Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/899 Esas 2022/6361 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
No : 2021/1364-2021/1823
İlk Derece
Mahkemesi : Trabzon 4. İş Mahkemesi

Dava, başvuru tarihi itibariyle 2127 gün daha yurtdışı borçlanması yapabileceğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı 23.7.2019 tarihli 3201 sayılı yasa kapsamında borçlanma talebine istinaden 2127 gün daha borçlanma yapabileceğinin tespitini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum, davacının kanuni süresinde 1999-2013 yıllarına ait Türkiye giriş çıkış kayıtlarını ve bu tarihlerde kullanılan pasaport suretlerinin sunamaması nedeniyle tahakkukun borçlanma sırasında sunulmuş olan 2013-2019 tarih aralığına ait giriş çıkış kayıtlarına göre yapıldığını, işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince, “...davanın kabulü ile;
1-)28/01/2020 tarihinde davacı tarafa verilen giriş çıkış listesinin süresinde verildiği kabul edilerek 23/07/2019 tarihli borçlanma talep dilekçesine göre 27/09/1999 tarihinden itibaren 5400 gün yurtdışı borçlanması tahakkuk edilerek ödenen borçlanma düşülerek bakiye kısmını 23/07/2019 tarihli dilekçesine göre tahakkuk edilerek ödenmesi gerektiğinin tespitine, aksi yöndeki kurum işleminin iptaline,...” kararı verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “...-Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,...” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili, eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Davanın yasal dayanağı olan 3201 sayılı Yasanın “ Amaç ve kapsam” başlıklı 10/9/2014 tarihli 6552 sayılı yasanın 28 maddesi ile değişik 1. maddesinde “Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir. “ düzenlemesini içerir.
Eldeki davada, davacının 23.7.2019 tarihli borçlanma talep dilekçesi ile çalışılan, boşta geçen ve ev kadınlığı sürelerinden 5400 gün borçlanma talebinde bulunduğu, talep ekinde sunulan hizmet cetvelinde 1.11.2001-31.12.2019 tarihleri arasında 177 ay (5310 gün) çalışma süresinin bulunduğu, davalı Kurumun talep ekindeki kayıtlara göre 3273 gün tahakkuk hazırlaması üzerine, 2127 gün daha borçlanabileceğinin tespiti için eldeki davanın açıldığı Mahkemece davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre, davacının 5400 gün borçlanmasına yetecek kadar yurtdışı çalışma süresi bulunmadığından, davacının 3201 sayılı Yasanın 1. maddesi kapsamında talep gibi 5400 güne tamamlayacak kadar boşta geçen ve ev kadınlığı sürelerinden de borçlanmasına karar verilebilmesi için, davacının yurtdışı yetkili makamlarından temin edilecek tercüme edilmiş ikametgah belgesi ile Türk vatandaşlığına dair kayıtlarını gösterir belgelerin dosyaya celbi ile irdelenerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 26.4.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.