Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2370 Esas 2022/5909 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/1335-2021/3168
İlk Derece
Mahkemesi : ... İş Mahkemesi
No : 2017/293-2020/575

Dava, 01.07.2010 – 01.01.2016 tarihleri arasında ... Elektrik Mühendislik İnş. Gıda Turizm Tic. Ltd.Şti.’ye ait ... adlı market işyeri nezdinde müdür olarak çalıştığından bahisle; hizmetlerin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle; davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı; davacı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine, karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının davalı ... - ... Elektrik Mühendislik İnş. Gıda Turz. Tic. Ltd. Şti'ye ait ... adlı market işyerinde müdür olarak 01/07/2010-01/01/2016 tarihleri arasında çalıştığını, davacının davalı firmanın hem ..., hem de ... - ... şubelerinde çalıştığı, davacıya aylık 2.000,00 TL aylık ücret verileceğinin taahhüt edildiğini, davacının davaya konu edilen dönemlerde davacı emrinde kesintisiz olarak çalışmasına rağmen sadece bir yıllık sürenin sigortalı olarak gösterildiğini, davacı tarafça ayrıca işveren aleyhinde işçilik alacaklarının tahsili amacı ile ayrı bir dava açıldığını beyan ile davacının 01/07/2010-01/01/2016 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığının ve sigorta primlerinin tespiti yolunda karar verilmesini; talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı; tarafça davaya karşı cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Fer'i müdahil Kurum vekili; haksız olarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince, davacının davasının kısmen kabulü ile; davacının davalı işyerinde 13/04/2011-30/06/2011 tarihleri arasında 77 gün, 01/07/2011-31/12/2011 tarihleri arasında 180 gün, 01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arasında 180 gün, 01/07/2012-31/12/2012 tarihleri arasında 180 gün, 01/01/2013-06/06/2013 tarihleri arasında 156 gün olmak üzere toplam 773 gün aylık prime esas asgari ücret ile çalıştığını tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, davacı ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin istinaf başvurularının HMK'nin 353/1-b.1 maddesi uyarınca; esas yönünden reddine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i müdahil Kurum vekili, istinaf dilekçesinde belirttiği nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Yukarıda anlatılanlar nazarında eldeki dava dosyasında; davacının davalı nezdinde çalıştığını iddia ettiği dönem; 01.07.2010 ile 01.01.2016 tarihleri arasında olmasına ve de beyanına başvurulan bordro ve komşu işyeri tanığı olarak dinlenilen bazı tanıkların talep dönemi tümünde davacının davalı nezdinde çalıştığını beyan etmeleri karşısında; kabul döneminin vergi kaydının açılış tarihi olan 13.04.2011 tarihi olarak görülmesi uygun görülmekle birlikte, davacının hizmet cetvelinde davalı nezdinde bildiriminin 16.05.2015 tarihinde bittiği dönem sonrası olan ve de talebe de konu olan 16.05.2015 ile 01.01.2016 tarih aralığı noktasında da beyanlardaki çelişkiyi giderecek şekilde re’sen o dönemde fiili çalışması olan bordro tanıklarının, kendi dönemleri de belirtilmek suretiyle, beyanlarına başvurulmalı; bordro tanıklarının beyanları ile yetinilmediği taktirde, belirtilen dönem yönünden, komşu işyeri tanıkları tespit edilerek dinlenilmeli; bu kapsamda 16.05.2016 ile 01.01.2016 dönemi de fiili çalışma yönünden, değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak; İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak; temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 20.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.