Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/3364 Esas 2022/981 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/3364
Karar No : 2022/981


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
UETS Kodu: ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, ... Köyü, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın "akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı" olarak belirlenmesine dair 1/5000 ölçekli mevzi nazım imar planının Gaziantep İl Genel Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanması sonrasında 6360 sayılı Kanun ile Gaziantep İl Özel İdaresi'nin tüzel kişiliğinin 30/03/2014 tarihi itibarıyla kaldırılması ve yetkilerinin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmesi nedeniyle söz konusu taşınmazın "akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı" olarak belirlenmesine dair "1/5000 ölçekli mevzii nazım imar planı önerisinin reddine ilişkin" ... tarih ve ... sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile anılan karara yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; 06/11/2014 tarihli ara kararına cevaben davalı idare tarafından verilen 28/11/2014 tarihli dilekçe ekinde yer alan bilgi ve belgelere göre, Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilen 1/100.000 ölçekli Gaziantep İl Çevre Düzeni Planında mera alanı olarak belirlenen alan içerisinde bulunduğu anlaşılan taşınmazın "akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı" olarak belirlenmesine dair 1/5000 ölçekli mevzi nazım imar planının yeniden görüşülerek reddi yolundaki ... tarih ve ... sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi kararında ve anılan karara karşı 20/05/2014 tarihinde yapılan itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 18/02/2021 tarih ve E:2020/120, K:2021/2107 sayılı kararıyla; İdare Mahkemesince öncelikle dava konusu plan değişikliğinin yapıldığı tarihte yürürlükte olan 1/100.000, 1/50.000, 1/25.000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlara ilişkin plan paftalarının istenerek dava konusu parselin hangi fonksiyonda kaldığının tespit edilmesi akabinde davacının ve davalı idarenin iddiaları da göz önünde bulundurularak, uyuşmazlık konusu taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında "akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı" olarak belirlenmesine" herhangi engel bir durum bulunup bulunmadığının, içinde yol mühendisinin de bulunduğu üç kişilik bilirkişi heyetiyle, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması suretiyle açıklığa kavuşturulduktan sonra dava hakkında yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; 1/100.000 ölçekli Gaziantep İl Çevre Düzeni Planı notlarında yer alan plan uygulama hükümlerine de yer verilerek davanın reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, idari işlemin gerekçesiz olarak tesis edilemeyeceği, idarenin sürekliliği ve düzenliliği ilkesinin dava konusu işlem ile ihlal edildiği, uyuşamazlıkta il genel meclisi tarafından oybirliğiyle alınan kararın valilik sürecinin de tamamlanmasıyla beraber geriye bir tek kararın askıya çıkarılması sürecinin kaldığı, il genel meclisinin yetkilerini devralan büyükşehir belediye meclisinin sadece planı askıya çıkarma yetki ve görevini haiz olduğu, süreçte hem maddi hem manevi olarak kayba uğradığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, ... Köyü, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın "akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı" olarak belirlenmesine dair 1/5000 ölçekli mevzi nazım imar planının Gaziantep İl Genel Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edildiği, ancak 6360 sayılı Kanun ile Gaziantep İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin 30/03/2014 tarihi itibarıyla kaldırılması ve yetkilerinin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmesi nedeniyle, Gaziantep İl Özel İdaresi İmar ve İnşaat Dairesi Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı yazısı ile kabul edilen söz konusu mevzii nazım imar planının 3194 sayılı Kanun'un 8. maddesinin (b) bendi uyarınca incelenerek askıya çıkarılması hususunun Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığına bildirilmesi üzerine, Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisince alınan ... tarih ve ... sayılı karar ile taşınmazın "akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı" olarak belirlenmesine dair 1/5000 ölçekli mevzi nazım imar planı önerisinin reddi üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükteki haliyle 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların  yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kamu hizmetlerine hâkim olan ilkelerden biri olan kamu hizmetinde süreklilik kavramı; tatmininde kamu yararı bulunan ortak ihtiyaçların sürekli ve düzenli bir şekilde yürütülmesi ve bu hizmetlerin kesintiye uğratılmamasını ifade eder. Bununla birlikte, anılan ilke ile idari istikrar ve idarenin devamlılığı ilkeleri arasında da zorunlu bir irtibat bulunmaktadır. Zira kamu hizmetlerinin sürekliliği ilkesi, kronolojik olarak (zaman bakımından) kamu hizmetlerinin devamlılığını gerektirmesinin yanı sıra; kamu hizmetlerinin “içerik ve yoğunluk” bakımından da devamlı olmasını gerektirir.
Buna göre, kamu hizmetlerinde şeklen bir süreklilik olmakla birlikte, içerik bakımından (keyfiyeten, nitelik olarak) bir süreklilik sağlanamaz ise idari istikrar ilkesi zarar görecektir. Bu nedenle, idare kudretindeki istikrar karakterinin, kamu hizmetlerinin devamını sağlayan önemli vasıflardan birisi olduğu ifade edilebilir (Onar, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumî Esasları, Cilt III, s. 1453).
Ayrıca, idarenin sürekliliği ilkesinin bir uzantısı olarak kabul edilen idarenin devamlılığı ilkesi de, idarenin hukuki statüsünde bir değişiklik meydana gelmesi neticesinde, önceki statüde yer alan idarenin işlemlerinin geçerliliğini devam ettirmesini ve bu işlemlerden doğan sorumluluğun yeni statüdeki idareye intikal etmesini ifade etmektedir.
Bu ilkelerle birlikte, idari işlemin sebep unsuru; işlemin mutlaka kendisinden önce gelen, objektif olarak belirlenmiş somut bir sebebe dayanması anlamına gelir. İdare, bir işlem yaptığında o işlemi gerekçelendirerek sebebini göstermek zorundadır.
Belirtilen bu ilkelerden hareketle somut olay ele alındığında; uyuşmazlık konusu imar planı değişikliği talebine ilişkin tüm işlemlerin İl Özel İdaresi tarafından tamamlanmasının ardından, İl Özel İdaresine ait tüm yetki ve görevlerin Büyükşehir Belediyesine geçmesi üzerine, İl Özel İdaresi İmar ve İnşaat Dairesi Başkanlığının yazısı ile Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığına askıya çıkarılmak üzere gönderilen imar planının, Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisine havale edildiği, yapılan görüşmede plan değişikliğinin uygun olup olmadığı hususunda herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, planın askıya çıkarılma talebinin neden kabul edilemeyeceğine ilişkin gerekçenin de somut olarak ortaya konulmadığı, İl Özel İdaresinden onaylanarak devredilen imar planının öneri plan olarak değerlendirilmek suretiyle doğrudan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar, yeniden imar planı yapılması, yürürlükte bulunan imar planlarının değiştirilmesi, revize edilmesi gibi hususlar Büyükşehir Belediyesinin yetkisinde ise de, İl Özel İdaresi tarafından onaylanan imar planı önerisinin gerekçe gösterilmeden reddine ilişkin dava konusu işlemlerde, idarenin sürekliliği ve düzenliliği ilkesinin ihlal edildiği ve işlemin sebep unsurunun da ortaya konulamadığı görülmektedir.
Bu itibarla, hukuka aykırı olan dava konusu işlemde ve davanın reddi yolundaki ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/03/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.




KARŞI OY
X- Dava dosyasının incelenmesinden; davalı idare tarafından, dava konusu işlem tesis edildiği dönemde dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçeki uygulama imar planı, 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/25000 ölçekli Gaziantep Büyükşehir Nazım İmar Planı sınırları dışında kalmakta olduğu, alanı kapsayan tek imar planının Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilen 1/100.000 ölçekli Gaziantep İl Çevre Düzeni Planı olduğu, anılan planda dava konusu taşınmazın mera alanı olarak belirlenen alan içerisinde bulunduğu, plan uygulama hükümlerinin Özel Hükümler Başlığı altında mera alanları ile ilgili: "7.10. Mera Alanları: Bu planda Mera olarak tanımlanan alanların, doğal karakteri korunacak alanlar olarak bütünlüklü korunması esastır. Alanların kullanımında 'Mera Kanunu' ve 'Mera Yönetmeliği'ne göre uygulama yapılacaktır. 7.10.1 maddesinde tanımlanan bölümler dışında, planda Mera olarak tanımlanmış alanlar ifraz edilemez, bu alanlarda yapı yapılamaz. 7.10.1. Planda 'mera' olarak gösterilmiş olan bölgelerde yer alan, üzerinde mera bitki örtüsü bulunmayan ve tarımsal amaçlarla kullanılmakta olan özel mülkiyetteki arazilerden, herhangi bir kadastral yola en az 25 metre cephesi olan parsellerde, başka bir sınırlama ve koruma kararı yoksa, yüksekliği iki katı, büyüklüğü 150 m2yi aşmayan, çiftçinin barınması amaçlı tek yapı ve tarım, hayvancılıkla ilgili yapılar yapılabilir. Bu tür alanlarda toplam yapılaşma emsali E=0.05dir..." düzenlemesine yer verildiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından ise, davaya konu taşınmazın anılan planda mera alanı sınırı içerisinde kalmadığı yönünde iddiası bulunduğu görülmektedir.
Bu sebeple, uyuşmazlığın çözümü teknik bilgi gerektirdiğinden; İdare Mahkemesince öncelikle dava konusu plan değişikliğinin yapıldığı tarihte yürürlükte olan 1/100.000, 1/50.000, 1/25.000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlara ilişkin plan paftalarının getirtilerek dava konusu parselin hangi fonksiyonda kaldığının tespit edilmesi, akabinde davacının ve davalı idarenin iddiaları da göz önünde bulundurularak, uyuşmazlık konusu taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında akaryakıt ve LPG satış ve servis istasyonu ile konut dışı kentsel çalışma alanı olarak belirlenmesine herhangi bir engelin bulunup bulunmadığının ortaya konulması amacıyla mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması ve sonucuna göre yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın eksik incelemeye dayalı olarak verilmiş olması sebebi ile bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına gerekçe yönünden katılmıyoruz.



KARŞI OY

XX- ... İdare Mahkemesinin temyize konu ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.