Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/718 Esas 2011/5706 Karar Sayılı İlamı

Davacı vekili; davalı işverenin  işyerinde ithalat satın alma yetkilisi olarak çalışan müvekkilinin iş sözleşmesinin feshedildiğini, feshin geçerli nedene dayanmadığını ileri sürerek feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; müvekkili şirketin içinde bulunduğu olumsuz ekonomik koşullar gereğince  hizmet akdinin geçerli nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece istek kabul edilmiştir.
Hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran iş yerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, iş yerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, iş yerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren iş yeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, iş yerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, iş yerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi iş yeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, iş yerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı  İş  Kanunu"nun 20.  maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli nedene
dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Somut olayda davacı 15.02.2001 – 31.12.2008 tarihleri arasında davalının  iş yerinde ithalat satın alma yetkilisi  olarak çalışmıştır. İş sözleşmesi yaşanan ekonomik kriz  nedeni ile feshedilmiştir. Mahkemece davacının iş sözleşmesinin, işverence geçerli nedenle feshedildiğini ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bilirkişi raporu da alınmıştır. Ancak feshin son çare olma ilkesine yönelik yapılan araştırmalar hüküm kurmaya yeterli değildir. Yukarıda açıklanan ilke ve esaslar doğrultusunda delilleri toplamak,  davalı işverenin iştigal alanı  konusunda uzman bilirkişilerden rapor almak, gerektiğinde keşif yapılarak, davacı yerine yeni işçi alınıp alınmadığı tereddüte yer vermeyecek şekilde araştırılıp sonuca gidilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.11.2011 gününde oy birliği ile karar verildi.