MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı ... Sosyal Hizmetler İnş. Day. Tük. Mal. Otom Nak. Temizlik Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, dava dışı işçi ...’nın müvekkili idarece yapılan ihaleler sonucu yüklenici olarak işi üstlenen davalının elemanı olarak çalıştığını, anılan işçi tarafından müvekkili aleyhine işçilik alacaklarının tahsili için dava açıldığını, iş mahkemesinde açılmış olan davanın kabul edildiğini, başlatılan icra takibi üzerine icra dosyasına ödeme yapıldığını ileri sürerek, dava dışı işçinin davalılar nezdinde çalıştığı süreler dikkate alınarak tespit edilecek kıdem tazminatı ve diğer alacak kalemlerinin ödeme tarihinden itibaren işletilecek en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalılardan rücuen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan ... Temizlik Ltd. Şti. vekili, dava konusu alcağın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalılardan ... Sosyal Hizmetler Ltd. Şti vekili, iş mahkemsinde görülen davanın müvekkiline ihbar edilmediğini, dava dışı işçinin emeklilik nedeniyle işten ayrıldığını, ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, yıllık izinlerin de kullandırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalılardan ... A.Ş. ünvanlı şirketin ticaret sicilinden kaydının silindiği anlaşılmıştır.
Diğer davalı şirketler davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalı alt işverenlerin işçi alacaklarından işçinin kendi sözleşme sürelerine isabet eden çalışma süresi ile sınırlı olarak sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı ... Sosyal Hizmetler İnş. Day. Tük. Mal. Otom Nak. Temizlik Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
1)Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir. İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece davalılardan ... İnş. Tem. Turizm A.Ş.’nin ticaret sicilinden terkin edildiği anlaşıldığından bu hususun da göz önünde bulundurularak yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde gerekçeli ve denetime elverişli yeni bir bilirkişi raporu alınarak, oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, hüküm kurmaya elverişli olmayan bilirkişi raporu esas alınarak, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
2) Bozma nedenine göre, davalı ... Sosyal Hizmetler ..Ltd. Şti vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma nedenine göre davalı ... Sosyal Hizmetler İnş. Day. Tük. Mal. Otom Nak. Temizlik Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, davalı ... Sosyal Hizmetler İnş. Day. Tük. Mal. Otom Nak. Temizlik Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 30.01.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.