Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/421 Esas 2022/5933 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No : 2021/2446-2021/2753
İlk Derece
Mahkemesi : Alanya 2. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalılardan ... ve fer-i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılardan ... ve fer-i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalıya ait işyerinde 01/05/2018-10/10/2019 tarihleri arasında montaj ustası olarak çalıştığını, kesintisiz bir şekilde çalıştığı halde çalışmalarının davalı işveren tarafından SGK'ya bildirilmediğini, SGK primlerinin yatırılmadığını beyanla müvekkilinin 01/05/2018-10/10/2019 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalılar vekili mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacının iddialarını kabul etmediklerini, davalı ...'ın diğer iki şirketin de yetkilisi olduğunu, davacının davalılar nezdinde herhangi bir çalışması bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri Müdahil Kurum vekili mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; kurum kayıtlarında yapılan incelemede davacının davalı iş yerindeki çalışmalarına rastlanılmadığını, sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun zorunlu olduğunu, eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemeyeceğini, çalışma olgusunun hiçbir kuşkuya yol açmayacak şekilde somut ve inandırıcı delillerle ispatlanması gerektiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi,
".... dinlenen tanık beyanları ve SGK kayıtları incelendiğinde davalı şirketlere ait işyerlerinin davacının belirttiği gibi Alanya'da olmadığı, tanıkların da bu durumu doğruladığı anlaşıldığından davacının davalı şirketler nezdinde herhangi bir çalışmasının bulunmadığı tespit edildiği gerekçesiyle davalı şirketler yönünden açılan davanın reddine; Davalı ...'a ait işyeri yönünden yapılan incelemede ise özellikle komşu işyeri tanıklarının davacıyı işyerinde hemen hemen her gün gördükleri, davalı tanığı ...'ın davacının haftanın 3-4 günü uğradığı ve davacı bordro tanığı ...'in davacı ile 1,5-2 sene kadar çalıştıkları şeklindeki beyanları bir arada değerlendirildiğinde davacının davalı ...'a ait 1327320 sicil sayılı işyerinde 01/05/2018-10/10/2019 tarihleri arasında kesintisiz bir şekilde hizmet akdine tabi çalıştığı anlaşıldığından, davalı ... yönünden açılan davanın kabulüne karar vermek suretiyle;
Davalılar ... İnş. Tur. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve ... İnş. Tur. Oto. Nak. Tar. Ür. Tuz. İle. San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden açılan davanın husumet yokluğu sebebiyle reddine,
Davalı ... yönünden açılan davanın kabulü ile,
Davacının davalı ...'a ait 1327320 sicil numaralı işyerinde 01/05/2018-10/10/2019 tarihleri arasında sigortasız bir şekilde kesintisiz çalıştığının ve sigortasız geçen çalışmalarının sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine", şeklinde hüküm tesis etmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı ... vekili tarafından sunulan istinaf dilekçesinde özetle: İlk derece mahkemesince delillerin eksik incelenmesi ve yanılgılı değerlendirilmesi suretiyle karar verildiği, kamu tanıkları beyanlarının hükme esas alınamayacak nitelikte olduğu, Kamu tanığı ... ile husumetli olunduğu, savunma ve itirazların incelenmeksizin karar verildiği, tarafsız tanık ... iddialarının gerçek dışı olduğunu, tarafsız tanık ...nin beyanlarından, davacının davalıya ait iş yerinde hizmet akdine dayalı bir çalışmasının bulunmadığı, davacının sık sık müvekkile ait iş yerine sohbet etmek ve çay içmek bahanesiyle gelerek iş bu davayı ikame etmek için hazırlık yaptığının tarafsız tanık beyanlarından anlaşıldığı, davalı iş yeri nezdinde ne tür bir çalışmasının olduğu, bu çalışmanın hangi saatleri kapsadığı ve iş organizasyonu kapsamındaki yeri hususları aydınlatılmadığından bahisle kararı istinaf etmiştir.
Feri müdahil SGK tarafından sunulan istinaf dilekçesinde özetle: Dosya kapsamında ve aldırılan raporda da davacının, davalının işyerinde tespiti istenen sürelerde tam ve kesintisiz olarak çalışıp çalışmadığını ispat edecek tanık anlatımları dahil hiç bir delil bulunmadığı, bordro tanıklarının davalıya ait bulunan işyerinde kesintisiz ve aynı işverene bağlı olarak çalıştığını gördüğüne dair şüpheden uzak ifade de bulunmadığı, hak düşürücü süre itirazında bulunulduğu, davalı işyerinde hizmet akdine dayalı çalıştığı şeklinde denetime elverişli olmayan raporuna istinaden karar verilmeyeceğinden bahisle istinaf yasa yoluna başvurmuştur.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi,
'...komşu işyeri tanıklarının beyanlarında, davacının çalışmasına ilişkin genel olarak 2019 yılı geçmekle birlikte davacı ve aynı zamanda bordro tanığı olan ...'in ve komşu iş yeri bordrolu çalışanları ... ve ... beyanları ile davacının davalı ...'a ait 1327320 sicil sayılı işyerinde 01/05/2018-10/10/2019 tarihleri arasında kesintisiz bir şekilde hizmet akdine tabi çalıştığına ilişkin mahkeme tespitinin yerinde olduğu,' gerekçesiyle,
Davalı ... ve Fer'i müdahil SGK'nın istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine, şeklinde karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... vekili davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasını istemiştir.
Feri müdahil vekili kararı temyiz etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki davada, davacının çalışmasının başlangıç tarihi belirlenmeli, bu kapsamda komşu iş yeri tanıkları yeniden dinlenilmek suretiyle, çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, çalışmanın süresi, davacının hangi tarihler arası çalıştığı dinlenen tanıklardan ayrıntılı olarak sorulmalı elde edilecek tüm deliler toplanarak fiili çalışmanın varlığı tereddüte yer bırakmayacak şekilde açıklığa kavuşturularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile verilen karar bozmayı gerektirir.
O hâlde, davalı ... vekili ve feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.