Esas No: 2022/2883
Karar No: 2022/6272
Karar Tarihi: 25.04.2022
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2883 Esas 2022/6272 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, işvereni nezdinde çalıştığını ve askere gitmek üzere ayrıldığını belirterek, çalışmadığı dönemlerde sigortasının yapılmadığını öne sürerek hizmet tespiti istemişti. İlk derece mahkemesi, dava reddedilmiş, istinaf başvurusunda bulunulmuş ancak başvuru reddedilmiştir. Davacı tarafından yapılan temyiz başvurusunda ise, yeterli inceleme yapılmadan karar verildiği iddiasıyla kararın bozulması talep edilmiştir. Mahkeme, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların kamu düzenine ilişkin olduğu şeklindeki kanun maddelerine atıfta bulunarak, davada yeterli inceleme yapılmadığı ve usul ve yasalara aykırı bir şekilde karar verildiği sonucuna varmıştır. Bu nedenle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararı kaldırılmış ve ilk derece mahkemesi hükmü bozulmuştur. 506 sayılı kanunun 79 ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddelerine göre, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların kamu düzenine ilişkin olduğu ve resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği belirtilmektedir.
"İçtihat Metni"
Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No : 2021/2904-2022/2
İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi
No : 2017/48-2021/182
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esasdan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının davalı işveren nezdinde çalıştığını ve askere gitmek üzere ayrıldığını ileri sürerek; işyerinde askere gitmeden önce 10/06/2008-15/01/2009 tarihleri arasında ve asker dönüşü de aynı işyerinde 11/05/2010-02/09/2010 tarihleri arasında geçen kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özet olarak; iddianın yöntemince araştırılması ve kanıtlanması gerektiğini ileri sürerek; davanın reddini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özet olarak; davacının işyerinde çalıştığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, davacının amcası olan davalı ile aralarında tatsızlık sonucu çıkan kavga ile ilgili olarak ... 14. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/564 sayılı dosyasında belirtilen olayla ilgili husumete dayalı ve karşıt olarak bu davanın açılmış olduğunu ileri sürerek; davanın reddini istemiştir.
MAHKEME KARARLARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın reddine karar vermiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı kararın yerinde olmadığı, yeterince inceleme yapılmadan hüküm kurulduğu yönlerinden kararın bozulması talebinde bulunmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1) Davanın yasal dayanağı 506 sayılı kanunun 79 ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı 10/06/2008-15/01/2009 ve 11/05/2010-02/09/2010 tarihleri arasında geçen kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı 25.02.2009-25.05.2010 tarihleri arasında askerlik yapmış olup, 29.09.2008 tarihli kuyumculuk meslek dalında kalfalık belgesi bulunmaktadır. Davalı iş yerinden ihtilaflı dönemde bildirimleri bulunan bordro tanığı; davacı ile davalının amca çocukları olduğunu, davacının fiili çalışmasının bulunmadığını beyan etmiş ise de davalı tarafından adına 05.05.2006 tarihli işe giriş bildirgesi tanzim edilen tanık ... ise davacının askerlik öncesi ve sonrasında bir dönem çalıştığı yönünde beyanda bulunmuştur.
Mahkemece davalıya ait iş yerine uyuşmazlık konusu dönemde komşu olan iş yeri sahipleri ve onların bordrolu çalışanları tespit edilerek davacının çalışması ile ilgili tanık olarak beyanları alınmalı, tanıklara ilişkin iş yeri kayıtları ile hizmet cetvelleri celp edilmek suretiyle tanıkların beyanları denetlenmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilerek karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 25.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.