Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2540 Esas 2022/6396 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
No : 2021/242-2021/536
İlk Derece
Mahkemesi : Kocaeli 2. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davalı ... vekili ve fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... vekili ve fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının ...’na bağlı ... İlköğretim Okulu’nda 20/09/2006-12/06/2015 tarihleri arasında kesintisiz ve sürekli çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın öncelikle husumetten ve hak düşürücü süreden reddini, esasa ilişkin olarak da davacının sürekli ve kesintisiz çalışma iddiasının gerçeği yansıtmadığını, zira yaz tatili dönemlerinde işçi istihdam edilmediğinden bu dönemlerin dışlanması gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulü ile; davacının 20/09/2006 - 15/06/2007, 05/09/2007 - 13/06/2008, 09/09/2008 - 12/06/2009, 16/11/2009 - 19/06/2010, 01/10/2010 - 17/06/2011, 27/02/2013 - 21/06/2013, 08/10/2014 - 12/06/2015 tarihleri arasında davalı ... Bakanlığına ait ... İlkokulunda hizmet akti ile çalıştığının tespitine,
-Davacının belirtilen tarihlerde Sosyal Güvenlik Kurumuna;
-20/09/2006-15/06/2007 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 266 gün,
-05/09/2007-13/06/2008 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 279 gün,
-09/09/2008-12/06/2009 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 274 gün,
-16/11/2009-19/06/2010 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 214 gün,
-01/10/2010-17/06/2011 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 257 gün,
-27/02/2013-21/06/2013 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 115 gün,
-08/10/2014-12/06/2015 dönemi için bildirilmesi gereken prim gün sayısının 245 gün olmak üzere toplam 1650 gün olduğunun ve belirtilen süre içerisinde davalı ve dava dışı işverenlikler tarafından bildirilen 982 günün mahsubu ile eksik bildirilen prim gün sayısının 668 gün olduğunun tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı Bakanlık vekilinin ve fer'i müdahil SGK vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı ... vekili, davanın hak düşürücü süreden reddinin gerektiğini, Kurum kayıtlarına itibar edilmeksizin tanıkların soyut ifadelerinin hükme esas alındığını, davacının çalışmasının niteliğinin yeterince araştırılmaksızın eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek, hükmün temyiz incelemesi sonucu bozulmasını istemiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili, mahkemece gerekli ve yeterli kanıtlar toplanmaksızın salt tanık beyanları esas alınarak verilen kararın temyizen bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın Yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, talep edilen dönem içerisinde davacı adına, dava dışı işyerlerinden işe giriş bildirgelerinin verildiği, hizmet döküm cetvelinin incelenmesinde; 20.09.2006-15.06.2007 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... İlkokulu işyerinden eksiksiz ayda 30 gün, 05.09.2007-20.03.2009 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... Tem Gıda İnş. Ltd. Şti. işyerinden eksik 6 gün koduyla kısmi, 02.04.2009-12.06.2009 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... İlkokulu işyerinden eksik 6 gün koduyla kısmi, 16.11.2009-17.06.2011 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... İlkokulu Okul Aile Birliği işyerinden girişli çıkışlı yine eksik 6 gün koduyla kısmi, ayrıca 30.03.2011 tarihinde aynı gün giriş çıkışla ... sicil sayılı ... Tem Gıda İnş. Nak. Ltd. Şti. işyerinden 1 gün, 27.02.2013-21.06.2013 tarihleri arasında ... sicil sayılı Kartepe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü işyerinden eksiksiz ayda 30 gün, 18.05.2014-20.05.2014 arası 2 gün ... sicil sayılı ... Hazır Yemek Üretim ve Hizmet A.Ş. işyerinden, 08.10.2014- 13.02.2015 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... İlkokulu Okul Aile Birliği işyerinden eksik 6 gün koduyla kısmi, 16.02.2015-12.06.2015 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... Müt. Ltd. Şti.-... Yön. A.Ş. İş Ortaklığı işyerinden eksiksiz ayda 30 gün olacak şekilde bildirimlerin yapıldığı, dava dışı bildirimlerin yapıldığı şirketler ile okul arasında imzalanan hizmet alım sözleşmelerinin dosya arasına alındığı, temizlik personeli devam çizelgesi ile okulun genel temizliğine ilişkin davacıya yapılan ödemeleri gösterir gider pusulalarının sunulduğu, 2006-2015 yıllarında ... İlkokulu-Ortaokulunda görev yapan müdür-öğretmen listesi ile dönem bordrolarının getirtilerek tanıkların dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacı ...’na bağlı ... İlköğretim Okulu’nda 20/09/2006-12/06/2015 tarihleri arasında kesintisiz ve sürekli çalıştığının tespitini talep etmiş; mahkemece davanın kısmen kabulü ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırmanın hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olmadığı görülmektedir.
Mahkemece yapılması gereken iş, davacının talep edilen dönemde bir kısım çalışmalarının dava dışı işyerlerinden bildirilmesi, bu işyerleri ile davalı okul arasında hizmet alım sözleşmelerinin bulunması karşısında, dava dışı işverenlerin davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlanmalı, savunma ve delilleri sorulmalı, böylece bu konuda gerekli tüm araştırma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, elde edilecek sonuca göre infaza elverişli hüküm kurulmalıdır.
Yukarıda açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ... ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 26.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.