MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen 08.04.2021 gün ve saatte temyiz eden ... vekili Avukat ... ile aleyhine temyiz istenilen Hazine vekili Avukat ... geldiler. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının tüm tesis ve tedavülleri ile haritası getirildikten sonra mahallinde yöntemince uygulanarak kapsamının belirlenmesi, tapu kaydı kapsamı dışında kalan taşınmaz ya da taşınmaz bölümleri üzerinde davacılar lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi, bu hususta yerel bilirkişi ve tanıklardan davaya konu edilen taşınmazların niteliği, intikali ve tasarrufu hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, davacılar tarafından kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak açılan ve yargılaması 2009/74 Esasında yürütülen davada mahkemece davanın kabulüne, taşınmazların davacılar adına tesciline karar verildiği ve hükmün Dairemizin 2013/2871 Esas, 4593 Karar ve 29.04.2013 tarihli kararı ile onandığı, başka bir anlatımla kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak yaklaşık 95.000 metrekare yüzölçümündeki taşınmazların davacılar adına tescil edildiği dikkate alınarak, dava konusu yerlerin tapu kapsamı dışında kalmaları halinde davacıların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak yaklaşık 5 dönüm taşınmaz edinebileceklerinin göz önünde bulundurulması ve bu durumda da davacılara tercih hakkı verilerek toplanmış ve toplanacak tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi suretiyle oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne; çekişmeli 108 ada 25 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile son parsel numaraları verilmek sureti ile fen bilirkişisinin 21.12.2017 tarihli raporuna ekli krokide (B) harfi ile gösterilen 15.438,16 metrekare yüzölçümlü taşınmazın Hazine adına, (A) harfi ile gösterilen 4.540,84 metrekare yüzölçümlü taşınmazın davacılar ..., ..., ..., ... , ... ve ... adlarına Tutak Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/2 Esas, 2017/3 Karar sayılı ilamı da gözetilerek elbirliği mülkiyeti şeklinde kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacıların dayanak tapu kayıtlarının taşınmazlara uymadığı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak 100 dönüme kadar taşınmaz edinilebileceği gerekçesiyle bu yasa maddesi gereği davacıların senetsizden edinebilecekleri yüzölçümü miktarını tamamlayan kısım yönünden davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; hükmüne uyulan bozma ilamında; davacı tarafın dayandığı tapu kayıtlarının oluşumundan itibaren tedavülleri ile birlikte Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile Tapu Müdürlüğünden istenilmesi, dayanılan tapu kayıtlarının kadastro sırasında revizyon görüp görmediğinin sorulması, revizyon görmüş ise revizyon gördüğü parsellere ait onaylı tutanak örneklerinin, tutanakları kesinleşmiş ise tapu kayıtlarının dosya arasına getirtilerek keşifte usulünce uygulanması gereğine değinildiği halde Mahkemece, dayanak tapu kayıtları tüm tedavülleriyle birlikte getirtilmemiş, ve bu kayıtların revizyon görüp görmedikleri araştırılmamıştır. Öte yandan keşif sırasında hangi tapu kaydının uygulandığı ve sınırlarının neler olduğu keşif zaptına yazılmaksızın uygulama yapılmış, mahalli bilirkişiler ve tespit bilirkişilerinin birbirinin tekrarı niteliğinde olan “bana söylenen tapu kaydı sınırlarını bilmem” şeklindeki soyut beyanları ile yetinilmiştir. Ayrıca, tapu kaydı kapsamı dışında kalan taşınmaz ya da taşınmaz bölümleri üzerinde davacılar lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi bakımından, bir arazinin niteliğini ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; sağlıklı bir sonuca varabilmek için; Mahkemece öncelikle, davacı tarafın dayandığı tapu kayıtları oluşumlarından itibaren tedavülleri ile birlikte Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile Tapu Müdürlüğünden istenilmeli, dayanılan tapu kayıtlarının kadastro sırasında revizyon görüp görmediği sorulmalı, revizyon görmüşlerse revizyon gördükleri parsellere ait onaylı tutanak örnekleri, tutanakları kesinleşmiş ise tapu kayıtları ile tüm komşu parsellerin onaylı tutanak suretleri ve dayanağı olan belgeler getirtilmeli, çekişmeli taşınmazlara ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, davacıların dayandığı tapu kayıtları tesisinden itibaren tedavülleriyle birlikte okunup kayıtlarda yazılı hudutlar mahalli bilirkişilere zeminde tek tek göstertilmeli, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tesbiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, fen bilirkişisinden yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği hudutlar haritasında işaret ettirilmeli, tapu kayıtlarının sabit ya da gayri sabit hudutlu olup olmadığı, taşınmazın tamamını ya da bir bölümünü kapsayıp kapsamadığı, tapu kaydı kapsamı dışında kalan taşınmaz ya da taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar- ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu yerel bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliği, kullanım durumu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı ve böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediği hususlarında önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeler şekilde tarımsal niteliğini açıklayan, taşınmaz bölümünün komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulundan, hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle incelenmesi yaptırılarak, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliklerini, imar-ihyaları tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli ve bundan sonra, önceki bozma ilamında da açıklandığı üzere kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak yaklaşık 95.000 metrekare yüzölçümündeki taşınmazların davacılar adına tescil edildiği, dava konusu olan yerler tapu kapsamı dışında kaldığı takdirde davacıların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak yaklaşık 5 dönüm taşınmaz edinebilecekleri ve bu durumda da davacılara tercih hakkı verilmesi gerektiği gözönünde bulundurulmak suretiyle, toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin eksik araştırma incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.