Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/24 Esas 2022/6193 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... 1. Asliye Hukukn (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve feri müdahil Kurum vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin kısmen kabulüyle, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı,14.08.1984- 30.06.1986,31.07.1987- 31.05.1989, 28.07.1989- 31.05.1991, 13.08.1991- 31.05.1992, 13.08.1992- 31.05.1993- 16.01.1993- 31.05.1994 tarihleri arasında davalı ... kulübü nezdinde futbolcu olarak geçen hizmetinin tespitini istemiştir.
II- CEVAP
Davalı, hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, davanın reddini savunmuştur.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, davanın kabulü ile; davacının davalı ... Kulübünde,
14.08.1984-30.06.1986,
31.07.1987-31.05.1989,
28.07.1989-31.05.1991,
13.08.1991-31.05.1992,
13.08.1992-31.05.1993,
16.08.1993 -31.05.1994 tarihleri arasında çalışmasına rağmen kuruma bildirilmeyen
1984 yılının 3. döneminde 50 gün,
1985 yılının 1. döneminde 79 gün,
1985 yılının 2. döneminde 80 gün,
1985 yılının 3. döneminde 43 gün,
1986 yılının 1. döneminde 45 gün,
1986 yılının 3. döneminde 70 gün,
1987 yılının 1. döneminde 80 gün,
1987 yılının 2. döneminde 90 gün,
1987 yılının 3. döneminde 60 gün,
1988 yılının 1. döneminde 90 gün,
1988 yılının 2. döneminde 95 gün,
1988 yılının 3. döneminde 80 gün,
1989 yılının 1. döneminde 80 gün,
1989 yılının 2. döneminde 30 gün,
1989 yılının 3. döneminde 120 gün,
1990 yılının 1. döneminde 120 gün,
1990 yılının 3. döneminde 120 gün,
1991 yılının 1. döneminde 120 gün,
1991 yılının 2. döneminde 30 gün,
1991 yılının 3. döneminde 107 gün,
1992 yılının 1. döneminde 120 gün,
1992 yılının 2. döneminde 30 gün,
1992 yılının 3. döneminde 107 gün,
1993 yılının 1. döneminde 120 gün,
1993 yılının 2. döneminde 30 gün, olmak üzere toplam 1996 gün hizmeti bulunduğunun tespitine karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi, fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile, ... 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi'nin 15/02/2021 tarih, 2017/355 Esas ve 2021/119 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile,
Davacının davalı ... Kulübü'ne ait 33992 sicil sayılı işyerinde,
01.10.1984-30.06.1986,
31.07.1987-31.05.1989,
28.07.1989-31.05.1991,
13.08.1991-31.05.1992,
13.08.1992-31.05.1993,
16.08.1993 -31.05.1994 tarihleri arasında çalışmasına rağmen;
1984 yılının 3. döneminde 23 gün,
1985 yılının 1. döneminde 79 gün,
1985 yılının 2. döneminde 80 gün,
1985 yılının 3. döneminde 43 gün,
1986 yılının 1. döneminde 45 gün,
1986 yılının 2. döneminde 60 gün,
1986 yılının 3. döneminde 70 gün,
1987 yılının 1. döneminde 80 gün,
1987 yılının 2. döneminde 90 gün,
1987 yılının 3. döneminde 60 gün,
1988 yılının 1. döneminde 90 gün,
1988 yılının 2. döneminde 95 gün,
1988 yılının 3. döneminde 80 gün,
1989 yılının 1. döneminde 80 gün,
1989 yılının 2. döneminde 30 gün,
1989 yılının 3. döneminde 120 gün,
1990 yılının 1. döneminde 120 gün,
1990 yılının 2. döneminde 60 gün,
1990 yılının 3. döneminde 120 gün,
1991 yılının 1. döneminde 120 gün,
1991 yılının 2. döneminde 120 gün,
1991 yılının 3. döneminde 120 gün,
1992 yılının 1. döneminde 120 gün,
1992 yılının 2. döneminde 120 gün,
1992 yılının 3. döneminde 120 gün,
1993 yılının 1. döneminde 120 gün,
1993 yılının 2. döneminde 120 gün,
1993 yılının 3. döneminde 120 gün,
1994 yılının 1. döneminde 120 gün,
1994 yılının 2. döneminde 30 gün olmak üzere toplam 2655 gün bildirilmeyen hizmetinin bulunuğu ve 2665 günlük hizmetinin Kuruma bildirilmesi gerektiğinin tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı işveren vekili, davacı sürekli oynamış gibi karar verilmesinin hatalı olduğunu, hak düşürücü süre itirazının dikkate alınmadığını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
Feri müdahil Kurum vekili eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek temyiz etmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun “İncelemenin Kapsamı” başlığını taşıyan 355. maddesinde: “İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Öte yandan somut olaya uygulanması açısından usuli kazanılmış hak kavramı üzerinde durulması faydalı olacaktır. Usuli kazanılmış hak davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.( HGK.nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.) Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Eldeki dosyada, Mahkemenin 15/02/2021 tarihli 2017/355 Esas, 2021/119 Karar numaralı kararı ile davacının hükümde belirtilen şekilde 1966 gün hizmeti bulunduğunun tespitine karar verilmiş,bu karara karşı, davacı tarafından istinaf yoluna başvurulmamıştır. Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak, davacının 2655 gün bildirilmeyen hizmeti bulunduğunun tespiti yönünde hüküm kurulmuş, ilk derece mahkemesi kararında hüküm altına alınmayan dönemler yönünden de karar verilmiştir.
Davacı tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulmadığı halde, bu dönemlerin Bölge Adliye Mahkemesince hükme eklenerek, davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hak ilkesini ihlal edecek şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir.
O halde, davalı ve fer-i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne ilişkin kararı sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2. maddesi gereğince sair yönler incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,
dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 25/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.