Danıştay 7. Daire 2019/815 Esas 2022/1232 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/815
Karar No : 2022/1232

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü) …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrokimya Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Madeni yağ ve müstahzar imalatı faaliyetinde bulunan davacı tarafından, 2017 yılının Nisan ayının (2.), Mayıs ayının (1.,2.) dönemlerine ait özel tüketim vergisi teminatlarının çözümü istemiyle yapılan başvurunun, üretim tasdik raporunu düzenleyen yeminli mali müşavir nedeniyle incelemeye sevk edildiğinden bahisle reddine dair işlemin iptali ile davaya konu teminatların çözülmesine karar verilmesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının dava konusu dönemlere ait üretim tasdik raporunu düzenleyen yeminli mali müşavirin şahsından kaynaklanan sebeplerle incelemeye sevk edildiğinin anlaşılması, buna karşın uyuşmazlık konusu imalat sürecine ilişkin olarak düzenlenen üretim tasdik raporu içeriği veya diğer hususlara ilişkin herhangi bir eleştiri, iddia ve tespitin bulunmaması karşısında, teminatların çözümü isteminin yerine getirilmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığı; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesi uyarınca, idari eylem ve işlem niteliğinde yargı kararı verilemeyeceği hususu dikkate alındığında, teminatların çözülmesine karar verilmesi isteminin esasının incelenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, teminatların çözümü istemi yönünden ise davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dosyanın incelenmesinden, istinaf istemine konu kararın iptale ilişkin hüküm fıkrasının usul ve hukuka uygun olduğu; idari yargılama usulünün genel ilkelerinden olan "taleple bağlılık" ilkesi uyarınca, idari yargı mercilerinde açılan davalarda mahkemelerin, davacının istemi ile bağlı olduğu ve istemi genişletecek biçimde karar veremeyeceği, dava konusu olarak yönelinen işlemin ve bu suretle dilekçede yer verilen taleplerin niteliğinin bir bütün olarak değerlendirilmesi, iptali istenilen işlemle amaçlanan sonucu içeren taleplerin davanın konusu kurulurken bu bütünlük göz önünde bulundurularak karara bağlanması, bu suretle herhangi bir çelişkiyi barındırmaması gerektiği belirtilerek, dava konusu teminatların çözümü istemiyle yapılan başvurunun reddi yolunda tesis edilen işlemin iptali ile teminatların çözülmesine karar verilmesi istemlerinin birbiriyle ilişkili ve bütün olduğu, ayrı ve bağımsız olmadıkları; teminatın çözülmesine karar verilmesi talebinin dava konusu işlemin iptal edilmesinden beklenilen amaç ve sonuç olduğu, zira mahkemece bunların ayrı talepler olduğu kabul edilerek verilen karar sonrası davalı idare tarafından açıklama isteminde bulunulduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde, teminatların çözülmesine karar verilmesi talebinin dava konusu işlemin iptal edilmesinden beklenilen amaç ve sonuç olduğu hususu dikkate alınmadan ve davacının talebinin bütünlüğü göz önünde bulundurulmadan, bu kısım yönünden davanın incelenmeksizin reddi yönünde hüküm kurulmasında yasal isabet görülmediği gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının davanın incelenmeksizin reddine ilişkin hüküm fıkrasının kaldırılmasından sonra davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Teminat çözümünün devam eden vergi incelemesi sonucuna göre yerine getirileceği, mahkeme kararıyla gerçekleştirilmesinin takdir haklarını ortadan kaldırdığı, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 25/03/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Temyiz başvurusu, 2017 yılının Nisan ayının (2.), Mayıs ayının (1.,2.) dönemine ait özel tüketim vergisi teminatlarının çözümü istemiyle yapılan başvurunun reddine dair işleme karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunu kabul ederek işlemi iptal eden temyize konu kararın bozulması istemine ilişkindir.
Dosyanın incelenmesinden, teminat mektuplarının çözümü talebinin, üretim tasdik raporunu düzenleyen yeminli mali müşavirin düzenlediği raporların sıhhati hakkında oluşan şüpheler nedeniyle incelemeye sevk edildiğinden bahisle reddedildiği anlaşılmaktadır.
İmal edilen malın birim başına uygulanan maktu vergi tutarının imalatta kullanılan malın birim başına uygulanan maktu vergi tutarına eşit veya daha yüksek olduğu hususu, mükellefler tarafından yaptırılan üretim tasdik raporuyla belirlenebileceği gibi idarece düzenlenen vergi inceleme raporuyla da tespit edilebilmekte ve ulaşılan sonuçlar doğrultusunda da teminatın çözümü işlemleri gerçekleştirilmekte ise de, teminatların çözümü için sadece yeminli mali müşavir raporu ile diğer belgelerin sunulması yeterli olmayıp, taahhüt edilen üretimin yapıldığı konusunda (karine niteliğinde) delil oluşturan mali müşavir üretim tasdik raporunun içeriğinin de gerçeği yansıtması gerekmektedir, içeriğinde yer alan verilerin değerlendirilmesiyle ulaşılan sonuca göre işlem tesis edileceğinden, söz konusu rapor içeriğinin sıhhati hakkında olumsuz bir hususun bulunduğu yönündeki tespit karşısında, taahhüde uyulup uyulmadığına ilişkin incelemenin bizzat idare tarafından yapılması ve sonucunda teminatların çözüleceğinin bildirilmesi kamu yararı gereğidir. Aksi halde teminat ile korunmak istenen amacın gerçekleşmeyeceği sarihtir. Bu sebeple inceleme sonucuna göre işlem yapılacağı gerekçesiyle dava konusu başvurunun reddedilmesi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığından, istemin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği oyu ile, karara katılmıyorum.