiksiz olarak bildirildiğinden bu dönem yönünden hukuki yarar yokluğundan usulden reddine, karar vermiştir.
İSTİNAF NEDENİ:
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; fiili çalışmanın kanıtlanamadığını, eksik araştırma ve inceleme ile karar verildiğini belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi, davalı ... vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine, şeklinde karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacının davalıya ait ... Anaokulu adlı işyerinde 22.10.2015-07.07.2016 tarihleri arası çalıştığının tespiti istemiyle açılan eldeki davada; dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden davacının 01/05/2016-08/08/2016 tarihleri arasında davalıya ait 1300652 sicil numaralı iş yerinden hizmet bildirimlerinin yapıldığı, davalı iş yerinin 01/05/2016 tarihinde kanun kapsamına alındığı, dava konusu döneme ilişkin dönem bordrolarının bulunmadığının bildirildiği, davalının "çocuk gündüz bakım faaliyetleri" nedeniyle 24/09/2014 tarihinden itibaren vergi mükellefiyetinin olduğu, davacının dava konusu dönemde davalı iş yerinde geçen çalışmalarını doğrulayan tanık ...'ın 14/11/2015-04/05/2016 tarihleri arasında davalının kardeşi olduğu ileri sürülen ...'e ait ... Mahallesi Keçiören'de bulunan okul öncesi anaokulu iş yerinden okul öncesi öğretmeni olarak bildirimlerinin yapıldığı, davacı tarafından sunulan flash disk içerisinde bulunan fotoğrafların olduğu, iş bu fotoğrafların üç tanesinin çekim tarihinin 23.02.2016, dört tanesinin çekim tarihinin de 21.06.2016 olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece çalışmayı doğrulayan tanık ...'ın beyanı ve dosya kapsamında yer alan fotoğraflar dikkate alınarak davacının davalı iş yerinden yapılmış olan bildirimleri dışlanmak suretiyle davanın kısmen kabulüne dair hüküm tesis edilmiş ise de verilen karar eksik incelemeye dayalıdır.
Mahkemece öncelikle, çalışmanın gerçekleştiği ileri sürülen iş yerinin talep konusu dönemde faaliyet durumu irdelenmeli, uyuşmazlık konusu dönemde davalı anaokuluna kayıtlı çocukların velileri, servis şöförleri dinlenilerek tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı böylelikle çalışmanın varlığı hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip ortaya konulduktan sonra, sonucuna göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.