Danıştay 7. Daire 2019/3912 Esas 2022/1231 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3912
Karar No : 2022/1231

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü) …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrokimya Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhlerine olan hüküm fıkrasının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 2017 yılının Nisan ayının (2.) ve Mayıs ayının (1. ve 2.) dönemlerinde gerçekleştirilen imalatlara ilişkin olarak verilen teminatların çözümü istemiyle yapılan başvurunun, üretim tasdik raporunu düzenleyen yeminli mali müşavir nedeniyle davacının incelemeye sevk edildiğinden bahisle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, … Vergi Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında verilen yürütmenin durdurulması ve iptal kararlarının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi hükmü uyarınca uygulanmadığından bahisle, nakdi teminat mektupları karşılığı olan 691.084,36-TL'nin yürütmenin durdurulması kararının davalı idareye tebliğ edildiği 20/11/2017 tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iade edilmesi, anılan tutarın ticari faaliyette kullanılamaması nedeniyle dava tarihine kadar yoksun kalınan ve yargılama aşamasında da yoksun kalınacak olan kazancın elde edilebileceği tarihlerden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte ödenmesi (belirsiz alacak olduğu ve şimdilik 5.000,00-TL olduğu) ve 21/12/2017 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte 20.000,00-TL'ye kadar takdir edilecek manevi tazminata hükmedilmesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, dosyanın UYAP kayıtlarıyla birlikte incelenmesinden, 2017 yılının Nisan ayının (2.) ve Mayıs ayının (1. ve 2.) dönemlerinde gerçekleştirilen imalatlara ilişkin olarak verilen teminatların çözümü istemiyle yapılan başvurunun, üretim tasdik raporunu düzenleyen yeminli mali müşavir nedeniyle davacının incelemeye sevk edildiğinden bahisle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, Mahkemelerinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla işlemin iptaline hükmedilmesi üzerine, davalı idarece, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. ve 134. maddeleri gereğince davacının ikinci kez incelemeye sevk edildiği, teminat çözüm talebinin yapılacak inceleme sonucuna göre yerine getirileceğine dair … tarih ve … sayılı işlemin tesis edildiğinin anlaşılması karşısında, Mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında verilen kararlar sonrasında, farklı bir sebeple tesis edilen yeni işlemin hukuka uygunluğunun anılan işleme karşı açılacak davada irdelenebileceği, dolayısıyla, olayda, mahkeme kararının yerine getirilmemesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı sonuç ve kanaatine varıldığından, maddi ve manevi tazminat istemlerinde hukuka uyarlık bulunmadığı; teminat mektupları karşılığı olan tutarın hesaplanacak tecil faiziyle birlikte ödenmesi isteminin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda sınırlı olarak sayılan dava türleri arasında yer almadığı gerekçesiyle maddi ve manevi tazminat talepleri yönünden davanın reddine, nakdi teminat mektupları karşılığının, hesaplanacak tecil faiziyle birlikte ödenmesi istemi yönünden ise davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davaya konu teminat mektuplarının geç iade edilmesi sebebiyle manevi tazminat talebinde bulunulmuşsa da, söz konusu durum istenilen nitelikte bir zararın doğumuna sebebiyet vermediği gibi davacının ticari hayatında prestij kaybına uğradığına ilişkin bir karine oluşturmadığı, manevi zarara yol açacak elem ve ızdırap şartlarının da olayda gerçekleşmediği gözönüne alındığında manevi tazminat talebinin bu nedenle reddi gerektiği; dosyanın UYAP kayıtlarıyla birlikte incelenmesinden, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının tebliği üzerine, davalı idarece 30 günlük yasal süre içerisinde davacının ilk işlemden farklı bir sebeple yeniden incelemeye sevk edilmesi suretiyle teminat çözümünün yapılmadığı, yeni tesis edilen işleme karşı açılan davada, anılan işlemin iptaline karar verildiği, Anayasa'nın 138. maddesi gereğince, idarenin mahkeme kararlarını geciktirme ya da uygulamama gibi bir tercih hakkının bulunmadığı, kararları etkisizleştirecek idari işlemler oluşturmasının mümkün olmadığı, olayda, yürütmenin durdurulması ve nihayetinde işlemin iptali yönündeki kararların gereği yerine getirilmeyip, yargı kararının sonuçlarını ortadan kaldıracak ve etkisizleştirecek şekilde yeni bir işlem tesis edildiği, her iki işleme karşı açılan davaların sonucu dikkate alındığında, dava konusu işlemde tesis edildiği tarihten itibaren kanuna aykırılık bulunduğu açık olmakla beraber, ara kararına davalı idarece verilen cevaplardan, teminat mektubunun faiz ödenmeksizin 11/04/2018 tarihinde iade edildiği anlaşıldığından, yargı kararının infazının gecikmesi nedeniyle anılan teminat mektupları karşılığı tutar üzerinden, yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararın idareye tebliğ edildiği tarihten sonraki 30. günden teminatın çözüldüğü tarihe kadar 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’da öngörülen oranda yasal faizin davacıya ödenmesi, faiz talebinin yasal faizle tecil faizi arasında kalan kısmının ise reddi gerektiği; davacı tarafından, teminat mektupları karşılığı olan tutara tecil faizi uygulanmak suretiyle hesaplanan maddi zararın tazmini talep edilmiş ise de, maddi ve hukuki somut deliller ile uğranıldığı ileri sürülen maddi zararın ortaya konulamaması ve istenilen tutar üzerinden hesaplanacak yasal faizin davacıya iadesine hükmedilmiş olması hususları birlikte değerlendirildiğinde, davacının teminat mektupları tutarının iadesi talebi yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığı; nakdi teminat tutarının ticari faaliyette kullanılamaması nedeniyle dava tarihine kadar yoksun kalınan ve yargılama aşamasında yoksun kalınacak kazancın elde edilebileceği tarihlerden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte ödenmesi talebi yönünden ise, henüz gerçekleşmemiş, muhtemel bir zararın tazmini istenmekle beraber, söz konusu taleple ulaşılmak istenen hukuki yarara, teminat mektupları karşılığı tutar üzerinden hesaplanacak yasal faizin ödenmesine hükmedilmek suretiyle ulaşıldığından maddi tazminat talebinin bu nedenle reddinin icap ettiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile teminat mektubu karşılığı tutar üzerinden … Vergi Mahkemesinin … tarih E:… sayılı yürütmenin durdurulması kararının davalı idareye tebliğ edildiği tarihten sonraki 30. günden teminatın çözüldüğü tarihe kadar hesaplanacak yasal faizin davacıya ödenmesine, faiz isteminin fazlaya ilişkin kısmı yönünden davanın reddine, istinaf başvurusunun davacının diğer taleplerine ilişkin kısımlarına yönelik bölümünün ise yukarıda değinilen nedenlerle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın temyize konu hüküm fıkrasının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın temyize konu hüküm fıkrası usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri anılan hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının teminat mektubu karşılığı tutar üzerinden … Vergi Mahkemesinin 15/11/2017 tarih E:… sayılı yürütmenin durdurulması kararının davalı idareye tebliğ edildiği tarihten sonraki 30. günden teminatın çözüldüğü tarihe kadar hesaplanacak yasal faizin davacıya ödenmesine ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 25/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.