MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki (asıl) alacak, (birleşen) muarazanın meni, (birleşen) itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, birleşen muarazanın meni davasının davalı ... Gıda Otomotiv San ve Tic. Ltd. Şti. yönünden kabulüne, davalı ...A.Ş. yönünden reddine, birleşen itirazın iptali davasının kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı ...A.Ş. vekili ile davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından duruşmalı olarak, davacı-birleşen dosya davacısı vekili tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı-birleşen dosya davacısı vek. Av. ... ile davalılardan ... vek. Av. ... ve davalılardan ... vek. Av. ... ve davalılardan ... vek. Av. ..."ün geldiği başka gelenin olmadığı görülmekle duruşmaya başlanarak hazır bulunan taraf vekillerinin sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçelerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Asıl davada davacı vekili, müvekkili ile davalı ... Gıda Ltd. Şti. arasında ticari ilişki bulunduğunu, müvekkilinin mal satışlarını nakit ya da bloke çekler vasıtası ile gerçekleştirdiğini, davalı ... Gıda"nın aslında karşılığı olmayan çeklerine dahi bloke kaşesi verilmek ve hesapta çek karşılığı olmasa bile davalı Banka Şube Müdürü ..."ın talimatı ile ödeme yapmak suretiyle müvekkilinin güveninin sağlandığını davalıların el ve işbirliği içinde müvekkilinden alınan mallara karşılık sahte bloke çek vererek dolandırıcılık fiilini işlediklerini davalı bankanın hem adam çalıştıranın BK. 55"ten kaynaklanan sorumluluğu bulunduğunu hem de asli olarak gerçek bloke kaşesi bulunan 809 nolu 56.498,20 TL"lik çeke karşılıksız kaşesi vurduğu için sorumlu olduğunu, olay nedeniyle müvekkilinin yapılan tahsilatlar mahsup edildikten sonra hala 2.213.314,76 TL zararının bulunduğunu belirterek bu zararın davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı ... vekili, müvekkilinin ... Gıda Ltd. Şti. hissesini 02/02/2005 tarihinde satarak devrettiğini, hisse devrine kadar davacıdan alınan mal bedellerinin tamamının davacıya ödendiğini, müvekkilinin davacıya herhangi bir haksız fiilinin söz konusu olmadığını, davacının müvekkiline husumet yöneltmesinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Asıl davada davalı ...A.Ş. vekili, davacı şirket tarafından blokeli çeklerin teyit alındığı idiasının doğru olmadığını, teyitli çeklerin takas odası marifetiyle ödendiğinden müvekkili bankanın çek yaprağının arkasındaki bloke kaydının gerçek olup olmadığını bilme şansı olmadığını, müvekkiline yüklenebilcek bir kusur bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Asıl davada davalı ... vekili, çeklerin arkasındaki sahte bloke kaydının kendisi tarafından yapılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Asıl davada davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir.
Asıl davada davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir.
Birleşen ... 9. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/307 E. sayılı dosyasında davacı vekili, müvekkiline davalı ... Gıda tarafından verilen müvekkili lehine blokeli 56.498,00 TL bedelli çek hakkındaki ödemeden men talimatının kaldırılarak çekin ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ... 9. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/307 E. sayılı dosyasında davalı ...A.Ş. vekili, müvekkilinin dava konusu çek arkasına bloke şerhini vermiş olmasının müvekkilini diğer çek borçluları ile aynı nitelikte borçlu yapmadığını, çeki keşide eden diğer davalı Şirket yetkilisinin çekin elinden rızası hilafına çıktığına dair ödemeden men talimatı vermesi üzerine dava konusu çekin ödenmesinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen ... 9. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/307 E. sayılı dosyasında davalı ... Gıda Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
Birleşen ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2006/42 E. sayılı dosyasında davacı vekili, davalı ... Gıda şirketinin müvekkilinden mal satın aldığını, şirket sahibinin suç teşkil eden eylemleri nedeniyle müvekkilinin 2.000.000,00"u aşkın zararının bulunduğunu, davalı şirket yetkili hakkında ... 3. Ağır Ceza Mahkeme"sinin 2005/261 E. Sayılı dosyası üzerinden açılan kamu davasının devam ettiğini ve davalı şirket gerçek sahibi diğer davalının tutuklu olarak yargılandığını, müvekkilinden alınan malların davalı şirket gerçek sahibi diğer davalı tarafından nakte çevrilerek kendi malvarlığına katıldığını, davalı şirketin bir aracı olarak kullanıldığını, davalı ..."nun davalı şirket hisselerini muvazaalı olarak devrettiğini, müvekkilinin uğramış olduğu zararın 808.000,00 TL"sinin tahsili için davalılar aleyhine giriştiği icra takibine davalıların haksız olarak itiraz ederek takibin durmasına neden olduklarını itirazın iptali ile takibin devamına ve %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2006/42 E. sayılı dosyasında Davalı ... vekili, müvekkilinin davalı şirket hisselerini devrettiğini, müvekkilinin döneminde alınan mal bedellerinin ödendiğini, müvekkilinin davalıya karşı yapmış olduğu haksız bir fiiil bulunmadığını bu nedenle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2006/42 E. sayılı dosyasında davalı ... Gıda Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, bloke çekin ibraz tarihinde karşılığı bulunduğuna ve hamil hesabına bloke edildiğine ilişkin bankanın yazılı beyanını içeren çek olduğu, bloke beyanının bir kaşe ile yapıldığı ve yetkililerce imzalandığı, bankanın bloke kaşeli, yazılı ve imzalı beyanını içeren teyitli çeklerde ikinci bir teyit alınmasına gerek olmadığı, bu nedenle davacının olayda herhangi bir ihmal veya kusurunun bulunmadığı, davalılar ..., ..., ..., ... hakkında ... 3.Ağır Ceza Mahkemesi"nin 2005/261-2010/282 E.-K. sayılı dosyasında davacı şirkete karşı nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediklerinden cezalandırılmalarına karar verildiği, davalı bankanın bloke şerhi verdiği çeklerin davalı şirket tarafından satın alınan emtia bedeline ilişkin olarak davacı şirkete keşide edildiği ve bu şekilde davacının zarar görmesine sebebiyet verildiği, davacı zararının 2.213.514,76 TL olduğu, çeklerin keşidecisi olan davalı şirket bedelini ödemeden mal aldığı ve şirket çalışanlarının da kusurlu eylemleri ile sahte blokeli çekler vermek suretiyle davacının zararına sebebiyet verdiği, BK"nun 55 ve 100. maddesi gereğince davalı şirket çalışanları olan diğer davalıların eylemlerinden dolayı kusursuz sorumlu tutulduğu, davalı ... davalı ... Gıda şirketinin %99,5 oranında hissedarı olduğu ve 03.02.2005 tarihinde diğer davalı ..."na hissesini devrettiği, adı geçen davalı şirket çalışanı olduğundan bedelsiz yapılan bu devrin muvazaalı olduğunun kabul edildiği, şirket çalışanları olan ... ve ... kusurlu eylemleri ile davacının zarara uğramasına sebebiyet verdiğinden dosya içeriği delillere göre somut olayda %50"şer oranda kusurlu oldukları, davalı ..."ın anılan dönemde davalı bankanın müdürü olduğu davalı ... Gıda şirketi tarafından keşide edilen gerçek blokeli çekler ile sahte blokeli çeklerin, bedellerinin bankada bloke edilmemesine rağmen bloke kaydı verdiğinden %50 oranında kusurlu olduğu ve zarardan bu oranda sorumlu tutulduğu, davalı bankanın da BK"nun 55 ve 100. maddeleri gereğince çalışanının eyleminden dolayı kusursuz sorumluluğu bulunduğundan davacı zararından %50 oranında sorumlu tutulması gerektiği gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne kısmen reddi ile tahsilde tekerrür olmamak üzere 2.213.514,76 TL"nin davalı ... Gıda Ltd. Şti. ile ..."ndan tamamının diğer davalılardan %50"sinin tahsil edilerek davacıya verilmesine,
Birleşen ... 9. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/307 E. sayılı dosyasında ödemeden men talimatının haksız olduğu, ancak davalı bankanın çek bedelinden sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davanın tahsilde tekerrür olmamak üzere davalı şirket yönünden kabulü ile tahsilde tekerrür olmamak üzere çek bedeli 56.498,20 TL"nin davalı ... Gıda"dan tahsil edilerek davacıya verilmesine, davalı banka yönünden davanın reddine,
Birleşen ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2006/42 E. sayılı dosyasında davalılar ... Gıda San Tic. Ltd. Şti ve ... hakkında 808.000,00 TL tutarındaki alacağın tahsili için talepte bulunulmuş olduğu, takibin konusunu oluşturan 6 adet sahte kaşe ile blokeli çeklerin davacının toplam zararı içinde yer aldığı, bu alacağın da asıl dava ile birlikte değerlendirilerek tahsilde tekerrür olmamak üzere davalılardan tahsili ve takip dosyasındaki itirazın iptali ile %40 icra inkar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmiş, hüküm davacı-birleşen davacı vekili ve davalı ...A.Ş. vekili ile davalı ... vekili ve davalı-birleşen davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Adli yardıma ilişkin usul ve esaslar 6100 sayılı HMK"nun 334.-340. maddelerinde düzenlenmiş olup, adli yardım talebi kanun yollarına başvuru sırasında Yargıtay"a da yapılabilir ve talep hakkında duruşma yapılmaksızın karar verilebilir.
Davalı ..."nun adli yardım talebini içeren dilekçesi ekinde ibraz edilen belgelerin talebini destekler nitelikte olması ve talebinin kabule elverişli bulunması nedeniyle adli yardım talebinin kabulüne karar verilerek temyiz itirazlarının incelenmesine geçilmiştir.
2- Asıl dava, davalı ... Gıda yönünden hem sözleşmeden kaynaklanan alacak hem de haksız fiil sebebine, diğer dört davalı için haksız fiil sorumluluğuna dayandırılmış, davalı banka yönünden ise istihdam edenin kusursuz sorumluluğuna dayandırılmıştır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporları yeterli olmadığı gibi tahkikatta yeterli seviyede tamamlanmamıştır. Mahkemece yapılacak iş bir kısım davalılar hakkında yargılama yapılan ... 3. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 2005/261-2010/282 E.-K. sayılı dosyasının tamamı getirtilerek bu dosyada sanık olan bir kısım davalıların dava konusu çeklerin arkasında yer alan sahte bloke, kayıtlarının oluşturulmasına katıldıkları yönünde bir ikrarları olup olmadığının araştırılması ceza dosyası içindeki tanık beyanlarının değerlendirilmesi, ayrıca dava konusu sahte bloke kaşeli çek asılları temin edilerek ve bu çeklerin davalı ... Gıda"dan davacı şirkete tevdi ve teslimine ilişkin makbuz asılları getirtilerek sahte bloke oluşturulmasında davalıların yazı ve imzalarının bulunup bulunmadığı ve yine sahte blokeli çekleri davalı şirkete teslim eden kişinin davalı gerçek kişilerden biri olup olmadığı üzerinde durularak davalı gerçek kişilerin davalı ... Gıda tarafından davacıya karşı yapılan haksız fiil niteliğindeki dolandırıcılığa fiilen iştirak etmeleri durumunda sorumluluğa gidilmesi, böyle bir saptama yapılamaması halinde yazılı gerekçelerle ve tüzel kişilik perdesinin aralanması gibi gerekçelerle sorumluluk yoluna gidilemeyeceğinin gözetilerek davalı bankanın kusursuz sorumluluğunun davalı ..."ın sorumluluğuna bağlı olduğunun düşünülmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi olmalıdır.
Öte yandan davalı gerçek kişilerin haksız fiile iştiraklerinin saptanması durumunda kusur indirimi şeklinde bir indirim yapılmasının mümkün olmadığı da gözetilmelidir.
Birleşen ... 9. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/307 E. sayılı dosyasında ise dava konusu çeke bloke kaydı vermiş olan bankanın çek keşidecisinin ödemeden men talimatına dayanarak çeki ödemeden kaçınamayacağından bu davanın davalı banka yönünden reddi doğru olmamıştır.
Ayrıca mahkemece belirtilen tahkikatlar tamamlanıp gösterilen şekilde yeni değerlendirme sonucu karar verilirken kararı temyiz etmeyen davalılar yönünden davacının usuli kazanılmış haklarının da dikkate alınması gerekir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ..."nun adli yardım talebinin kabulüne, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen davalara ilişkin mahkeme kararının BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan taraflar yararına takdir edilen 1.480,00" er TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılar Şekerbank T.A.Ş., ... ve ..."na verilmesine, davalılar Şekerbank T.A.Ş., ... ve ..."ndan alınıp davacıya verilmesine,peşin harcın istek halinde iadesine, 19/12/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.