Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/3080 Esas 2022/6565 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Kayseri 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı .... Eşya ve Mob. Ltd. Şti. vekili ile feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı .... Eşya ve Mob. Ltd. Şti. vekili ile feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı dava dilekçesinde özetle; davalı şirkette 08/12/2006 tarihinde temizlik işçisi olarak işe başladığını, Kayseri 4. Noterliğinin 07/12/2006 gün ve 23843 yevmiye numarası ile aralarında iş akdi yaptıklarını, 08/12/2006 tarihinde işe başladığı halde sigortasının 2010 yılına kadar yapılmadığını öğrendiğini, daha sonra 2010 yılı ile 2012 yılları arasında part-time olarak sigortasının yaptırıldığını, aralarındaki anlaşmaya göre ayda 15 gün çalışacağını belirttiğini, ancak Pazar günleri hariç bilfiil çalıştığını, işyerinde iş kazası geçirmesi nedeniyle 2012-2014 yıllarına ait sigortasını yapmak zorunda kalındığını, 2010-2014 yılları arasındaki dönem yönünden kıdem tazminatı verildiğini, sigortasının yapılmadığı 08/12/2006 – 2010 tarihleri ile çalışmalarının part-time bildirildiği 2010-2012 yılları arasındaki dönem yönünden sigortasının tam olarak yatırılmasını defalarca talep ettiği halde bugüne kadar yapılmadığını belirterek, davalı işyerinde 08/12/2006 tarihinden 2010 yılına kadar sigortasız olarak çalıştığının ve 2010 - 2012 yılları arası yarım yatırılan sigortasının tam olarak yatırılması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Feri müdahil kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; ... mahkemelerinin yetkili olduğunu, Kurumun davaya sebebiyet vermediğini, davanın kamu düzenine ilişkin olduğunu, 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, feri müdahil olan kurum aleyhine hüküm kurulması gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yasal 5 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, davacının ihtilaflı dönemde başka işyerinde çalıştığını, davalı işyerinde geçen çalışmalarının Kuruma bildirildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI :
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI:
Mahkemece"...Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının hizmet cetvelinin incelenmesinde, davalı işyerinden 09/12/2006 tarihinde sigorta başlancının yapıldığı, 2006/12 döneminde 8 gün , 2007/1 döneminde 16 gün, 2007/2 13 gün sigortasının yatırıldığı, 13/03/2010 tarihinde yeniden sigorta başlangıcının yapıldığı, 13/03/2010-2011/12 tarihleri arası dönemde kısmi istihdam kodu ile 15 gün üzerinden sigortasının yatırıldığı, 2012/1 döneminden işten çıkışının verildiği 13/08/2014 tarihine kadar tam istihdam ile sigortasının yatırıldığı, buna göre uyuşmazlık konusu dönemin 08/12/2006-31/12/2011 tarihleri arası dönem olduğu, dinlenen bordro tanıklarının beyanlarından davacının çalışmaya başladığı tarihten en son çıkışının verildiği13/08/2014 tarihine kadar kesintisiz tam gün süre ile çalıştığı anlaşılmakla, davacı tarafça dava dilekçesinin ekinde ibraz edilen 07/12/2006 tarihli iş sözleşmesinin incelenmesinde 08/12/2006 tarihinden itibaren davacının davalıya ait işyerinde çalışmaya başlayacağının kararlaştırıldığı, davalı tarafça cevap dilekçesinde sözleşme yapıldığının kabul edildiği görülmekle, davacının 08/12/2006 tarihinde çalışmaya başladığı kanaatine varılarak ...” gerekçesiyle; "Davanın kabulü ile; Davacının, davalılara ait işyerinde 08/12/2006-31/12/2011 tarihleri arasında işverence kuruma bildirilen hizmet süreleri dışlanmak suretiyle asgari ücretle tam gün sigortalı olarak çalıştığının tespitine" karar verilmiştir." karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesince davalı .... Eşya ve Mob. Ltd. Şti. vekili ile feri müdahil Kurum vekilinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ....Eşya ve Mob.Ltd.Şti. vekili ile feri müdahil Kurum vekili istinaf dilekçe içeriğini tekrarla kararın temyizen bozulamsını talep etmişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca; "Hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir. Aynı Kanun'un 294-301 maddelerinde ise mahkeme kararlarının nasıl olması gerektiği belirlenmiştir. Bu düzenlemelere göre Mahkeme, usule veya esasa ilişkin bir nihai kararla davayı sona erdirir. Yargılama sonunda uyuşmazlığın esası hakkında verilen nihai karar, hükümdür. Yine aynı Kanun'un 297. maddesinin (2). fıkrasında “hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, mümkünse sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir”, hükümleri öngörülmüş olup, hüküm sonucu kısmında gerekçeye ait her hangi bir söz tekrar edilmeksizin isteklerin her biri hakkında verilen hükümle taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların mümkünse sıra numarası altında birer birer açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir. Zira tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtay’ın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş; hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkralarının bulunması, zorunludur.
Eldeki davada,gerekçede davalı şirketler arasında organik bağ bulunduğu, ... Ltd. Şti. ile davacı arasında 08.12.2006 tarihinde işyerinde işe başlayacağına dair iş sözleşmesi bulunduğu belirtildikten sonra, tek bir işyeri varmış gibi davalılara ait işyerinde davacının 08.12.2006-31.12.2011 tarihleri arasında sigortalı çalıştığının tespitine şeklinde hüküm kurularak, hükmün kendi içinde ve hüküm ile gerekçe arasında çelişki oluşturulmuştur.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki olgular üzerinde durulmadan çelişkili ve infaza elverişli olmayacak şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı .... Eşya ve Mob. Ltd. Şti. vekili ile feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm sair hususlar incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle, sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.