Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2252 Esas 2022/6451 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2021/2534-2021/2207
İlk Derece
Mahkemesi : Diyarbakır 4. İş Mahkemesi
No : 2021/112-2021/334

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacının iş akdine 01.04.2018 tarihinde son verilmesine rağmen, davalıya ait iş yerinde 02.04.2018 tarihinde 1 gün süreyle çalıştığının tespitini talep etti.
II-CEVAP
Davalı ... şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkil şirketin davacının iş akdinin 696 sayılı KHK'nın 127. maddesi ile 375 sayılı KHK'ye eklenen geçici 24. maddesinde belirlenen koşulların oluşmaması nedeniyle son erdirildiğini, KHK' nın yayımlanmasından sonra müvekkil şirketin diğer davalı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesindeki taşeronluk faaliyetlerinin sona erdiğini, davacı tarafın bu nedenden dolayı 02/04/2018 günü müvekkil şirket bünyesinde çalışmasının söz konusu olmadığını belirterek davacının müvekkil şirket açısından husumetten reddini, aksi takdirde takdirde esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi vekili cevap dilekçesinde özetle;bu tür davalarını yasa gereğince 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, bu nedenle davanın hak düşürücü süre yönünden reddi gerektiğini, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığının 17/12/2018 tarihli yazı içeriğinde davacının 01/07/2009-01/04/2018 tarihleri arasında park bahçe ve yeşil alanlar daire başkanlığı tarafından hizmet alımı kapsamında çalıştığı son alt işvereneni ... inş. İş ortaklı olduğunun belirtildiği, dolayısıyla husumetin şirketlere yöneltilmesi gerektiğini, davacının taleplerinden şirketin sorumlu olduğunu, davacının ücretini, sosyal haklarını, sigorta primlerini ödeyen davalı şirket olduğunu belirterek öncelikle davacının davasının husumet yokluğu yönünden reddine karar verilmesini, aksi halde davacı tarafından müvekkil aleyhine açılan davanın yokurıda ileri sürülen hak düşürücü süre ve tüm itirazlarının dikkate alınarak açılan davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile davacının 02/04/2018 tarihlerinde 1 gün süre ile Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı bünyesinde fiili çalışması bulunduğunun, bu sürenin SGK'ya bildirilmediğinin, bildirilmeyen 1 günlük hizmet süresinin kuruma bildirilmesi gerektiğinin tespitine, Davalı ... İnş. Şti. Bakımından davanın reddine, karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi vekili, husumet ve hak düşürücü süre itirazlarının bulunduğunu, davacının öncesinde sigorta bildirimi olduğundan bir günlük sürenin tespitinde hukuki yararının bulunmadığını, res'en dikkate alınacak sebeplerle davanın reddi gerektiğini belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Feri Müdahil SGK vekili, davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davanın kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle titizlikle araştırılması gerektiğini belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
B-BAM KARARI
Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesince, davalı Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin ve feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurularının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili kararın bozulmasını talep etmiştir.
Feri müdahil vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrası, davacının çalıştığı birimin amir pozisyonunda çalışan kadrolu birim sorumlularının listesi davalı belediyeden istenmiş, davacıyı tanıyabilecek, yaptığı işi ... konumda olan kadrolu çalışanın bilgileri gönderilmiştir. Kamu tanığı olarak dinlenen ve davacının çalıştığı birimde ekip şefi olarak görev yapan ... beyanında, davacının kendi ekibinde çalıştığını, kadroya geçirilmediği için işten çıkarılan davacı ve onunla birlikte elli kadar işçinin, işten çıkarıldıkları gün bildirim yapılmadığından, 02/04/2018 günü de işçilerin tüm gün çalıştıklarını, davacının da 02/04/2018 günü çalışan işçiler arasında olduğunu beyan etmiş olduğu, dinlenen tanığın davacının ekip şefi konumunda olması ve çalışma süresine vakıf olması sebebiyle davalı ... tarafından bildirilen diğer tanığın beyanlarının dosyaya bir yenilik katmayacağı değerlendirilmekle bu tanığın dinlenmesinden vazgeçildiği, davacı ile aynı şekilde 02/04/2018 tarihinde çalışmaya devam eden pek çok işçinin aynı sebeple açtığı davalar, bu davalarda dinlenen kamu tanıklarının beyanları ve tüm dosya kapsamı birarada değerlendirildiğinde; davacı işçinin 02/04/2018 tarihinde bir iş günü süresinde çalışmaya devam ettiği, bir günlük hizmetin kuruma bildirilmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; davacının çalışmasının geçtiğini ileri sürüdüğü Belediye işyerinin bir kamu iş yeri olduğu ve kamu kuruluşlarında çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğundan, davalı işyerinden varsa dava konusu döneme ilişkin çalışmaya dair ücret belgeleri, puantaj kayıtları, işe giriş bildirgeleri, ilgili tüm kayıtlar getirtilmeli, bodro tanıklarının bilgi ve görgülerine başvurulmalı, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirir.
O hâlde, davalı ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 27.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.