Danıştay 1. Daire 1989/111 Esas 1989/133 Karar Sayılı İlamı

Daire : BİRİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 133
Esas Yılı : 1989
Esas No : 111
Karar Tarihi : 22/09/989

İŞİN KARARLAŞTIRILAN İHALE BEDELİYLE YAPILAMAYACAĞI İDDİASI İLE İHALE BEDELİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ DEVLET İHALELERİNDEKİ TEMEL İLKELERE AYKIRI DÜŞECEĞİ HK.

… Hidroelektrik Santralı ve Tesisleri İnşaatı işiyle ilgili olarak ek sözleşme yapılması konusunda 6200 sayılı Yasanın 35.maddesi gereğince düşünce istemi üzerine gereği görüşülüp görüşüldü:
6200 sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanunun 35.maddesinde, Umum Müdürlüğün, bir hakkın tanınmasını veya menfaatin terkini tazamun eden sözleşme değişikliklerini yapmaya yetkili olduğu, ancak, her yıl bütçe kanunlarıyla saptanan bir miktarı aşan sözleşme değişikliklerini, Danıştay'ın uygun mütalaasıyla yapabileceği belirtilmiştir.
Yeni durumlar karşısında sözleşmede değişiklik yapılabilmesi için, bunda, İdarenin menfaati bulunması koşulu Yasada ayrıca öngörülmüş bulunmaktadır. Yukarıya aynen alınmış bulunan İdare yazısı ile ek sözleşmenin incelenmesinden, 1.1.1989 tarihinden itibaren yapılacak işlerde sözleşme teklif fiyatlarının % 70 zamlı olarak ve fiyat farklarının da zamlı cari yıl fiyatları esas alınmak suretiyle uygulanmasının istendiği, bu birim fiyat düzeltmelerinden dolayı sözleşme eki keşif özeti cetveline göre ihale bedelinde … liralık artış meydana geleceği ve yapılmak istenenin aslında bir sözleşme değişikliği olmayıp, ihalede ana unsur olan ihale bedelinin değiştirilmesi işlem olduğu anlaşılmaktadır.
Gerek müteahhit firma, gerekse İdare yetkililerince ihale bedelinin arttırılmak istenmesine gerekçe olarak, işyerinin terör bölgesi içinde olması nedeniyle işçilik, makine, saat ücreti, nakliye ve malzeme bedellerinin normalin çok üstünde olması, işyerinin jeolojik-topografik özellikleri ve iklim şartlarının elverişli olmaması gibi nedenler gösterilmekteyse de, bu hususların müteahhit firma tarafından ihaleye katılmadan önce incelenip bilinmesine rağmen ihaleye katılmak ve sözleşmeyi imzalamak suretiyle aynen kabul edildiği ortadadır. Sözleşmenin akdedilmesinden sonra, işin kararlaştırılan ihale bedeliyle yürütülmeyeceği iddiasıyla değişiklik yapılmasının istenmesi, idarelerce de bunun kabulü yoluna gidilmesi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun "İlkeler" başlığını taşıyan 2.maddesinin ilk fıkrasında "... ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır." biçimindeki hükme ve kamu ihalelerine hakim olan temel ilkelere esas itibariyle aykırı düşer. İlgililer ihaleye katılıp katılmama ve yapacakları indirimi belirleme konularında daha önce belirlenip açıklanan koşullara göre bir karar vermekte olduklarına göre, sözleşmenin akdinden sonra koşulların müteahhit lehine değiştirilmesi bir ayrıcalık yaratmak sonucunu doğuracaktır. Bunun ise kamu ihalelerinin temel ilkelerine aykırı düşeceği ve özellikle "güvenilirlik ilkesiyle" bağdaşmayacağı açıktır. Böylesine bir uygulama ve tutuma cevaz verildiği takdirde, işin ihale koşulları içinde yürütülemeyeceği ve bitirilemeyeceği ya da süresinde bitirilemiyeceği yolundaki her başvuru karşısında, bu koşulların müteahhit lehine değiştirilmesi yoluna gitmek gerekecektir ki, bunun kabul edilebilir bir yönünün olmadığı ortadadır.
Açıklanan nedenlerle … Hidroelektrik Santralı ve Tesisleri İnşaatı işiyle ilgili ek sözleşme yapılması önerisinin kabulü uygun bulunmadığı mütalaa kılındı.