Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11562 Esas 2022/6584 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Soma İş Mahkemesi

Dava, hizmet ve prime esas kazançların tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı ... Madencilik A.Ş. ve ... Nakliyat Madencilik Turizm ve Servis Hizmetleri A.Ş. avukatları ile feri müdahil Kurum avukatı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, ... Madencilik A.Ş. ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davalı ...-... Maden ve Sanayi İşletmeleri A.Ş. vekili, husumet ve zamanaşımı itirazında bulunduklarını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili, Kurum kayıtları resmi belge vasfında belgeler olup kayıtların aksi yönde iddiaların aynı nitelikte belgelerle desteklenmesi gerektiğini, hak düşürücü sürenin geçtiğini beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı cevap dilekçesi vermemiştir.
Feri müdahil SGK vekili, 506 sayılı Yasanın 79/8. ve 5510 sayılı Yasanın 86/9 maddesi gereğince 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, Kurum kayıtlarının resmi belge olması nedeniyle davacının resmi kayıtlarda görünmeyen hizmetinin varlığını kanıtlamasının ancak aynı güçte deliller ile mümkün olduğunu, bu iddianın tanık beyanları ile ispatının mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece "1-Davanın kısmen kabulüyle;
2-Davacı ...'in ... Nakliyat Madencilik Tur. ve Servis Hizmetleri Tic. A.Ş.'ye ait 4526645 sicil numaralı işyerinde 2000/1., 2. ve 3. Aylardaki dönemlerde, dönem asgari ücretle 62 gün, 2001/1. ve 2. Aylarda dönemde dönem asgari ücretle 8 gün çalışmasının bulunduğunun tespitine,
3-Davacı ...'in ... Maden ve Sanayi İşletmeleri A.Ş.'ye ait 4820345 sicil numaralı 2001/3. aydaki dönemde, dönem asgari ücretle 12 gün, 2002/1. Aydaki dönemde dönem asgari ücretle 3 gün çalışmasının bulunduğunun tespitine,
4-Davacı ...'in ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş.'ye ait 105651945 sicil numaralı 2004/1. aydaki dönemde, dönem asgari ücretle 9 gün çalışmasının bulunduğunun tespitine, " karar verilmiştir."
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“Soma İş Mahkemesi'nin 25.09.2018 tarih, 2015/398 Esas ve 2018/337 Karar sayılı kararına yönelik davalı ... Nak. Mad. Tur. ve Servis Hizm. Tic. A.Ş. adına yetkilisi ..., davalı ... ... Maden ve Sanayi İşletmeleri A.Ş. vekili ve fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, ” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ...-... Maden ve Sanayi İşletmeleri A.Ş. vekili, husumet ve zamanaşımı itirazında bulunduklarını beyanla,
Fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili, Kurum kayıtları resmi belge vasfında belgeler olup kayıtların aksi yönde iddiaların aynı nitelikte belgelerle desteklenmesi gerektiğini, hak düşürücü sürenin geçtiğini beyanla, kararın temyizi talebinde bulunmuşlardır.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Mahkeme kararında yazılacak hususlar 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesinde belirtilmiştir. Maddeye göre, hüküm sonucu kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, isteklerin her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir.
Öte yandan, kanunun aradığı anlamda oluşturulacak kısa ve gerekçeli kararın hüküm fıkralarının, açık, anlaşılır, çelişkisiz ve uygulanabilir olması gerekmekle birlikte, kararın gerekçesinin de, sonucu ile tam bir uyum içinde, o davaya konu maddi olguların mahkemece nasıl nitelendirildiğini, kurulan hükmün hangi sebeplere ve hukuksal düzenlemelere dayandırıldığını ortaya koyacak, kısaca maddi olgular ile hüküm arasındaki mantıksal bağlantıyı gösterecek nitelikte olması gerekir.
Zira tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi sebeple haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtayın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş, hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkralarının bulunması zorunludur.
Bu husus 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 298/2. maddesinde de “Gerekçeli karar, tefhim edilen hüküm sonucuna aykırı olamaz.” şeklinde özellikle düzenlenmiştir.
Gerekçe - hüküm çelişkisi, 10.04.1992 gün ve 1991/7 esas, 1992/4 karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına aykırı olup, salt bu aykırılık bozma sebebidir.
İlk Derece Mahkemesince verilen kararda gerekçe kısmında; dosyadaki delillerle davacının davalılar yanındaki sigortaya bildirilmeden çalışmasına ilişkin sürelerin toplamda 52 gün olduğu anlaşılmış olup, davanın kısmen kabulüne şeklinde hüküm kurmak gerektiği belirtilmiş, fakat hüküm kısmında tespitine karar verilen toplam gün saysının gerekçedekinden farklı olarak toplam 94 gün olduğu anlaşılmakla, hüküm ile gerekçe arasında çelişki yaratıldığı ve bu şekilde infazı kabil hüküm tesis edilmediği açık olduğundan verilen karar isabetsiz bulunmuştur.
Mahkemece, yapılacak iş, gerekçeyle hüküm fıkrası arasında çelişki oluşturulmaksızın infaza elverişli bir şekilde hüküm kurmaktan ibarettir.
O halde, davalı ... ... Madencilik A.Ş. ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle,... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 27/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.